Artykuły

Tłuszcze (lipidy) są to związki niezbędne w pożywieniu kotów i psów. Główną 
rolą tłuszczy jest dostarczanie energii, gdyż są one jej najlepszym i najbardziej wydajnym źródłem. Bez spożywanych tłuszczy, organizm naszego zwierzaka nie byłby w stanie przyswajać niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania witamin A, D, E i K. Poza tym związki 
tłuszczowe poprawiają wygląd skóry oraz wzmacniają sierść.

Na pytania odpowiada dr inż. Jacek Wilczak z Zakładu Dietetyki, Katedry Nauk Fizjologicznych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie.

Czy prawdą jest, że tłuszcze są koniecznym składnikiem diety naszych pupili?

Tłuszcze muszą znajdować się w karmie każdego zwierzęcia, gdyż pełnią one w organizmie bardzo istotne funkcje: są najbardziej skoncentrowanym źródłem energii, kwasów tłuszczowych (nasyconych i wielonienasyconych z rodzin n-3 i n-6) oraz witamin rozpuszczanych w tłuszczach (A, D, E i K). Ponadto stanowią substrat w syntezie hormonów sterydowych i pozostałych związków kontrolujących wszystkie funkcje życiowe organizmu. Jednak sposób wykorzystania tłuszczu znajdującego się w karmie i w diecie, zależy od stanu odżywienia zwierzęcia – albo będzie bezpośrednio przekształcany w energię, jeżeli będzie na nią zapotrzebowanie (zwierzęta aktywne fizycznie), albo będzie odkładany w postaci tkanki tłuszczowej 
u zwierząt mało aktywnych lub w przypadku dostarczenia energii – w postaci lepiej trawionych, wchłanianych i metabolizowanych węglowodanów.

Czy nadmiar tłuszczu w dostarczanym pokarmie może zaszkodzić zwierzęciu?

Pamiętajmy, że tłuszcz jest najbardziej wydajnym składnikiem energetycznym diety i dostarcza dwa razy więcej energii niż węglowodany lub białko, dlatego nadmierna ilość tłuszczu w pokarmie prowadzi do powstawania otyłości i stwarza realne zagrożenie zdrowia i życia naszych zwierzaków.

Jakie skutki wywołują z kolei niedobory związków tłuszczowych?

Ich niedobór powoduje zaburzenia funkcjonowania komórek tkanki nabłonkowej, co objawia się pogorszeniem gojenia się ran u naszych pupili, łuszczącą się skórą, matową sierścią, łamliwym włosem oraz zwiększoną wrażliwością na różnego rodzaju zakażenia skóry, wynikające z pogorszenia się bariery ochronnej znajdującej się na powierzchni skóry.

Dlaczego warto stosować wielonienasycone kwasy tłuszczowe jako suplement pokarmowy w żywieniu psów i kotów?

Do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu, w tym skóry i sierści, niezbędny jest specyficzny rodzaj kwasów tłuszczowych, czyli wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WKT). Kwasy te muszą być dostarczane z pokarmem podawanym zwierzętom, ponieważ nie są one w stanie ich samodzielnie zsyntetyzować. Źródłami tych kwasów są oleje roślinne, ryby oraz tłuszcz zwierząt rzeźnych – szczególnie cennym ich źródłem jest tłuszcz drobiu: kaczki, gęsi i kur z chowu naturalnego.

Z żywieniowego punktu widzenia najistotniejsze są wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodzin n-3 i n-6, gdyż wchodzą one w skład błon komórkowych. Kwasy tłuszczowe warunkują także rozwój mózgu i układu nerwowego. Wyniki badań naukowych jednoznacznie dokumentują działanie przeciwnowotworowe kwasów tłuszczowych 
z rodziny n-3.

O czym powinniśmy pamiętać, podając w diecie naszym psom i kotom związki tłuszczowe?

Podejście do żywienia zwierząt uwzględniające wykorzystanie w ich codziennej diecie związków tłuszczowych musi być bardzo ostrożne, gdyż 
z jednej strony nadmiar prowadzi do otyłości, 
z drugiej strony, ich brak przyczynia się do ogólnego pogorszenia stanu zdrowia. Warto pamiętać, że właściwości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny n-3 w znaczący sposób różnią się od właściwości kwasów n-6. O ile z pełną odpowiedzialnością można stwierdzić, że tłuszcz rybi, drobiowy, niektóre oleje roślinne (olej rzepakowy, oliwa z oliwek, lniany) są bezpiecznym źródłem zarówno energii, jak i związków biologicznie czynnych, o tyle w przypadku stosowania olejów, takich jak: wiesiołkowy, ogórecznikowy, powinniśmy wykazywać pewną ostrożność. Oleje te są głównie źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny n-6, które dzięki charakterystycznej budowie chemicznej są niestabilne 
i narażone na działanie czynników zewnętrznych, przez co spożywanie ich utlenionych pochodnych może przyczyniać się do powstawania niebezpiecznych dla organizmu schorzeń.