Artykuły

Na pytania odpowiada dr n. wet. Katarzyna Jodkowska
przewodnicząca Sekcji Stomatologii Polskiego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt.

Nasze psy i koty mogą cierpieć na różne dolegliwości stomatologiczne. Nie możemy jako opiekunowie, zapominać, że o zęby czworonogów trzeba dbać przez całe jego życie, regularnie badać stan uzębienia, nie tylko, kiedy pojawia się wyraźny problem, ale także na co dzień.

Po czym poznać, że nasz czworonożny podopieczny ma problem z zębami?

Podstawowym objawem jest niepokojący zapach z jamy ustnej. W tym wypadku najcięższa jest walka ze stereotypami, którymi kierują się opiekunowie zwierząt, tj. że psu i kotu musi brzydko pachnieć z jamy ustnej. Jeśli wyczuwamy nieprzyjemny zapach przy oglądaniu jamy ustnej psa czy kota, to znaczy, że dzieje się w niej coś niepokojącego i powinniśmy czym prędzej odwiedzić ze swoim zwierzakiem gabinet lekarza weterynarii. W przypadku chorób jamy ustnej, zwierzę może być posmutniałe, więcej spać, nie chcieć się bawić ani gryźć suchej karmy. To, że w jamie ustnej czworonoga toczy się proces zapalny nie jest tylko defektem kosmetycznym. Bakterie chorobotwórcze przez uszkodzone naczynia włosowate w zmienionym zapalnie przyzębiu, dostają się do wszystkich organów i uszkadzają je, co przyczynia się do powstania wielu groźnych chorób. Między innymi rozwoju niewydolności wątroby, nerek, uszkodzenia wsierdzia w sercu, a nawet zapalenia stawów. Obserwując zachowanie psa i kota, możemy zauważyć także, częste pocieranie głowy o dywan lub nasze nogi, brak apetytu, opuchliznę, nadmierne ślinienie, nieprzyjemny zapach z jamy ustnej, niechęć do zabawy, spacerów, przykładnie głowy do zimnych lub ciepłych powierzchni w mieszkaniu. Tak jak w przypadku ludzi, największym problemem jest próchnica zębów, tak u psów i kotów borykamy się z problemem periodontopatii, czyli chorób przyzębia. Ponad 75% polskich psów powyżej 3. roku życia cierpi z tego powodu. U kotów odsetek problemów jest wyższy i zaczynają się one często już w okresie wymiany uzębienia. Ponadto u wielu zwierząt diagnozujemy urazy zębów, złamania, ubytki szkliwa oraz nieprawidłowości podczas wymiany uzębienia. Koty cierpią także na resorpcję uzębienia i zespół uogólnionego zapalenia jamy ustnej.

Dlaczego kamień nazębny jest niebezpieczny?

Kamień nazębny jest tylko objawem, m.in. chorób przyzębia, a nie samą w sobie jednostką chorobową. Jest to struktura mineralna. Natomiast płytkę bakteryjną zamieszkuje ponad 700 rodzajów bakterii chorobotwórczych, które wytwarzają szkodliwe metabolity i toksyny bakteryjne. Toksyny te, połykane ze śliną, mogą wnikać do organów wewnętrznych uszkadzając je. Choroby przyzębia i kamień nazębny, to więc nie tylko niepokojący zapach, krwawiące dziąsła i ruszające się zęby, ale również obciążenie dla całego organizmu naszego czworonoga. Z każdym łykiem śliny połykana jest porcja niepożądanych bakterii i metabolitów, które obciążają organizm psa i kota. Na dodatek, kamień w sposób mechaniczny uszkadza dziąsła i powoduje, że ulegają one zanikowi i odsłaniają się tym samym korzenie zębowe. Jeżeli choroba przyzębia obejmie kość, w której osadzony jest ząb – tzw. wyrostek zębodołowy, jest to już proces nieodwracalny, który prowadzi do utraty zęba. Jeżeli tylko widzimy, że w jamie ustnej psa tworzy się, nie osad, ale kamień nazębny, bezwzględnie powinien on zostać usunięty. Im starsze zwierzę lub o mniejszej masie, tym może mieć więcej problemów z uzębieniem. Pamiętajmy również, że jama ustna jest obrazem stanu zdrowia całego organizmu naszego pupila. Dlatego często najpierw musimy wyleczyć jamę ustną, by móc zacząć leczenie innych dolegliwości.

Jak dbać o stan jamy ustnej?

Dla właściciela nie ma skuteczniejszej metody niż codzienne szczotkowanie zębów z użyciem specjalnej pasty do zębów przeznaczonej dla zwierząt. Starsze psy i koty czasem ciężko przyzwyczaić do mycia zębów, ale młode, jeśli szczotkowanie wprowadzimy jako zabawę i nagrodzimy po każdym myciu, zaakceptują tę czynność jako zwyczajny element pielęgnacji. Potrzebna jest specjalna pasta do zębów dla psów (o przyjemnym smaku) oraz dwustronna szczoteczka. W utrzymaniu higieny jamy ustnej pomaga też karma typu dental. Karmy te posiadają specjalną strukturę, która podczas jedzenia delikatnie oczyszcza zęby z płytki bakteryjnej. Wskazane są też gryzaki, czyli specjalne zabawki sprzyjające higienie jamy ustnej. Jednakże jak już mamy do czynienia z kamieniem nazębnym, żaden gryzak czy przekąska cudownie nie uwolni naszego podopiecznego od tego problemu. Trzeba zgłosić się do lekarza weterynarii. Dlatego tak ważne są regularne, 2 razy do roku, wizyty w celu zbadania jamy ustnej u naszego czworonoga.