Artykuły

Lekarz weterynarii
Jerzy Andrzej Kulesza

---

Na pytania odpowiada lek. wet. Jerzy Andrzej Kulesza 
z klinik w Warszawie i Piastowie, który od dziesięciu lat zajmuje się leczeniem zwierząt egzotycznych, głównie gryzoni oraz królików i tchórzofretek. Z zamiłowania jest wieloletnim akwarystą oraz hodowcą świnek morskich i królików.

Jakie dolegliwości zdrowotne najczęściej dotykają szynszyle? Jakie są ich przyczyny?
Szynszyle należą do zwierząt dość odpornych, rzadko chorują. Zdecydowana większość problemów zdrowotnych wynika z ewidentnych błędów w ich utrzymaniu i żywieniu. W codziennej praktyce lekarze weterynarii najczęściej spotykają się z chorobami niezakaźnymi. Przede wszystkim są to choroby przewodu pokarmowego, charakteryzujące się biegunkami, zaparciami i wzdęciami występującymi na tle błędów żywieniowych lub zatruć pokarmowych. Często zdarzają się również przypadki nieżytowego zapalenia nosa (związanego z głównie z wahaniami temperatury i przeciągami). Dość poważny problem stanowią urazy mechaniczne, odnoszone w trakcie walk pomiędzy osobnikami tej samej płci oraz związane z brakiem nadzoru nad zwierzętami wypuszczanymi z klatek. Typowym schorzeniem szynszyli jest cukrzyca, objawiająca się obustronną zaćmą (choroba ta może mieć tło genetyczne lub żywieniowe).

Jakie symptomy mogą świadczyć o chorobie zwierzątka?
Szynszyle są zwierzętami bardzo żywiołowymi, dlatego pierwszym niepokojącym objawem jest spadek aktywności. Jeśli szynszyla, która normalnie często zmieniała miejsce swojego pobytu, wskakiwała na półki w klatce, teraz siedzi w kącie i nie reaguje na otoczenie – to świadczy o złym samopoczuciu. Istotnym wskaźnikiem zdrowia jest także apetyt. Brak zainteresowania świeżo uzupełnionym pokarmem powyżej dwunastu godzin skłania do bacznej obserwacji pupila. Słabszemu apetytowi lub jego brakowi towarzyszy następujący w ich wyniku brak oddawania kału. Pojawić może się osowiałość. Kolejne objawy są już typowe dla konkretnej choroby: łzawienie, ślinienie, biegunka, kichanie, duszność, wypływ z nosa (popularny katar), niezborność (brak koordynacji ruchów), drgawki oraz zmiany w wyglądzie okrywy włosowej (ubytki sierści, posklejany, matowy włos). Najważniejsze, co powinien zrobić właściciel, to jak najszybciej zareagować. Wizyta u lekarza weterynarii wskazana jest jeszcze przy pierwszych niespecyficznych objawach choroby, ponieważ wtedy mamy możliwość zapobieg-nięcia jej dalszemu postępowi.

Co można zrobić, żeby zaradzić problemom zdrowotnym ulubieńca?
Aby szynszyle cieszyły się zdrowiem i dobrą kondycją, muszą mieć zapewnione właściwe warunki utrzymania. Ważna jest odpowiednia ilość ruchu. Klatka, 
w której przebywa zwierzak, powinna być wystarczająco dużej wielkości i zawierać wyposażenie urozmaicające środowisko pupila. Konieczne jest również wypuszczanie szynszyli na pewien czas z klatki (pod stałym nadzorem opiekuna). Dobrym rozwiązaniem w zapobieganiu nudzie jest sprawienie szynszyli towarzystwa - najlepiej drugiego osobnika tego samego gatunku, ale odmiennej płci. Należy unikać sytuacji stresujących zwierzaki takich jak słuchanie głośnej muzyki oraz niepokojenie przez inne zwierzęta przebywające w jednym mieszkaniu, zwłaszcza koty.

Na co jeszcze powinien zwrócić uwagę właściciel 
opiekujący się szynszylą?
Ze względu na charakterystyczny typ okrywy włosowej, szynszyli należy zapewnić możliwość kąpieli piaskowych. Jest to niezbędne do utrzymania odpowiedniego stanu włosa i skóry. Nie należy także zapominać o systematycznym uzupełnianiu pokarmu (najlepiej w stałych porach), 
a także zapewnieniu stałego dostępu do siana i codziennie wymienianej wody. Konieczne jest dbanie o czystość pojemników na karmę i wodę (nie można dopuścić do rozwoju glonów na ściankach poidełka). Warto również pamiętać o regularnej wymianie podłoża klatki (minimum trzy razy w tygodniu). Musi ono być zawsze czyste i suche, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo zawilgocenia podłoża i pożywienia, które mogą prowadzić do groźnych chorób.

Jak ważna jest właściwa dieta tych gryzoni?
Prawidłowo skomponowana dieta jest jednym z najważniejszych czynników odpowiedzialnych za zdrowie i dobre samopoczucie szynszyli. W naturze zamieszkują one andyjskie doliny, są więc przystosowane do odżywiania skąpą, wysokogórską roślinnością. Podstawę ich żywienia stanowią karmy suche (granulaty) oraz dobrej jakości siano. Urozmaiceniem mogą być niewielkie ilości zielonki, np. popularnego mleczu (mniszka lekarskiego) oraz suszonych owoców (jabłko, gruszka), warzyw (marchewka), owoców dzikiej róży i głogu czy gałązek drzew owocowych.


PAMIĘTAJ
Szynszyle są wrażliwe na wysoką temperaturę. Niebezpieczne jest już przekroczenie temperatury 25 stopni, zwłaszcza przy wysokiej wilgotności powietrza.