Artykuły

Na pytania odpowiada Magdalena Kraińska
lekarz weterynarii specjalizujący się w nefrologii
i urologii weterynaryjnej @wetnefrolog
Foto: Radek Świątkowski

Choroby nerek wchodzą w skład chorób układu wydalniczego. Polegają na postępującej utracie prawidłowej czynności nerek. Mogą być związane z samym narządem lub powstać w wyniku chorób innych narządów.

Czym jest przewlekła choroba nerek? Dlaczego dotyczy częściej kotów?

Przewlekła choroba nerek (PChN) to nieodwracalny, w większości przypadków postępujący, proces chorobowy, który powoduje uszkodzenie, a następnie zmiany w budowie i czynności nerek. Jego zaawansowane stadia są tradycyjnie, wspólnie określane przewlekłą niewydolnością nerek. PChN definiuje się jako utrzymujące się ponad 3 miesiące uszkodzenie strukturalne lub czynnościowe nerki, mające znaczenie dla zdrowia zwierząt. Przewlekła choroba nerek (CKD=PChN) jest najczęstszą chorobą nerek u kotów. Produkty przemiany materii są zwykle filtrowane z krwioobiegu przez nerki i wydalane z moczem. U kotów z przewlekłą chorobą nerek, gdy dochodzi do zaburzeń w filtracji w nerkach, następstwem tego jest gromadzenie się produktów przemiany materii w krwioobiegu, co daje objawy zatrucia. Wiele jest teorii, które tłumaczą dlaczego PChN jest częstsza u kotów niż np. u psów. Statystycznie co 3 kot i co 10 pies będzie chorował na PChN. Koty to specyficzny gatunek mięsożerców, które spożywają pokarm bogatszy w białko, które z kolei (dokładnie produkty azotowe z rozpadu białek) mogą doprowadzić do niewydolności miąższu. Do tego trzeba dodać, że koty to zwierzęta półpustynne, które żyją na granicy odwodnienia poprzez małe spożycie wody, co z kolei dodatkowo może przyczynić się do rozwoju niewydolności narządu. Gatunek ten narażony jest na różne czynniki zakaźne, tj np. infekcje wirusowe, grzybicze czy bakteryjne oraz toksyny.

Na czym polega profilaktyka chorób nerek, jeśli chodzi o diagnostykę?

Najlepszą profilaktyką chorób nerek są regularne badania krwi, moczu oraz usg nerek i układu moczowego. W zamyśle – regularne badania, oznaczają wykonywanie badań co 12 miesięcy lub częściej w przypadku pojawienia się niepokojących objawów, tj: utrata wagi, wzmożone pragnieniem, wzmożone oddawanie moczu, gorszy apetyt, oddawanie moczu w innych miejscach niż kuweta w przypadku kotów domowych. Z badań dodatkowych należy wykonać morfologię, biochemię, jonogram poszerzony, a u kotów powyżej 6 roku życia dodatkowo ocenić poziom hormonów tarczycy. Jeżeli chodzi o badanie moczu, to należy wykonać ogólne badanie moczu wraz z osadem oraz ocenę białka do kreatyniny w moczu.

Jakie objawy towarzyszą tej chorobie?

Objawy zależą od stadium przewlekłej choroby nerek i będą miały różne nasilenie. PChN dzielimy na 4 podstadia u kotów, które z kolei definiuje się dodatkowo na podstawie obecności takich zaburzeń jak nadciśnienie, białkomocz, zbyt duża ilość fosforu (hiperfosfatemia), anemia i inne. Na początku choroby objawy będą słabiej wyrażone i trudniej będzie zaobserwować, że cokolwiek niepokojącego dzieje się z kotem (dlatego tak ważna jest profilaktyka). Wraz z progresją choroby, pojawią się bardziej wyrażone objawy, tj: wzmożone pragnienie, wzmożone oddawanie moczu, oddawanie moczu poza kuweta i w różnych innych miejscach, gorszy apetyt, wymioty, gorsza jakość sierści (włos matowy, nastroszony), odwodnienie zwierzęcia (skóra mało elastyczna), zaniki mięśniowe, apatia, osowienie, chowanie się.

Jak powinna wyglądać opieka nad psem i kotem chorym na PChN? Na co powinien zwrócić uwagę opiekun zwierzęcia?

Wszystkie wyżej wymienione objawy powinny sprowokować opiekuna zwierzęcia do pójścia z nim do lecznicy. Lekarz weterynarii na podstawie badania klinicznego zleci wykonanie badań dodatkowych i zdecyduje o terapii. W przypadku chorób nerek bardzo pomocne będzie udanie się do lekarza weterynarii specjalizującego się w nefrologii i urologii.

Czy suplementacja zalecona przez lekarza może pomóc w nefroprotekcji?

Trzeba zadać sobie pytanie – co to jest nefroprotekcja? To po prostu troska o nerki, zarówno wtedy, gdy są zdrowe, jak również wtedy, kiedy chorują. Najlepszą nefroprotekcją jest profilaktyka. Za suplement uważany za dobroczynny dla nerek uważa się kwasy omega-3, które mają udowodnione działanie wspomagające w leczeniu wielu chorób nerek poprzez spowolnienie zwłóknienia, co z kolei może przekładać się na obniżenie ciśnienia w kłębuszku nerkowym (korzystne działanie). Pozostałe suplementy muszą mieć swoje uzasadnienie w stosowaniu. Przed zastosowaniem jakiegokolwiek suplementu zapytaj swojego lekarza weterynarii, który będzie najlepszy i odpowiedni dla Twojego czworonożnego przyjaciela.