Artykuły

Na pytania odpowiada lek. wet. Sylwia Cymerman z przychodni weterynaryjnej w Konstancinie k. Warszawy

Nasze domowe czworonogi są narażone zarówno na pasożyty zewnętrzne jak i wewnętrzne. Jako ich odpowiedzialni opiekunowie, musimy pamiętać o regularnej ochronie.

Dlaczego inwazje pcheł i kleszczy mogą być groźne?

Wiele zwierząt jest uczulonych na ślinę pcheł i u nich inwazja prowadzi do zapalenia skóry, silnego świądu, niepokoju. Drapanie z kolei powoduje uszkadzanie naskórka i łatwość zasiedlania skóry przez chorobotwórcze bakterie. U osobników młodych lub osłabionych inwazja dużej ilości pcheł może doprowadzić nawet do wystąpienia anemii. Dodatkowo pasożyty te biorą udział w cyklu życiowym m.in. niektórych tasiemców i mogą przyczyniać się do ich rozprzestrzeniania. Opiekunowie psów są narażeni na pokąsanie przez pchły, bytujące na podopiecznych oraz w ich otoczeniu. Inwazje kleszczy są niestety jeszcze groźniejszym problemem dla psów i kotów, ponieważ czynniki chorobotwórcze przenoszone przez te pajęczaki wywołują groźne choroby m.in. babeszjozę, anaplazmozę, boreliozę oraz erlichiozę, które nieleczone nierzadko mają przebieg śmiertelny.

Co to są nicienie?

Nicienie to pasożyty wewnętrzne powszechnie występujące u zwierząt domowych. W organizmie psów i kotów mogą atakować różne układy – pokarmowy, oddechowy, krążenia, a nawet skórę.
Nicienie bytujące w przewodzie pokarmowym zwierząt towarzyszących to głównie glisty psie i kocie (Toxocara spp.) oraz włosogłówki (Trichuris vulpis) i tęgoryjce (Ancylostoma spp. i Uncinaria stenocephala). Nicienie płucne Angiostrongylus vasorum u psa oraz Aelurostrongylus abstrusus u kota to pasożyty bytujące w tętnicach płucnych oraz sercu (tylko u psów). Robak sercowy Dirofilaria immitis to kolejny nicień pasożytujący u psów i kotów (głównie u psów). Dirofilarioza podskórna to choroba wywołana przez nicienia Dirofilaria repens. Żywicielem ostatecznym tego pasożyta są psy.

Jak dochodzi do zakażenia tymi groźnymi pasożytami wewnętrznymi?

Główną drogą zarażenia nicieniami pokarmowymi oraz płucnymi jest droga pokarmowa – zjedzenie form rozwojowych wraz z odchodami zarażonych osobników lub po zjedzeniu upolowanego żywiciela pośredniego, np. gryzonia. W przypadku tęgoryjców to nie jedyna droga zarażenia – rolę odgrywa również wnikanie larw przez skórę. Inwazja objawia się w postaci problemów z apetytem, wymiotów, zbyt rzadką konsystencją stolca. Kluczową rolę w zarażeniu nicieniem płucnym odgrywają w naszej strefie klimatycznej ślimaki, czasem chętnie zjadane przez zwierzęta towarzyszące.
Ślimaki są żywicielem pośrednim A. vasorum. Objawy sugerujące możliwości zarażenia to kaszel czy duszność, w wyniku rozwoju robaczego zapalenia płuc oraz związanej z tym nietolerancji wysiłkowej. W związku z tym że A. vasorum może bytować w sercu i dużych naczyniach płucnych psów, inwazja miewa również bardzo gwałtowny i tragiczny przebieg w postaci nagłej niewydolności krążeniowo-oddechowej i zgonu pacjenta. W przypadku Dirofilarii, zarówno sercowych jak i podskórnych, wektorem jest komar, który podczas pobierania pokarmu, czyli krwi naszego czworonoga, z własną śliną wprowadza do jego organizmu stadia inwazyjne pasożyta. Te z kolei migrują przez tkanki do miejsc swojego dalszego rozwoju – Dirofilaria immitis do serca i tętnic płucnych, natomiast Dirofilaria repens do tkanki podskórnej. Objawy „robaczycy serca” rzadko są nagłe i spektakularne, najczęściej zaczynają się od przewlekłego kaszlu.

Jakie są sposoby zapobiegania i zabezpieczania naszych czworonogów?

Obecnie zalecane są 2 schematy postępowania zapobiegającego rozwojowi inwazji u naszych podopiecznych – regularne odrobaczanie co 3 miesiące, a w dużych skupiskach psów nawet częściej lub regularne badanie kału co 3 miesiące, a nawet co miesiąc jeżeli zwierzęta są szczególnie narażone. Istnieją również preparaty działające zarówno na pasożyty wewnętrzne jak i zewnętrzne (spot on dla kotów oraz tabletki dla psów). Mają one szerokie spektrum działania, obejmujące praktycznie wszystkie wyżej wymienione pasożyty – pchły, kleszcze, glisty, tęgoryjce, nicienie płucne oraz nicienie sercowe. Odpowiedni preparat przeciwko pasożytom zarekomenduje lekarz weterynarii, biorąc pod uwagę stopień narażenia zwierzęcia, wiek, masę ciała oraz kondycję.