Artykuły

Na pytania odpowiada dr Jacek Wilczak
z Zakładu Dietetyki w Katedrze Nauk Fizjologicznych SGGW w Warszawie.

Koty, w odróżnieniu od psów posiadają niezwykle wyrafinowane podniebienie. Opiekunowie mruczków nierzadko borykają się z problemem dopasowania karmy do preferencji smakowych swoich czworonogów.

Jakie składniki karmy zadowolą zarazem ich kubki smakowe i zapotrzebowanie żywieniowe?

Smakowitość jest pojęciem bardzo szerokim i jak się okazuje wiele czynników na nią wpływa. Najogólniej można określić ją jako zespół cech fizycznych, chemicznych i reologicznych, wpływających na atrakcyjność karmy i chęć jej pobierania, w tym przypadku przez koty. Jest ona także konsekwencją indywidualnych preferencji kota i bez względu na starania opiekuna, czy producenta, dany osobnik może traktować karmę zarówno jako atrakcyjną, bądź nie. Niemniej jednak jest kilka czynników w dużym stopniu wpływających na smakowitość karmy (w ujęciu statystycznym) i są to: jakość surowców – w przypadku karm mokrych najważniejszy czynnik, w przypadku karm suchych ma mniejsze znaczenie, gdyż wysoka temperatura obróbki niszczy naturalne substancje zapachowe i smakowe (z drugiej strony powstają nowe, które także mogą wpływać na atrakcyjność sensoryczną). Kolejnym elementem smakowitości jest wysoka zawartość białka – czynnika decydującego o naturalnych walorach smakowych oraz ilość tłuszczu będącego naturalnym nośnikiem dla tłuszczo-rozpuszczalnych substancji smakowo-zapachowych.

Jaka jest rola aminokwasów, witaminy B6 i selenu w składzie karmy dla kota?

Aminokwasy są elementami składowymi białek, których źródłem w diecie kota musi być mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego. Białka wraz z aminokwasami je tworzącymi są składnikami odpowiedzialnymi za prawidłowy wzrost i rozwój organizmów młodych, a także wpływają na utrzymanie zdrowia osobników dorosłych. Białka stanowią zasadniczy element budowy wszystkich tkanek organizmu i wielu czynnych biologicznie związków, jak enzymy i hormony. Regulują procesy przemiany materii i wiele funkcji ustroju, zapewniając jego prawidłowy stan oraz przystosowanie się do zmian środowiska zewnętrznego. Prawidłowa ilość białka w płynach ustrojowych, zapewnia utrzymanie homeostazy organizmu, odpowiada za utrzymanie bilansu wodnego. Dzięki właściwościom buforującym białka współuczestniczą w utrzymywaniu równowagi kwasowo­zasadowej ustroju.

Spośród wszystkich 22 aminokwasów budujących białka – 12 z nich musi być podawane wraz z pożywieniem, ponieważ kot nie jest w stanie ich syntetyzować – włączając także taurynę, która musi być dodawana tylko do pożywienia kotów. Odpowiednio wysoka zawartość jak i jakość białka w diecie kota powinna być zapewniona szczególnie w czasie wzrostu, rekonwalescencji i regeneracji organizmu po ciężkich stanach chorobowych.

Witamina B6, tak jak wszystkie związki, które należą do witamin, jest niezbędna w prawidłowym funkcjonowaniu całego organizmu, odpowiada za prawidłowe działanie układu nerwowego, ma wpływ na ciśnienie krwi, skurcze mięśni i pracę serca, a także podnosi odporność organizmu. Szczególnie ważną rolę pełni w metabolizmie białek, które koty spożywają w dużej ilości. W diecie kota głównymi jej źródłami są mięso drobiowe, indyk, kaczka – chociaż należy wspomnieć, że jest najwyższe stężenia są obecne w produktach zbożowych pełnoziarnistych np. w kaszach.

Selen jako składnik białek enzymatycznych, wchodzi w skład wielu krytycznych dla życia szlaków biochemicznych, w których dochodzi do usuwania toksycznych dla organizmu związków o charakterze wolnych rodników. Selen hamuje procesy starzenia się organizmu oraz wpływa na efektywność procesów fizjologicznych.