Artykuły

Warto dbać o serce kota

8669ebbad7578942f1ac4a20fa8431e7s05.jpg
Na pytania odpowiada dr n. wet. Magdalena Garncarz z kardiologicznej przychodni weterynaryjnej w Warszawie

Choroby serca są częstym problemem zdrowotnym u psów i kotów różnych ras, a także dachowców i kundelków. W celu potwierdzenia istnienia schorzenia czy też wady serca, lekarz weterynarii wykonuje najpierw badanie kliniczne. Już samo osłuchanie czworo­noga i wywiad z opiekunem mogą wskazać pierwsze objawy choroby.

Na czym polega konsultacja kardiologiczna w przypadku psów i kotów?
Konsultacja kardiologiczna ma na celu stwierdzenie, czy pacjent ma chorobę serca oraz czy ta choroba jest istotna dla czworonoga. Istnieją anomalie, które nie wpływają niekorzystnie na zdrowie pacjentów. Wtedy nie musimy wdrażać leczenia. W wielu przypadkach chorób serca konsultacja pozwoli nam rozpoznać chorobę i wdrożyć leczenie, przygotować się na to co może się dziać z czworonogiem.

Na czym polega badanie kardiologiczne?
Podczas badania lekarz weterynarii, w oparciu o badanie kliniczne, decyduje o tym, czy wykonywać dodatkowe badania kardiologiczne. Badanie kliniczne to wywiad, mierzenie, liczenie, osłuchiwanie. Podczas osłuchiwania szukamy dodatkowych nieprawidłowych zmian, np. szmerów sercowych, dodatkowych tonów czy zaburzeń rytmu. Zależnie od ew. zmian decydujemy się na dodatkowe badania, np. echo serca czy EKG lub RTG. Mając świadomość tego, że pewne rasy są predysponowane do konkretnych chorób, wykonujemy profilaktycznie echo serca.

Z jakimi problemami trafiają pacjenci do gabinetu kardiologicznego? Jakie objawy występujące u czworonogów powinny zaniepokoić ich opiekunów?
Typowe objawy, to szybkie męczenie się, przyspieszony oddech, duszność, kaszel, zasłabnięcia, omdlenia, zasiniony język i błony śluzowe. Trzeba jednak wspomnieć, że wszystkie wymienione objawy nie zawsze świadczą o chorobie serca. Na przykład kaszel często towarzyszy chorobom układu oddechowego, często jego górnego odcinka. Niewydolność oddechowa może być objawem kardiologicznym, ale również towarzyszyć chorobom płuc czy nawet zaburzeniom hormonalnym. Bardzo często kardiolog powinien więc współpracować z internistą. Nieco inaczej sytuacja wygląda w wypadku kotów. Niektóre nie wykazują objawów chorobowych przez większość czasu trwania choroby. W ciężkich przypadkach dopiero można zauważyć, że kot inaczej się zachowuje niż zwykle – chowa się, traci apetyt, ma ciężki oddech. Kaszel jednak u kotów zwykle nie występuje w przebiegu choroby serca, jest najczęściej związany z chorobą układu oddechowego.

Kiedy warto porządnie zbadać serce zdrowego zwierzaka?
U psów wady wrodzone możemy wykluczyć już w młodym wieku, w pierwszych tygodniach życia. Wyjątkiem jest zwężenie aorty, które zwykle rozpoznajemy później bowiem może się rozwijać aż do 1,5 roku życia. Badanie osłuchowe (stetoskopem) najczęściej wystarczy aby wykluczyć większość istotnych wad serca. Traktowane jest ono jako przesiewowe badanie serca u psów. U kotów hodowlanych niektórych ras (np. Ragdoll, Brytyjczyk, Maine Coon) warto badać serce corocznie ze względu na ich skłonność do kardiomiopatii przerostowej. Jest to nabyta choroba serca, jednak o podłożu genetycznym. Może występować w każdym wieku.

Istnieją przypadki, w których badanie serca jest obowiązkowe np. przed zabiegiem operacyjnym. Dlaczego jest tak ważne, aby je wykonać?
Znieczulenie ogólne, w które wprowadzamy czworonoga do zabiegów wymaga sprawnego działania narządów wewnętrznych, w tym serca. W zdrowiu i w przebiegu stabilnej choroby serca, serce sprawnie pracuje podczas znieczulenia ogólnego. Jednak w przypadkach niestabilnej choroby serca może dojść do sytuacji niebezpiecznych dla życia. Badanie kardiologiczne pozwoli na rozpoznanie choroby serca, ustalenie czy jest ona stabilna czy niestabilna, oraz umożliwi ustabilizowanie choroby przed zabiegiem jeśli będzie to konieczne. Takie postępowanie wpłynie na zwiększenie bezpieczeństwa zabiegu w znieczuleniu ogólnym.

Kiedy występuje nadciśnienie tętnicze u kotów?
Jest to częsty problem szczególnie u starszych kotów. Najczęściej wysokie ciśnienie tętnicze ponad prawidłowe wartości występuje jako skutek przewlekłej niewydolności nerek i / lub nadczynności tarczycy, rzadziej w przebiegu innych chorób ogólnoustrojowych. Nadciśnienie tętnicze niekiedy przebiega bez widocznych dla właściciela objawów, ale działa niekorzystnie na cały organizm, w tym serce. Dlatego istotne jest jego rozpoznanie i ew. leczenie. Nadciśnienie często pogarsza chorobę nerek, potrafi doprowadzić do nagłej ślepoty na skutek wylewów krwi do oka, może doprowadzić do przerostu mięśnia sercowego. Warto badać ciśnienie tętnicze u kotów w średnim i starszym wieku. Coraz częściej tego rodzaju badanie jest dostępne u lekarzy pierwszego kontaktu, niekoniecznie trzeba badać ciśnienie u lekarza zajmującego się kardiologią. Terapia nad­ciśnienia tętniczego (tabletki) jest konieczna do momentu ustalenia przyczyny (np. niewydolności nerek) i wyleczenia / zaleczenia tej głównej choroby.