Wady wrodzone. Jak z nimi walczyć?
Urszula Pasławska
Skuteczne zwalczanie wad wrodzonych możliwe jest jedynie poprzez rozwiązania systemowe oparte o ścisłą współpracę pomiędzy wykwalifikowaną kadrą lekarzy weterynarii a organizacjami hodowców zwierząt. Dla Polskiego Stowarzy-szenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt zwalczanie wad wrodzonych u psów i kotów jest jednym z priorytetów.
Na pytania odpowiada dr hab. n. wet. Urszula Pasławska
z sekcji kardiologii Polskiego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt, przewodnicząca Komisji
ds. Badania i Certyfikacji Wad Wrodzonych Zwierząt PSLWMZ. Kierownik Zakładu Diagnostyki Klinicznej Katedry Chorób Wewnętrznych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej
Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
Jakie są cele i plany Komisji Stałej ds. Certy-fikacji Wad Wrodzonych Zwierząt Polskiego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt?
Celem pracy Komisji jest skuteczne zwalczanie chorób dziedzicznych zwierząt, oparte o ścisłą współpracę pomiędzy wykwalifikowaną kadrą lekarzy weterynarii a organizacjami hodowców zwierząt. Te działania wpisują się w podstawowe cele organizacji zrzeszających hodowców zwierząt towarzyszących, tj. poprawy organizacji hodowli
w oparciu o podstawy naukowe dla osiągnięcia jak najwyższego jej poziomu. Wspólne obserwacje hodowców i lekarzy pozwoliły na ustalenie, jakie choroby serca pojawiają się ze zwiększoną częstotliwością u poszczególnych ras psów. Z naszych danych, które są zgodne z obserwacjami poczynionymi w innych krajach europejskich wynika, że największymi problemami są kardiomiopatia rozstrzeniowa u psów ras dużych i olbrzymich (bokser, wilczarz, nowofundland, doberman, dog niemiecki, dog de bordeaux, bernardyn) oraz wady budowy. W części przypadków problem jest jeszcze bardziej skomplikowany i występuje np. kilka wad wrodzonych serca jednocześnie. Czasem jest to szczęśliwy zbieg okoliczności, dzięki któremu jedna wada częściowo znosi skutki drugiej wady. Znacznie częściej jednak spotykamy się z sytuacją, gdy obecność wielu wad pogarsza rokowanie
i skraca życie zwierzęcia. Niemal zawsze obecność wady złożonej uniemożliwia podjęcie jakiejkolwiek próby leczenia operacyjnego. Jednakże to nie leczenie chorych zwierząt jest naszym najważniejszym celem, ale ich eliminacja z rozrodu. W każdym przypadku, gdy wada zostaje rozpoznana pies (lub kot) powinien być wykluczony z hodowli – nawet, gdyby możliwa była całkowita chirurgiczna korekcja wady. Przestrzeganie tych zaleceń leży w najlepiej pojętym interesie zwierząt i hodowców, podczas gdy ich nieprzestrzeganie szybko prowadzi do katastrofalnego stanu, gdyż lawinowo rośnie liczba zwierząt z genetycznie uwarunkowaną skłonnością do określonej choroby.
Kto może być upoważniony do realizacji programu i na jakiej podstawie wydaje się takie uprawnienie?
Uprawnienia do badania zwierząt ma z racji zawodu każdy lekarz weterynarii, natomiast zaświadczenia (certyfikat) o braku wad wrodzonych wystawiają lekarze o najwyższych kwalifikacjach
i doświadczeniu – specjaliści w danych dziedzinach wiedzy. Polskie Stowarzyszenie Lekarzy Wetery-narii Małych Zwierząt rekomenduje lekarzy upra-wnionych do certyfikacji na podstawie ściśle określonych kryteriów, gwarantujących najwyższy poziom wiedzy i umiejętności, a także posiadanie sprzętu umożliwiającego postawienie pewnej diagnozy. Aktualny wykaz lekarzy weterynarii uprawnionych przez Komisję Stałą ds. Certyfikacji Wad Wrodzonych Zwierząt Polskiego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt znajduje się na stronie internetowej PSLWMZ (www.pslwmz.org.pl).
Co dzieje się z wynikami badań poszczególnych sekcji?
Badania poszczególnych sekcji będą gromadzone w bazie danych, która pozwoli w przyszłości śledzić m.in., które z wad stanowią największy problem, jakich ras dotyczą oraz jakie jest ich rozprzestrzenienie na terenie poszczególnych województw. Obiecujemy sobie bardzo wiele po stworzeniu takiej bazy danych, gdyż dotychczas
w Polsce nie mieliśmy wystarczająco dobrego przepływu informacji w tym zakresie. To powodowało, iż wiedza na temat wrodzonych chorób
u psów i kotów jest fragmentaryczna.