Artykuły

Na pytania 
odpowiada 
lek. wet. Piotr Parys, Członek Europejskiego
Towarzystwa Dermatologów Weterynaryjnych. Przyjmuje w klinice weterynaryjnej w Olsztynie

W czasach, gdy ludzkość dziesiątkowana była przez dżumę, czy dur brzuszny, pchły przenosiły zarazki chorobotwórcze ze szczurów na człowieka. Na szczęście, obecnie nie ma już takiego zagrożenia. Jednak pchła może być bardzo niebezpiecznym pasożytem dla naszych psów 
i kotów. Roztocza kurzu domowego są natomiast integralnie związane ze środowiskiem człowieka. Ich odchody mogą być przyczyną alergii nie tylko u ludzi, ale także u czworonogów.

Czy pchły mogą być niebezpieczne dla naszych pupili?
Pchły należą do najczęściej spotykanych pasożytów zewnętrznych zwierząt domowych. Zwykle mamy do czynienia z pchłą kocią lub psią, rzadziej ludzką. Psy i koty zarażają się przez kontakt z innymi zwierzętami, na których żerują pchły lub przebywając w środowisku, gdzie były zapchlone zwierzęta i pozostawiły wiele pcheł i ich larw. Dorosłe owady okresowo odżywiają się krwią, co przy bardzo silnej inwazji u młodych i osłabionych, zaniedbanych zwierząt może wywołać anemię, wyniszczenie organizmu, a w krańcowych przypadkach nawet śmierć. Pchła jest żywicielem pośrednim tasiemca psiego, który stanowi zagrożenie nie tylko dla psa, ale również dla człowieka. Obecność pcheł na naszym pupilu, może wywołać alergiczne pchle zapalenie skóry (APZS). Jest to reakcja alergiczna na ślinę pchły. U alergików wystarczy jedno ukąszenie, aby doszło do manifestacji objawów. Silny świąd powoduje, że pies na grzbiecie wydrapuje i wygryza skórę, robiąc 
sobie rozległe rany, które szybko ulegają wtórnym infekcjom bakteryjnym. Niepodjęte na czas leczenie dermatologiczne przyczynia się do rozwoju ropnego zapalenia skóry, utraty włosa czy zaburzeń kerato-łojotokowych.

Jak można pozbyć się pcheł? Jak zapobiegać ich występowaniu w domu i na zwierzęciu?
Pchły żerują tylko na zwierzęciu i to krótko. Większość życia natomiast spędzają w środowisku, czyli na trawnikach, dywanach, wykładzinach, pokryciach mebli, legowiskach zwierząt lub innych miejscach, gdzie przebywają nasi pupile. Na zwierzę pchły przechodzą tylko wtedy, gdy są głodne, dlatego też w sierści tak rzadko można te pasożyty zobaczyć. Potrafią się one również błyskawicznie poruszać. Najczęstszym objawem obecności pcheł jest świąd w okolicy nasady ogona, czasem za uszami. Przeglądamy te miejsca w poszukiwaniu pasożytów lub ich odchodów, które w postaci drobnych, czarnych lub brunatnych ziarenek przyczepione są do skóry lub sierści zwierzęcia. Aby pozbyć się skutecznie pcheł powinniśmy zabezpieczać zwierzaka od wieku szczenięcego odpowiednimi preparatami, powtarzając te zabiegi do późnej starości. Nie zapominajmy o stosowaniu środków przeciwpchelnych również w otoczeniu psa. Zwalczać pchły należy dwutorowo, na zwierzęciu i w mieszkaniu, w którym żyje. Należy stosować środki takie, które nie dopuszczają do pokąsania przez pchły, a ich działanie utrzymuje się stosunkowo długo. Należą do nich obroże przeciwpchelne oraz środki w formie spot-on, czyli krople aplikowane na skórę grzbietu. Zwalczanie w środowisku polega na częstym odkurzaniu, praniu dywanów, legowisk i stosowaniu preparatów niszczących postacie dorosłe 
i larwy w środowisku.

Jakie warunki sprzyjają rozwojowi roztoczy?
Roztocza kurzu domowego to mikroskopijnych rozmiarów pajęczaki. Znajdują się w każdym zakamarku domu, a ich szczątki i odchody są alergenami. Te małe stworzenia żywią się naskórkiem, drożdżami, pleśnią, bądź innymi martwymi roztoczami. Najwięcej ich jest w łóżkach. Człowiek podczas snu dostarcza roztoczom pożywienie, którym jest złuszczony naskórek. Jesienią i zimą 
w niewietrzonych mieszkaniach, w temperaturze 25-30°C i wilgotności przekraczającej 70-80%, powstają doskonałe warunki do gwałtownego wzrostu populacji tych pajęczaków.

Jak możemy chronić psa przed alergenami 
produkowanymi przez roztocza?
Unikanie alergenu jest w zasadzie idealnym leczeniem w przypadku wszystkich schorzeń alergicznych. Podstawową zasadą jest likwidacja miejsc, 
w których kurz się gromadzi, czyli dywanów, narzut, zasłon, tapicerowanych mebli, suszonych kwiatów. Dla dobra atopowego pupila sypialnia właściciela powinna być miejscem zakazanym. Trzeba regularnie odkurzać i trzepać materac, na którym śpi zwierzę. Niezbędne w walce z roztoczami są preparaty roztoczobójcze i odkurzacze 
z filtrem wysokiej efektywności. Wszystkie alergeny są rozpuszczalne w wodzie. Dlatego dobrze jest prać to, co można wyprać lub przetrzeć mokrą szmatką. Koce i pościel należy poddawać działaniu słońca latem a mrozu zimą i koniecznie wietrzyć mieszkanie.

Czy możemy odróżnić alergiczne pchle zapalenie skóry u naszego czworonoga od alergii wywołanej przez roztocza kurzu domowego?
Jak już wspomniałem APZS spowodowane jest uczuleniem na alergen pchli. U psów objawia się intensywnym świądem w okolicy lędźwiowo-krzyżowej i jest przyczyną rozległych otarć i samouszkodzeń. Atopowe zapalenie skóry, czyli alergię wywołaną przez roztocza kurzu domowego rozpoznajemy na zasadzie wykluczania innych jednostek chorobowych i dogłębnego procesu diagnostyki różnicowej. Charakterystyczna lokalizacja zmian na skórze psa z atopowym zapaleniem skóry obejmuje okolicę twarzową wokół oczu 
i warg, uszy, brzuch, pachy i pachwiny oraz przestrzenie międzypalcowe