Skóra pod lupą
Na pytania odpowiada lek. wet. Karolina Fidura z przychodni weterynaryjnej w Konstancinie k. Warszawy
Skóra jest narządem, który pełni różnorodne funkcje w organizmie psa i kota. Stanowi barierę zabezpieczającą przed utratą wody i elektrolitów. Ponadto działa jako mechaniczna osłona przed wpływami środowiska, jednocześnie dzięki swojej elastyczności pozwala zwierzęciu na swobodny ruch.
Jak mogą manifestować się problemy ze skórą?
Najczęstszym problemem, z którym opiekunowie zgłaszają się na konsultację dermatologiczną jest świąd. Może on być okazywany na różne sposoby i nie mam na myśli tylko drapania. Gdy zwierzęta coś swędzi mogą one się wylizywać, wygryzać, oblizywać się, obgryzać pazury. Czasem nadmierne tarzanie się lub zamiłowanie do wchodzenia pomiędzy krzewy, gałęzie drzew również może być związane z chęcią podrapania się. Dlatego zawsze szczegółowy wywiad i badanie kliniczne to podstawa sukcesu. Przyczyn świądu jest bardzo wiele i ważne jest aby leczenie było nacelowane na konkretny problem. Kolejną bardzo częstą manifestacją problemów dermatologicznych są zapalenia kanałów słuchowych. Powinny być one rozpatrywane w kontekście całej skóry. Rzadko zdarza się, że możemy poprzestać na leczeniu tylko samego ucha. Zwykle sprawa jest wtórna do innych chorób skóry, które należy zdiagnozować aby zmniejszyć ryzyko nawrotów i powikłań. Problem wyłysień, nadmiernego wypadania włosów również jest bardzo powszechny. Tutaj wachlarz możliwości jest bardzo szeroki. Są to wyłysienia wynikające z samouszkodzeń, chorób endokrynologicznych, metabolicznych, pasożytniczych, grzybiczych, bakteryjnych, immunologicznych czy wrodzonych dysplazji mieszków włosowych. W przypadku wyłysień diagnostyka może wykraczać poza standardowe badania dermatologiczne, jak badanie cytologiczne, zeskrobiny czy trichogram i odnosić się do innych gałęzi medycyny weterynaryjnej takich jak endokrynologia czy obrazowanie przy pomocy usg czy rtg. Czasami konieczne jest pobranie wycinka skóry, aby uzyskać ostateczne rozpoznanie. Objawy dermatologiczne mogą ujawniać się również pod postacią krost, strupów, nadmiernego łuszczenia, sączących się zmian na skórze tzw. hot spotów, plamek, grudek czy zaczerwienienia skóry. W przypadku niektórych jednostek chorobowych można zauważyć sezonowość np. w występowaniu pokrzywki, obrzęku naczynioworuchowego czy czyraczności eozynofilowej, które najczęściej zdarzają się w okresie wiosenno-letnim, jako reakcja na ukąszenia owadów latających. Podobnie sytuacja wygląda z muszycą i alergicznym pchlim zapaleniem skóry.
Jaki wpływ na utrzymanie zdrowej skóry psa i kota mają cynk, biotyna i inne witaminy?
Cynk jest bardzo ważnym składnikiem metaloenzymów oraz polimeraz DNA i RNA, które mają ogromny wpływ na metabolizm oraz cykl komórkowy szybko dzielących się komórek, takich jak komórki skóry. Odgrywa znaczącą rolę w biosyntezie kwasów tłuszczowych oraz metabolizmie witaminy A. Jest niezbędny do prawidłowego utrzymania funkcji immunologicznych skóry oraz zaangażowany w reakcje zapalne. Jego niedobór może prowadzić do upośledzonego gojenia się ran, nadmiernego rogowacenia, wyłysień, pogorszenia jakości okrywy włosowej oraz predysponować do infekcji bakteryjnych czy drożdżakowych. Biotyna zwana również witaminą B7 potrzebna jest do utrzymania wyglądu okrywy włosowej, bierze udział w metabolizmie tłuszczów i aminokwasów. Niedobór biotyny skutkuje wyłysieniami, łuszczeniem się skóry, zaburzeniami w budowie włosa, a także objawami ogólnoustrojowymi, takimi jak brak apetytu czy biegunka. Pozostałe witaminy z grupy B również pełnią bardzo ważne role w prawidłowym funkcjonowaniu skóry. Kobalamina stymuluje syntezę obecnej w skórze melaniny, chroniąc tym samym organizm przed szkodliwymi skutkami promieniowania ultrafioletowego. Witaminy B1 (tiamina) B2 (ryboflawina), B3 (niacyna), B5 (kwas pantotenowy), B6 (pirydoksyna) mają wpływ na procesy podziału komórek skóry, syntezę sfingolipidów budujących warstwę rogową skóry, fosfolipidów wchodzących w skład błon komórkowych, aminokwasów, nukleotydów, a także syntezę kolagenu. Wszystko to pozwala zachować ciągłość skóry, chronić ją przed urazami, zapewnić optymalną regenerację oraz prawidłowy stan okrywy włosowej. Warto również wspomnieć o witaminie A i E. Pierwsza z nich bardzo ważna dla prawidłowego metabolizmu komórkowego, normalnego dojrzewania komórek skóry i mieszków włosowych. Niedobór charakteryzuje się naskórkową hiperkeratozą, łuszczeniem, zatkaniem przewodów łojowych oraz towarzyszącą hiperkeratozą mieszków włosowych. Witamina E znana jest wszystkim głównie dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym. Zapewnia stabilność i integralność błon komórkowych.