Artykuły

Lek. wet. Piotr Orłowski 
z kliniki weterynaryjnej 
w Poznaniu

Zmiany skórne wynikające z zaburzeń hormonalnych są następstwem nad- lub niedoczynności narządów produkujących hormony. Rozpoznanie opiera się na badaniu klinicznym oraz dodatkowych badaniach diagnostycznych. Nie istnieje też jeden schemat leczenia, dlatego każdy przypadek oceniany jest indywidualnie. Do najczęściej występujących objawów należą nadmierne wypadanie włosów prowadzące do wyłysień, co jest ściśle związane z cyklem rozwojowym włosa. Pokrótce opiszę najczęściej spotykane zaburzenia.

Nad- lub niedoczynność 
tarczycy
Nadczynność tarczycy to najczęstsze schorzenie endokrynologiczne u kotów. Poza objawami skórnymi, jak: zmatowienie i zmierzwienie okrywy włosowej, wtórne powstawanie łojotoku oraz infekcji skóry, jako dominujące występują ciężkie objawy ogólne, czyli zaburzenia rytmu pracy serca, osłabienie i drżenia mięśni, utrata masy ciała mimo zwiększonego apetytu. Przy niedoczynności często występują: obustronne symetryczne wyłysienia, suchość i łamliwość włosa, nadmierna pigmentacja i łojotok skóry oraz wtórne infekcje.

Zespół Cushinga
Zespół Cushinga (nadczynność kory nadnerczy) powstaje w wyniku przewlekle podwyższonego poziomu glukokortykoidów. W objawach skórnych dominują wyłysienia (często symetryczne), zanik skóry, matowość sierści, powstanie zaskórników, rzadziej zwapnienia skóry oraz wtórne infekcje.

Zaburzenia w wytwarzaniu hormonów płciowych
Zaliczamy tu takie jednostki, jak hipo- i hiperestrogenizm u samic, guz z komórek Sertoliego 
u samców, niedobór androgenów oraz zespół feminizujących samców. Przyczynami tych schorzeń są nad lub niedostateczne wytwarzanie hormonów. W wyżej wymienionych schorzeniach dominującymi objawami skórnymi są: przerzedzenia sierści, wyłysienia w okolicy narządów płciowych, łojotoki oraz wtórne występowanie wykwitów.

Karłowatość przysadkowa
Spowodowana jest niedoborem hormonów przysadki. Choroba ma często podłoże dziedziczne. Zwierzęta dotknięte chorobą (najczęściej owczarki niemieckie) wykazują objawy zaburzenia wzrostu oraz stopniową utratę włosa okrywowego 
z pozostawieniem podszerstka. Ta postępująca utrata włosów prowadzi do obustronnych symetrycznych wyłysień, słabego osadzenia włosa, nadmiernej pigmentacji skóry oraz zmian wtórnych, takich jak: łojotok, powierzchowne zapalenia skórne czy infekcje grzybicze.

Łysienie X
Przyczyna tej jednostki chorobowej nie jest do końca poznana. Jedną z teorii jest nieprawidłowy przebieg steroidogenezy. Inna teoria znów mówi o lokalnych zaburzeniach regulacji receptorowej w obrębie mieszków włosowych. Choroba manifestuje się powstawaniem wyłysień, wypadaniem włosa okrywowego. Zaobserwować możemy zmiany barwy włosa, nadmierne złuszczenie 
i rogowacenie naskórka oraz wystąpienie umiarkowanego świądu, co w konsekwencji prowadzi do zaburzeń w mieszkach włosowych i wystąpienia wtórnych infekcji.