Artykuły

Zdarza się, że pierwszą ruję, czasami określaną jako cichą ruję, właściciel może łatwo przegapić. Ale pamiętajmy, że okoliczne psy raczej tego nie zrobią i należy uważać, aby nie doszło do przypadkowego pokrycia.
Na pytania odpowiada lek. wet. Anna Maria Gęsik z lecznicy weterynaryjnej w Warszawie.

Kiedy pojawia się pierwsza cieczka u suczki?
Prawidłowo, dojrzałość płciowa osiągana jest pomiędzy 6 a 24 miesiącem życia. U suczek ras małych (np.shih-tsu, yorkshire terrier) pierwsza cieczka pojawia się w wieku 6-8 miesięcy. W przypadku ras dużych (np.dog niemiecki), pierwsza cieczka może pojawić się w 12 a nawet 20 miesiącu życia, rasy średnie (spaniele, beagle) dojrzewają w  8-12 miesiącu. Jest to związane z osiagnięciem odpowiedniej masy ciała, dlatego suczki ras małych dojrzewają wcześniej niż ras dużych. Pierwsza cieczka często jest krótsza w porównaniu do następnych. Nierzadko zdarza się, że objawy takiej cieczki są słabo wyrażone i jest ona przeoczona przez właściciela. Przeciętnie, u suczki cieczka występuje co 6 miesięcy i trwa około 21 dni. Istnieją jednak pewne odstępstwa w długości cyklu płciowego zwiazane z rasą, np.u suk rasy owczarek niemiecki cieczka może występować średnio co 5 miesięcy, podczas gdy u jamników czy collie co 8-9 miesięcy. Wyjątek stanowią niektóre z ras prymitywnych, takie jak np.basenji,mające cieczkę tylko raz w roku. Generalnie, u suk ras dużych okres międzyrujowy jest krótszy w porównaniu do suczek ras mniejszych. Należy pamiętać,że niektóre leki mogą opóżniać wystąpienie pierwszej cieczki u młodych suk. Zaliczamy do nich hormony sterydowe stosowane u szczeniąt w wieku poniżej  6-12 miesiąca życia oraz niektóre środki przeciwgrzybicze stosowane np.do zwalczania dermatofitów.

Czy zachowanie suki podczas cieczki ulega zmianie?
Zmiany w zachowaniu są najbardziej widoczne podczas spacerów,kiedy to suczka częściej niż zwykle oddaje mocz,pozostawiajac zapachowy trop do swojego domu. W tym czasie pojawia się wypływ z dróg rodnych w poszczególnych dniach mniej lub bardziej krwawy, a suczka staje się atrakcyjna dla samców.
W ciagu pierwszych ok.10 dni trwania cieczki suki nie akceptują samców, często są wobec nich agresywne, nie występuje też u nich odruch tolerancji /wyginanie grzbietu,odstawianie na bok ogona/.
Kolejne dni to dni płodne w których trzeba szczególnie pilnować suni, która staje się coraz bardziej atrakcyjna. W pełnej rui występuje odruch tolerancji, a suka akceptuje samca. Wyraźnie zmienia się jej zachowanie,staje się niespokojna i często próbuje uciekać. Ten niebezpieczny okres ze względu na możliwość posiadania przez sunię potomstwa trwa około 5 dni. Przyjmuje się,że dni płodne w czasie których suka daje się pokryć, przypadają między 9 a 14 dniem od pojawienia się wypływu ze szpary sromowej. Podczas trwania cieczki powinno się sukę wyprowadzać na smyczy i tylko na krótkie spacery, ze szczególnym zwróceniem uwagi na dni płodne. Suczki w tym okresie potrafią być bardzo pomysłowe - od umiejętnego wyjścia ze zbyt luznej obroży po położenie się na trawie gdy różnica w wielkości miedzy partnerami jest zbyt duża.

Dla właścicieli najbardziej uciążliwi są wtedy "zalotnicy" suczki. Dlaczego psy tak reagują?
Organizm suki w czasie cieczki wydziela feromony płciowe (substancje chemiczne służące do przekazywania informacji między osobnikami tego samego gatunku) mające za zadanie doprowadzić do kopulacji przez kojarzenie partnerów i synchronizację czynności do niej prowadzących. Psy samce mogą wykryć silnie na nich działające chemiczne sygnały wydzieliny pochwy i moczu z odległości kilku kilometrów i pokonać je w niewiarygodnie krótkim czasie, aby osiągnąć obiekt ich pożądania. W takiej sytuacji nie pomaga odganianie "adoratorów", działa tu najsilniejszy instynkt - zachowania gatunku.

Czy sterylizacja pomoże nam uniknąć problemów związanych z cieczką?
Sterylizacja jest radykalnym sposobem uniknięcia cieczek i związanych z nimi niedogodności. Chirurgiczna sterylizacja czyni sukę bezpłodną, gdyż usunięte zostają jajniki jak i macica. Zabieg ten zapobiega niechcianej ciąży i nadmiernemu powiększaniu populacji psów, które w konsekwencji znajdują swój dom w przepełnionych schroniskach. Chroni również przed stresem emocjonalnym związanym z występowaniem cieczki, zarówno właściciela jak i suczkę. Bardzo ważny jest też aspekt zdrowotny tego rutynowo przeprowadzanego zabiegu. Wczesna sterylizacja zmniejsza możliwość wystąpienia guzów gruczołu mlekowego, umożliwia uniknięcie ryzyka zakażenia i urazu w czasie krycia oraz powikłań w czasie ciąży i porodu.

Jakie mamy jeszcze inne sposoby,by uchronić siebie i sukę od kłopotów w tym trudnym okresie?
Połowicznym rozwiązaniem jest podawanie zastrzyków hormonalnych, uniemożliwiających na pewien czas wystąpienie cieczki. Takie postępowanie nie jest jednak obojętne dla zdrowia suki, ponieważ przy dłuższym stosowaniu może doprowadzić do wystąpienia zagrażającego jej życiu ropomacicza, a także innych problemów zdrowotnych. Innym sposobem uniknięcia problemów w okresie cieczki jest stosowanie preparatów neutralizujących zapach pozostawiany przez sukę. Należy zaznaczyć,że stosowanie takich środków wymaga konsekwencji i systematyczności ze strony właściciela i w żadnym wypadku nie zwalnia go od wyprowadzania suczki na smyczy tylko na krótkie spacery. Stosowanie preparatów maskujących /takich jak np.Vivisol/ i konsekwentnie krótkich spacerów uchroni nie tylko nas od kłopotów, ale też zapobiegnie ucieczkom psów samców i ochroni ich właścicieli przed zbędnym stresem.