Artykuły

Na pytania odpowiada dr Jacek Wilczak
z Zakładu Dietetyki w Katedrze Nauk Fizjologicznych SGGW w Warszawie.

Koty są czworonogami znanymi z dość wysublimowanego podniebienia. Ich dieta powinna być bogata przede wszystkim w białko pochodzenia zwierzęcego, a także zawierać cenne tłuszcze i kwasy tłuszczowe EPA i DHA.

Jakie składniki odżywcze są potrzebne i niezbędne w diecie dorosłych osobników?

Koty są zwierzętami mięsożernymi, dlatego też w podawanym im pokarmie podstawę powinno stanowić mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego. Wymaga tego specyfika przemian metabolicznych składników odżywczych zachodzących w ich organizmach. Ze względów smakowych koty preferują białko zwierzęce. Prawdopodobnie decyduje o tym duża zawartość glutaminianu w mięsie, który pobudza kubki smakowe wrażliwe na smak umami. Smak umami jest jednym z pięciu podstawowych smaków odbieranych przez kubki smakowe zlokalizowane na języku przez receptory kwasu glutaminowego. Dla odróżnienia został odseparowany od smaku słonego. Należy podkreślić, że większość surowców pochodzenia zwierzęcego, oprócz białka jest także źródłem tłuszczu, który w równie istotny sposób wpływa na postrzeganie atrakcyjności danej karmy przez koty. W przypadku żywienia kotów jednoznacznie należy zaznaczyć, że produkty pochodzenia zwierzęcego są lepszym źródłem białka, niż te pochodzenia roślinnego.

Jakie rodzaje białka najlepiej zawrzeć w diecie kota dorosłego?

Do najczęściej stosowanych składników pokarmu, będących źródłem białka w pokarmach domowych i karmach komercyjnych dla kotów należą: kurczak, królik, tuńczyk oraz łosoś. Dzięki bogatej kompozycji aminokwasów oraz wysokiej ich ilości, białka z tych surowców można traktować jako pełnowartościowe, czyli takie które zapewniają prawidłowy wzrost i rozwój organizmu.
Jednocześnie każde z surowców stosowanych w karmach oddzielnie bądź łącznie, pozwala na urozmaicanie codziennej diety kotów. Białko z mięsa królika zawiera dużą ilość tryptofanu, aminokwasu niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Z kolei białko z łososia czy z tuńczyka to cenne źródło metioniny i cystyny, aminokwasów deficytowych w innych surowcach pochodzenia zwierzęcego.

Jaka jest rola kwasów EPA i DHA?

W surowcach przeznaczonych do produkcji karm dla kotów, szczególnie ważna jest zawartość tłuszczu i skład kwasów tłuszczowych. Łosoś oraz kurczak to surowce będące źródłem cennych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych należących do dwóch ważnych rodzin: kwasów n-3 i n-6. Ze względu na specyfikę metabolizmu pokarm kotów, powinien zawierać większą ilość kwasów tłuszczowych z rodziny n-3 niż pokarm psów. Najlepszym ich źródłem są mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego. Dopiero w przypadku braku możliwości bilansowania ich składu w karmie za pomocą tych surowców stosuje się dodatki tłuszczów rybich i olejów roślinnych. W przypadku żywienia kotów dorosłych ilość tłuszczu w ich diecie powinna być znacząca.
Tuńczyk i królik stanowią podstawę karmy dla pupili, u których ilość energii pochodzącej z tłuszczu powinna być mniejsza np. z powodu skłonności do nadwagi i otyłości powstającej w wyniku kastracji czy sterylizacji. Niezmiernie cenne są końcowe produkty metabolizmu długołańcuchowych kwasów tłuszczowych: kwasy eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA). Oba te kwasy oprócz tego, że są odpowiedzialne za kontrolę procesów zapalnych w każdej komórce, odpowiadają za prawidłowe funkcje mózgu (szczególnie funkcje poznawcze), procesy rozrodcze oraz prawidłowe uwrażliwienia komórek na działanie endogennych hormonów.