Artykuły

Na pytania odpowiada lek. wet. Michał Plasota,
specjalista chorób psów i kotów, lecznica Warszawa Falenica

Nerki są ważnym narządem odpowiedzialnym za filtrację krwi, produkcję moczu, wykazują one czynność hormonalną i odpowiadają za utrzymanie homeostazy (równowagi) w organizmie. Bez sprawnie działających nerek nie jest możliwe zachowanie pełni zdrowia.

Jakie mogą być przyczyny przewlekłej niewydolności nerek (PNN) u psa i kota?

Przewlekła niewydolność nerek częściej występuje u starszych czworonogów, między 8-15 rokiem życia, kiedy zmniejsza się liczba nefronów. Przyczyn wystąpienia tego schorzenia może być wiele m.in.: zatrucia, nowotwory, urazy, stany zapalne, zakażenia bakteryjne, podłoże immunologiczne czy idiopatyczne. Przewlekła niewydolność nerek może wystąpić w następstwie chorób pasożytniczych takich jak babeszjoza czy erlichioza.

Jakie są objawy przewlekłej choroby nerek?

Choroba na początku przebiega bezobjawowo z uwagi na dużą rezerwę czynnościową nerek. Objawy kliniczne mogą być zauważalne przy utracie 75% funkcji nerek. Wcześniej choroba może rozwijać się nawet kilka lat. Przewlekła choroba nerek powoduje spadek filtracji w kłębuszkach, utratę zdolności zagęszczania moczu oraz zmniejszenie produkcji erytropoetyny. Wynikiem utraty zdolności filtracyjnej, jest azotemia (wzrost stężenia związków azotowych we krwi) oraz mocznica, czyli zespół objawów klinicznych i laboratoryjnych występujących przy niewydolności nerek. Dodatkowo mogą mu towarzyszyć: apatia, brak apetytu, spadek masy ciała, biegunki, wymioty, objawy neurologiczne. Zwierzę czuje się fatalnie. Jego stan można porównać do kaca u ludzi, po zatruciu alkoholem. W skrajnych przypadkach może dojść do utraty świadomości czy śpiączki. Te objawy są reakcją organizmu na zatrucie toksynami i produktami ubocznymi procesów metabolicznych. Organizm psa lub kota jest stopniowo wyniszczany.

Jak wygląda rozpoznanie przewlekłej choroby nerek?

Podstawowym badaniem w diagnostyce chorób nerek jest ogólne badanie moczu i pełne badanie krwi. Zmiany w moczu pojawiają się najwcześniej (np. niski ciężar właściwy, albuminuria). Do pełnej diagnostyki niezbędne jest USG jamy brzusznej, oznaczenie stosunku białka do kreatyniny w moczu, posiew moczu z antybiogramem. W niektórych przypadkach pomocna jest biopsja nerek i pomiar ciśnienia krwi. Psy i koty chore na przewlekłą niewydolność nerek muszą być żywione wyłącznie specjalną weterynaryjną dietą nefroprotekcyjną, która jest dostępna w wersji suchej lub mokrej. Mokra wersja karmy nerkowej pozwala na lepsze pojenie zwierzęcia, co jest bardzo ważne przy tej dolegliwości. Przy każdej wizycie u lekarza weterynarii ważny jest dokładny wywiad z opiekunem, osłuchanie pacjenta, zmierzenie ciśnienia tętniczego krwi, analiza aktualnych wyników badań. Lekarz prowadzący może zlecić badania dodatkowe takie jak usg jamy brzusznej, badanie bakteriologiczne moczu i badanie moczu z osadem czy okresową płynoterapię podskórną lub dożylną.

Na czym polega metoda wczesnego wykrywania choroby nerek?

Przewlekła choroba nerek może być trudna do wykrycia we wczesnym stadium. Standardowo do diagnostyki choroby nerek stosuje się badanie stężenia kreatyniny i mocznika w surowicy krwi. Stężenie kreatyniny wzrasta zwykle przy utracie ok 75% funkcji nerek. Biomarker nerkowy Idexx SDMA pomaga wykryć chorobę we wcześniejszym stadium średnio przy 40% utracie funkcji nerek. SDMA koreluje ze współczynnikiem filtracji kłębuszkowej nerek. Badanie SDMA jest testem z surowicy krwi, który jest częścią profili biochemicznych. Badanie można wykonać w gabinecie weterynaryjnym. SDMA jest swoista dla czynności nerek, niezależna od kondycji fizycznej pacjenta (masa mięśniowa), wieku czy innych towarzyszących chorób. W chorobach powodujących utratę masy mięśniowej, poziom kreatyniny może być fałszywie zaniżony. Przewlekła choroba nerek jest chorobą nieuleczalną, ale przy zaangażowaniu opiekuna i ścisłej współpracy z prowadzącym lekarzem weterynarii pacjenci na czterech łapach mogą dłużej cieszyć się życiem.