Artykuły

Badania laboratoryjne, w tym badanie krwi, oraz badanie moczu dostarczają cennych informacji o stanie zdrowia pacjenta i mogą pomóc w rozpoznaniu zbliżającej się choroby.

Jak często wykonywać badania?
Rutynowe badania laboratoryjne u klinicznie zdrowych zwierząt powinny być wykonywane przynajmniej raz w roku, a najlepiej raz na sześć miesięcy. Dodatkowe badania laboratoryjne są zlecane przez lekarza weterynarii w przypadku pojawienia się niepokojących objawów lub przed wykonaniem zabiegów chirurgicznych. Badania laboratoryjne służą także kontroli leczenia i odzwierciedlają postępy prowadzonej kuracji.

Jakie badania powinny być wykonane, aby otrzymać obraz stanu pacjenta?
Do podstawowego panelu badań laboratoryjnych należy zaliczyć badanie morfologiczne krwi, badanie biochemiczne surowicy krwi a także ogólne badanie moczu. Badanie morfologiczne krwi obejmuje liczbę krwinek czerwonych, hematokryt czyli stosunek elementów komórkowych do objętości krwi pełnej, stężenie hemoglobiny, liczbę płytek krwi a także liczbę białych krwinek wraz z ich różnicowaniem na linie komórkowe (neutrofile, eozynofile, bazofile, monocyty, limfocyty). Badanie biochemiczne surowicy krwi ma na celu określenie stanu narządów wewnętrznych np. nerek, wątroby czy trzustki. Wynik badania biochemicznego surowicy krwi może wskazywać na rozwijający się stan patologiczny np. niewydolność nerek. W weterynaryjnych laboratoriach diagnostycznych przygotowane są odpowiednie profile narządowe a także profile badań laboratoryjnych dostosowane do wieku zwierząt. Badanie ogólne moczu powinno być nieodzowną częścią pełnego, rutynowego badania laboratoryjnego zwierzęcia.

Jakie choroby zagrażają w okresie letnim?
Okres wiosenno-letni to wyjątkowy szczyt aktywności owadów i kleszczy, które są wektorami licznych chorób bakteryjnych i pasożytniczych. Najbardziej niebezpieczna dla psów choroba odkleszczowa to babeszjoza. Chorobę w Polsce wywołuje mikroskopijny pierwotniak Babesia canis, który umiejscawia się w czerwonych krwinkach i uszkadza je.
Uszkodzenie krwinek prowadzi do ich rozpadu a produkty rozpadu mogą zatykać naczynia włosowate i uszkadzać nerki. Niedobór czerwonych krwinek prowadzi do niedotlenienia organizmu. Poza babeszjozą problem stanowią choroby bakteryjne jak anaplazmoza, borelioza i erlichioza. Objawy chorób są mało specyficzne i początkowo u psów obserwuje się posmutnienie, brak apetytu i chęci do spacerów czy zabaw. Klinicznie stwierdza się powiększenie węzłów chłonnych, gorączkę a laboratoryjne często wzrost aktywności enzymów wątrobowych, spadek liczby czerwonych krwinek i płytek krwi. Jednak zmiany parametrów laboratoryjnych zależne są od gatunku patogenu i czasu trwania zakażenia/zarażenia.

Jak wykrywamy choroby odkleszczowe?
Medycyna weterynaryjna dysponuje szeregiem badań diagnostycznych w celu wykrywania chorób odkleszczowych. Do najprostszych należą metody mikroskopowe, które w wielu przypadkach, z wyjątkiem zarażenia Babesia canis są mało czułe. Lekarze weterynarii w swojej codziennej praktyce wykorzystują szybkie testy diagnostyczne, do wykonania których potrzebują kilka kropel krwi pacjenta, a wynik uzyskują już po kwadransie. Ponadto wykorzystywane są badania serologiczne z surowicy krwi w celu określenia miana przeciwciał wobec określonym patogenom, a także badania w wykorzystaniem biologii molekularnej w celu wykrycia DNA pasożyta we krwi lub tkankach.

Dlaczego tak ważna jest wczesna diagnostyka chorób odkleszczowych?
Im wcześniej wykryjemy z jaką chorobą odkleszczową mamy do czynienia tym lepiej. Przebieg tych chorób może być szybki. Zdiagnozowana zbyt późno choroba może spowodować niewydolność narządów np. nerek lub nawet zakończyć się śmiercią zwierzęcia. Jeśli znajdziemy na naszym pupilu kleszcza, musimy uważnie obserwować zwierzę czy nie pojawiają się jakieś niepokojące objawy.

Jakie są sposoby leczenia?
Zdiagnozowana choroba odkleszczowa powinna być leczona. W celu sprawdzenia skuteczności leczenia przyczynowego (pozbycia się patogenu) można wykonać badanie genetyczne na obecność patogenu we krwi lub narządach. Ponadto konieczne jest wykonywanie kontrolnych badań laboratoryjnych krwi oraz moczu aby sprawdzić w jakim stopniu doszło do uszkodzenia narządów. Bardzo ważna jest kontrola nerek, bowiem to one w przypadku większości chorób odkleszczowych są najbardziej obciążone. Biochemiczny profil nerkowy powinien obejmować takie parametry jak kreatynina, mocznik, białko całkowite, albuminy oraz biomarker nerkowy SDMA, który pozwala dużo wcześniej wykryć chorobę nerek, jeszcze zanim rozwiną się jej pełne objawy.