Artykuły

Dr n. wet.
Michał Jank

---

Probiotyki mają korzystny wpływ na organizm gospodarza poprzez poprawę bilansu mikroflory jelitowej. A jakie znaczenie ma ich działanie dla organizmu naszego czworonożnego przyjaciela?
Na pytania odpowiada dr n. wet. Michał Jank z Zakładu Dietetyki Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie.

W jaki sposób probiotyki działają na florę jelitową naszego psa?
Probiotyki to takie mikroorganizmy (oraz produkty ich metabolizmu), które dodawane do pokarmu człowieka lub zwierząt, zmieniają skład mikroflory jelit na bardziej korzystny. Bakterie: stymulują wytwarzanie kwasów tłuszczowych (octowego, mlekowego); ułatwiają również wchłanianie jonów, co zmniejsza ryzyko wystąpienia biegunek; regulują metabolizm lipidów i cholesterolu; obniżają pH w jelitach; zmniejszają ilości amoniaku i mocznika we krwi; wytwarzają witaminy z grupy B. Dzięki takim mechanizmom działania probiotyki obniżają podatność zwierzęcia na choroby, przyspieszają jego wzrost, zwiększają stopień wykorzystania pokarmu, zwiększają apetyt, poprawiają stan ogólny zwierzęcia i zwiększają jego odporność.

Jakie są powody występowania biegunek u psów? Czy stres ma związek z takimi dolegliwościami?
Przyczyn występowania biegunek u psów jest bardzo wiele: dietetyczne – związane z podawanym pokarmem i zaburzenia spowodowane chorobami zapalnymi jelit. Biegunki mogą pojawić się w przebiegu chorób ogólnych organizmu (parwowiroza) lub wynikać z zaburzeń czynności i perystaltyki jelit. Przyczyną biegunki mogą być także choroby wątroby i trzustki. Niekiedy prawidłowe rozpoznanie przyczyn występującej u psa biegunki może stanowić poważny problem. Oczywiście, w większości przypadków przyczyny biegunek są relatywnie łatwe do wykrycia i związane z rodzajem zjedzonego pokarmu – wynikają więc z błędów żywieniowych, a także nietolerancji pokarmowej. Nie dziwi nikogo biegunka po nagłej zmianie pokarmu, czy też po wypiciu przez psa dużej ilości mleka, ponieważ wiadomo, że każda nagła zmiana pokarmu, nawet na pokarm o najwyższej wartości odżywczej, spowoduje biegunkę, zaś jeżeli pies ma niedobór laktazy w jelicie cienkim to nawet niewielka ilość mleka zawsze będzie prowadziła do biegunki. Trudno jednak powiedzieć, czy psy mogą mieć także biegunkę spowodowaną stresem, podobną do tej, jaka niekiedy występuje u ludzi. Oczywiście, sama biegunka jest zawsze stresem dla zwierzęcia, ale tak naprawdę nie ma żadnego miernika, który umożliwiłby wiarygodne powiązanie stresu (środowiskowego, socjalnego, itp.) z pojawieniem się u psa objawów biegunki.

Jakie elementy diety są istotne do wzmocnienia odporności u psów?
Dietetyczne wspomaganie odporności wzbudza olbrzymie zainteresowanie właścicieli zwierząt i lekarzy weterynarii. Pierwsze pytanie, jakie się nasuwa, dotyczy możliwości wspomagania odporności poprzez podawanie wybranych składników pokarmowych lub suplementów diety. Powszechnie stosuje się wiele preparatów pobudzających odporność, które mają za zadanie pobudzanie mechanizmów zwalczających czynniki obce, niezależnie od ich rodzaju i pochodzenia. Substancji o działaniu pobudzającym odporność znanych jest bardzo wiele, ale niewiele z nich zostało dokładnie przebadanych. Jedną z najpopularniejszych są beta-glukany występujące w drożdżach, ale mogą one występować także w łuskach jęczmienia lub owsa.

Jak wspomagać działanie organizmu psa po terapii antybiotykowej?
Regulacja mikroflory jelitowej po jakichkolwiek zaburzeniach przewodu pokarmowego jest podstawą szybkiego powrotu zwierzęcia do zdrowia. Przywrócenie równowagi między bakteriami szkodliwymi (patogennymi) a pożytecznymi (probiotycznymi) jest niezbędne do prawidłowego trawienia i wchłaniania składników pokarmowych w jelicie cienkim i grubym. Jako że w przypadku większości zaburzeń przewodu pokarmowego przewagę uzyskują bakterie szkodliwe, podstawą leczenia chorób przewodu pokarmowego powinno być stosowanie bakterii probiotycznych. Ale probiotyki są nie tylko konieczne u zwierząt z przewlekłymi lub nawracającymi biegunkami. Jednym z najbardziej niekorzystnych skutków ubocznych doustnych terapii antybiotykowych jest upośledzenie korzystnej mikroflory jelitowej. Dlatego w medycynie standardem jest podawanie, wraz z doustnym antybiotykiem, także preparatu zawierającego bakterie probiotyczne (Lactobacillus, Bifidibacterium), które mają działać osłonowo i uniemożliwiać nadmierny przerost bakterii szkodliwych w przewodzie pokarmowym. Takiego standardu nadal nie ma w medycynie weterynaryjnej, a przecież przewód pokarmowy psów jest bardzo zbliżony do przewodu pokarmowego człowieka. Dlatego należy podkreślić, że każdej doustnej terapii antybiotykowej u psów powinno towarzyszyć jednoczesne podawanie probiotyku, który będzie przeznaczony dla psów i będzie zapewniał regulację funkcjonowania mikroflory jelitowej.