Artykuły

Lek. wet. Jacek Mederski, 
na codzień przyjmuje w klinice weterynaryjnej w Grudziądzu.

Skóra jest największym i najłatwiejszym do obserwacji narządem organizmu. Nic więc dziwnego, że nowotwory skóry i tkanek miękkich są nowotworami najczęściej stwierdzanymi u psów i kotów. Skóra i tkanka podskórna stanowią najczęstsze siedlisko zmian nowotworowych u psów (około 30%), a u kotów około 20% wszystkich nowotworów. Co druga zmiana nowotworowa spotykana u psów to nowotwory o charakterze łagodnym. U kotów trzy razy częściej spotykamy się z nowotworami złośliwymi.

DIAGNOZA
Guzy nowotworowe skóry należą do najszybciej 
i najłatwiej diagnozowalnych nowotworów u zwierząt domowych, dlatego istnieje duże prawdopodobieństwo ich wczesnego rozpoznania i skutecznego leczenia. Niestety, niegroźny wygląd niektórych zmian, powolny ich rozwój i brak bolesności prowadzą do późnego ich zgłaszania przez właściciela, co może mieć niekorzystny wpływ na wyniki leczenia. Im prędzej zostanie postawione rozpoznanie przez lekarza weterynarii, tym lepsze są rokowania co do całkowitego wyleczenia.

RODZAJE NOWOTWORÓW
Brodawczaki. Guzy często spotykane u młodych psów należą do łagodnych zmian nowotworowych, przy których dochodzi do spontanicznego samowyleczenia po osiągnięciu dojrzałości immunologicznej.
Tłuszczaki. Są bardzo często spotykanymi zmianami nowotworowymi skóry o charakterze łagodnym u psów, a bardzo rzadko u kotów. Guzy te mogą mieć różną wielkość i bardzo różne umiejscowienie. Szczególnie narażone na nie są otyłe samice w starszym wieku. Guz taki w dotyku jest najczęściej miękki i elastyczny i nigdy nie wykazuje tendencji do uzłośliwienia się.
Mastocytoma. U psów najczęściej przejawia się jako pojedyncze, twarde lub miękkie, dobrze odgraniczone guzy o różnej średnicy (do 3-4 cm), występujące na tułowiu, kończynach oraz głowie. U kotów natomiast guz komórek tucznych przybiera formę mnogą i umiejscawia się na głowie (u podstawy uszu). Wydaje się, że koty syjamskie są szczególnie predysponowane do zapadania na ten nowotwór.
Guzy gruczołów okołoodbytowych. Spotykane 
u starszych psów w okolicy odbytu jako pojedyncze lub mnogie zmiany. Mają najczęściej charakter łagodnych zmian z tendencją do owrzodzenia 
i krwawień. Najczęściej występują u cocker spanieli, buldogów angielskich i samojedów oraz wszystkich mieszańców.
Hiperplazja gruczołów łojowych. Spotykana bardzo często u starszych psów. Szczególnie często występuje u ras takich jak: sznaucer miniaturowy, cocker spaniel, pudel, beagle, alaskan. Guzki, wyglądające jak bezwłose brodawki, mogą występować pojedynczo lub mnogo najczęściej na głowie, a w szczególności na powiekach.
Rak kolczystokomórkowy. Należy do najbardziej złośliwych guzów skóry występujących u psów. Najczęściej narażone są zwierzęta o małej zawartości melaniny w skórze, poddane częstemu i długotrwałemu działaniu promieni słonecznych. U kotów umiejscawia się przeważnie w małżowinie usznej, płytce nosowej i powiekach. Natomiast u psów takich ras jak: białe bulteriery i dalmatyńczyki, nowotwór ten lokalizuje się na skąpo owłosionych bokach ciała i okolicy podbrzusza. Nowotwór wykazuje słabą zdolność do przerzutów w inne okolice, jednakże ma silne tendencje do naciekania lokalnych tkanek.

LECZENIE
Wiele ze spotykanych nowotworów skóry można wyleczyć, ale bardzo ważne jest szybkie rozpoznanie charakteru choroby i odpowiednie leczenie. Większość guzów można rozpoznać na podstawie mało inwazyjnego badania, jakim jest biopsja cienkoigłowa (pobiera się materiał guza za pomocą strzykawki i igły, a następnie, po wykonaniu rozmazu, ocenia pod mikroskopem). Niektóre nowotwory skóry nie nastręczają żadnych kłopotów w rozpoznaniu, jak np. guz komórek tucznych czy tłuszczak. W większości przypadków leczenie polega na usunięciu chirurgicznym nowotworu często z dużym marginesem pozornie zdrowych tkanek. Niekiedy jest możliwe leczenie farmakologiczne nowotworów (np. guz komórek tucznych o małym stopniu złośliwości może reagować na wysokie dawki leków przeciwzapalnych sterydowych). Należy pamiętać, że nawet mała zmiana na skórze u psa czy kota może okazać się bardzo groźna, dlatego nie lekceważmy najdrobnieszych niepokojących guzków i z każdą zmianą skórną zgłaszajmy się do prowadzącego lekarza weterynarii.