Artykuły

Stwierdzenie nowotworu u zwierzaka to dla właściciela poważny powód do zmartwienia. Istnieją jednak metody leczenia, które mogą przynieść pozytywny skutek i zwiększyć komfort życia podopiecznego. O chorobie nowotworowej u psów i kotów rozmawiamy ze specjalistą w dziedzinie onkologii – dr n. wet. Dariuszem Jagielskim z Katedry Nauk Klinicznych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie.

Na czym polega choroba nowotworowa?
Komórki zmienione nowotworowo tracą swoje normalne zdolności do samokontroli. Sprawny organizm potrafi rozpoznawać defektywne komórki i je usuwać. Kiedy tak się nie dzieje, dochodzi do niekontrolowanego wzrostu komórek nowotworowych, co prowadzi do powstania miejscowego zgrubienia (guza) lub krążenia tych komórek po organizmie. Czy rzeczywiście choroba ta jest tak groźna?
Choroba nowotworowa jest jedną z najczęstszych przyczyn śmierci psów i kotów. Potwierdziły to badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych, które pokazały, że najczęstszym powodem śmierci psów powyżej 10 roku życia jest nowotwór. Zmienia się natomiast postrzeganie chorób nowotworowych. W naszym kraju jesteśmy na etapie uświadamiania sobie, że można te dolegliwości rozpoznawać i leczyć. Nowotwór należy traktować jak chorobę przewlekłą, a przynajmniej postępowanie lekarskie może sprowadzić problem do takiego wymiaru.

Która z chorób nowotworowych występuje najczęściej?
U suk i kotek najczęściej mamy do czynienia z guzami gruczołu mlekowego. Około 50% wszystkich guzów sutka u suk stanowią nowotwory złośliwe, czyli takie, które dają przerzuty do innych narządów. W przypadku kotek ponad 80% guzów sutka jest złośliwych. Ryzyko występowania nowotworów gruczołu mlekowego zmniejsza wczesna sterylizacja. Jeśli jest ona wykonana przed pierwszą cieczką, ryzyko pojawienia się guza gruczołu mlekowego wynosi zaledwie 0,05%. Sterylizacja wykonana między pierwszą a drugą cieczką zmniejsza ryzyko do 8%, między drugą a trzecią do 25%. Późniejsze wykonanie zabiegu także jest polecane, choć nie daje tak spektakularnych efektów. Mówiąc o sterylizacji warto wspomnieć, że likwiduje ona zagrożenie pojawienia się nowotworów układu rozrodczego (jajników, macicy), a także ropomacicza.

Czy czynniki takie jak rasa i wiek zwierzęcia mają wpływ na pojawienie się choroby nowotworowej?
Tak. Zauważa się, że niektóre rodzaje nowotworów występują częściej u pewnych ras psów. Na przykład boksery mają skłonności do nowotworów skóry, owczarki niemieckie do nowotworów śledziony, bouviery flandryjskie do nowotworów prostaty, a owczarki belgijskie do nowotworów żołądka. Z kolei rasy duże i olbrzymie takie jak dogi niemieckie czy rottweilery mają predyspozycje do nowotworów kości. Jeśli chodzi o wiek, nowotwory pojawiają się częściej u starszych zwierząt, powyżej 10 roku życia.

Jakie objawy mogą sugerować chorobę nowotworową?
Choroba ta jest bardzo złożona. Świadczą o niej nie tylko zauważone przez właściciela guzy. Często dochodzi do tzw. zespołów paranowotworowych, które nie wynikają z samej obecności guza, lecz z jego działania na odległe tkanki organizmu. Objawami choroby nowotworowej może być wiele różnych symptomów, np. niedokrwistość (anemia), utrata masy ciała, wymioty.

Na czym polega leczenie choroby nowotworowej?
Metoda leczenia zależy od wielu czynników, m.in. zachowania klinicznego nowotworu. Ogólna zasada mówi, że jeśli guz jest pojedynczy i nie daje przerzutów, można go usunąć operacyjnie. Gdy jednak nowotwór zachowuje się ekspansywnie, występuje kilka guzów - wtedy wyniki terapii może poprawić leczenie uzupełniające np. chemioterapia. O odpowiedniej formie postępowania decyduje lekarz weterynarii na podstawie badań diagnostycznych. Bardzo ważne jest, żeby po zaobserwowaniu guza u psa lub kota jak najszybciej pokazać go specjaliście. Im zgrubienie jest mniejsze, tym lepsze są efekty leczenia. Oczywiście są nowotwory, których nie jesteśmy w stanie wyleczyć nawet przy wykorzystaniu najbardziej zaawansowanych metod. Głównym celem postępowania onkologicznego jest zapewnienie zwierzęciu życia na wysokim poziomie przez jak najdłuższy czas. Współczująca opieka (ang. "compassion and care") powinna zakładać dbanie o to, by zwierzak miał komfortowe warunki, wygodne posłanie, właściwe żywienie. Wspomagającą rolę w leczeniu odgrywa dieta. Na ogół sugeruje się, żeby podawać zwierzętom z chorobą nowotworową karmy o zwiększonej ilości tłuszczu i białka. Czasami warto dodawać do pokarmu także nienasycone kwasy tłuszczowe.