Artykuły

Na pytania odpowiada dr Jacek Wilczak
z Zakładu Dietetyki w Katedrze Nauk Fizjologicznych SGGW w Warszawie.

Podstawą zbilansowanego modelu żywienia kotów są wysokiej jakości surowce. Ich rodzaj i ilość w bezpośredni sposób wpływają na zdrowie i prawidłowy rozwój naszych mruczących podopiecznych.

Jakie znaczenie może mieć dla zdrowia kota fakt, że karma nie zawiera zbóż?

W karmach dla kota nie muszą występować zboża, ponieważ są one zbędne w jego diecie. Jeżeli kot będzie miał zapewniony systematyczny dostęp do karmy o wysokiej zawartości pełnowartościowego białka to mechanizm ten zagwarantuje stały dopływ glukozy do wszystkich komórek organizmu. W przypadku dostarczania kotu węglowodanów (np. w postaci zbóż) metabolizm glukozy także jest wykorzystywany do bezpośrednich przemian metabolicznych, ale przy przewadze źródeł węglowodanów nad źródłami białka może dochodzić do narażania kota na powstawanie nadwagi i otyłości oraz chorób im towarzyszących. Ma to szczególne znaczenie w czasie wzrostu młodego organizmu.

Jaka jest rola kwasów EPA i DHA?

W surowcach przeznaczonych do produkcji karm dla kotów szczególnie ważna jest zawartość tłuszczu i skład kwasów tłuszczowych. Łosoś oraz kurczak to surowce będące źródłem cennych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych należących do dwóch ważnych rodzin: n-3 i n-6. Ze względu na specyfikę metabolizmu pokarm kotów, w przeciwieństwie do pokarmu psów, powinien zawierać większą ilość kwasów tłuszczowych z rodziny n-3. Najlepszym ich źródłem są mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego. Dopiero w przypadku braku możliwości bilansowania ich ilości w karmie za pomocą tych surowców stosuje się dodatki tłuszczów rybich i olejów roślinnych. W przypadku żywienia kotów dorosłych ilość tłuszczu w ich diecie powinna być znacząca. Tuńczyk i królik stanowią podstawę karmy dla kotów, u których ilość energii pochodzącej z tłuszczu powinna być mniejsza np. z powodu skłonności do nadwagi i otyłości powstającej w wyniku kastracji czy sterylizacji. Niezmiernie cenne są końcowe produkty metabolizmu długołańcuchowych kwasów tłuszczowych: kwasy eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA). Są one odpowiedzialne za kontrolę procesów zapalnych w każdej komórce, a także odpowiadają za prawidłowe funkcje mózgu (szczególnie funkcje poznawcze), procesy rozrodcze oraz prawidłowe uwrażliwienia komórek na działanie endogennych hormonów.

Jakie źródła białka są wskazane dla kotów w wieku rozwojowym?

Do najczęściej stosowanych składników pokarmu będących źródłem białka w pokarmach domowych i karmach komercyjnych dla kotów należą kurczak, królik, tuńczyk. Dzięki bogatej kompozycji aminokwasów oraz wysokiej ich ilości, białka z tych surowców można traktować jako pełnowartościowe, czyli takie które zapewniają prawidłowy wzrost i rozwój organizmu. Jednocześnie każde z surowców stosowanych w karmach oddzielnie bądź łącznie pozwala na urozmaicanie codziennej diety kotów. Białko z mięsa królika zawiera dużą ilość tryptofanu, aminokwasu niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Z kolei białko z łososia czy z tuńczyka to cenne źródło metioniny i cystyny, aminokwasów deficytowych w innych surowcach pochodzenia zwierzęcego. Natomiast białko z kurczaka posiada wyrównany skład aminokwasowy, w którym istotna jest ilość lizyny i leucyny. Na podkreślenie zasługuje fakt, że o ilości wchłoniętych aminokwasów i peptydów, których źródłem są surowce pochodzenia zwierzęcego decyduje forma obróbki – im bardziej degradacyjnie dla struktury białka tym mniejsza jego ilość zostanie wykorzystana przez organizm. W przypadku organizmów w czasie wzrostu szczególnie ważne jest dostarczanie białka zarówno w odpowiednich ilościach, jak i o wysokiej jakości biologicznej.