Artykuły

NASZ EKSPERT
Na pytania odpowiada Piotr Kościelski, zoofizjoterapeuta, z lecznicy weterynaryjnej Animal Center w Warszawie.

W ostatnich latach dziedziną, która bardzo rozwinęła się, jest rehabilitacja weterynaryjna. W specjalistycznych gabinetach dostępna jest szeroka gama zabiegów, podobnych do tych, które wykonuje się w fizjoterapii człowieka. Fizjoterapeuta zwierząt, czy lekarz weterynarii, ma do dyspozycji katalog specjalistycznych terapii, możliwych do zastosowania w postępowaniu pooperacyjnym, oraz w wypadku starszych czworonogów, które cierpią na schorzenia związane z wiekiem. W wypadku zastosowania rehabilitacji pooperacyjnej z pewnością skraca ona czas rekonwalescencji pacjenta, a w wielu przypadkach umożliwia szybkie odzyskanie pełnej sprawności.


W jakich sytuacjach stosujemy rehabilitację?
Przede wszystkim po ortopedycznych i neurologicznych zabiegach operacyjnych. Po tych dwóch rodzajach zabiegów może pomóc w powrocie do pełnego zdrowia i przyspieszenia dojścia do pełnej sprawności psów. Rehabilitację stosuje się także w przypadku psów starszych, które mają trudności z chodzeniem, poprawiamy tym samym komfort ich życia. Wdraża się także rehabilitację  przy zmianach zwyrodnieniowych, w wypadku których których nie możliwa lub nie wskazana jest operacja. Czasami rehabilitacja jest ostatnią deską ratunku i w sytuacjach „beznadziejnych” może zwierzęciu jeszcze na pewien okres pomóc, a nawet przywrócić go niekiedy do pełnej sprawności. Trzeba jednak przy tym wszystkim pamiętać, że rehabilitacja nie jest metodą efektowną. Aby zauważyć różnicę w zachowaniu psa, potrzeba kilku lub czasem nawet kilkunastu zabiegów. Potrzeba cierpliwości, rozeznania i doświadczonego fizjoterapeuty.

Czy po każdym zabiegu warto rozważyć rehabilitację?
Zdecydowanie tak. Zarówno po zabiegach neurologicznych, jak i ortopedycznych rehabilitacja może w znacznym stopniu zwierzakowi pomóc. Trzeba jednak mieć świadomość, co oznacza rehabilitacja. Zimny okład przyłożony na okolicępooperacyjną czy delikatne ruchy bierne bezpośrednio po zabiegu to już pierwsze zabiegi rehabilitacyjne. Zwykle na początkowym etapie działamy przeciwbólowo, przeciwzapalnie i regeneracyjnie stosując masaże, laseroterapię, magnetoterapię, TENS itp. Natomiast w późniejszym okresie, stosujemy kinezyterapię czyli różne ćwiczenia poprawiające koordynację ruchową, równowagę, siłę mięśniową i inne, na przykład na bieżni wodnej. Częstym błędem jest zbyt późne wprowadzanie rehabilitacji. Nie należy się obawiać fizjoterapii natychmiast po zabiegu. Doświadczony fizjoterapeuta w porozumieniu z lekarzem operującym wie jak właściwie dobrać metody na każdym etapie rekonwalescencji. Natomiast zbyt późno wprowadzona może nie przynieść oczekiwanych rezultatów.

Jakie zabiegi można wykonywać u psów, aby zapobiec problemom ze stawami w przyszłości?
Jeśli chodzi o działanie profilaktyczne nie ma reguły. Zależy to od rasy oraz indywidualnych predyspozycji zwierzaka. W niektórych przypadkach powinno się zapobiegać ewentualnym zwyrodnieniom od najmłodszych lat. Natomiast inne rasy mogą nie być do tego typu schorzeń predysponowane i wtedy nie są konieczne u nich zabiegi zapobiegawcze. Przede wszystkim właściciel powinien dostrzegać różnice w zachowaniu swojego pupila. To on, a nie fizjoterapeuta, czy lekarz weterynarii obserwuje go na co dzień i wie, jakie zmiany w jego zachowaniu mogą zwiastować kłopoty ze zdrowiem. Jeśli cokolwiek nas zaniepokoi, warto wybrać się na wizytę kontrolną do fizjoterapeuty, który nie zawsze przecież musi zalecić szereg zabiegów wykonywanych w swoim gabinecie, ale czasem są to proste ćwiczenia, które każdy właściciel może wykonywać ze swoim czworonogiem w domu.

Pomaga Pan psiakom z przytuliska Znajdki. Ostatnim psiakiem poddanym rehabilitacji jest Franka. Jakie zabiegi były konieczne do przeprowadzenia w jej przypadku?
Frania jest psem znalezionym na ulicy. Miała, prawdopodobnie w wyniku wypadku komunikacyjnego porażone tylne kończyny. Według lekarzy weterynarii jest to przypadek beznadziejny i nie operacyjny, bez nadziei na chodzenie. Wdrożyliśmy w jej przypadku bieżnie wodną, czyli prostą metodę próby powrotu do używania nóg. Poza tym, magnetoterapię, czyli metodę, która wspomaga regenerację tkankinerwowej. Zastosowaliśmy także elektro-akupresurę. Polega to na pobudzaniu punktów akupunkturowych prądem o małym natężeniu. Poza tym masaż, ćwiczenia bierne i stymulacja kończyn.

Jaki jest efekt tej rehabilitacji?
Frania podjęła tzw. chodzenie rdzeniowe. Chodzi i chociaż jest nie w pełni sprawna,to jest mobilna, samowystarczalna i nie potrzebuje we wszystkim pomocy człowieka.

Kolejnym zwierzakiem, któremu Państwo pomagacie jest Sparki. Jaka była jego historia?
Sparki jest przykładem wyjątkowego okrucieństwa, jakiego mogą dopuścić się ludzie. Został bowiem trafiony śrutem w rdzeń kręgowy. Podjęliśmy w jego wypadku podobne działania jak u Franki. Nastąpiła poprawa, czekamy na dalsze efekty terapii i mamy nadzieję, że będą tak dobre, lub lepsze jak w przypadku Franki. Kolejnym zwierzakiem z fundacji Znajdki jakim się opiekujemy jest Albert. Inaczej niż Sparki, jest to pies dorosły, a więc trudniej jest go rehabilitować. Jednak udało się mu pomóc pomimo tego i jest chyba naszym jednym z najlepszych pacjentów, robi ogromne postępy i także zaczął już chodzić w wodzie.