Artykuły

Kiedy starszy pies potrzebuje rehabilitacji

536ad564088f710cade46a9d7f273c3cs6-1.jpg

NASZ EKSPERT
Na pytanie odpowiada dr n. wet. Igor Bissenik z całodobowej kliniki weterynaryjnej w Warszawie

Rehabilitacja zwierząt jest wykorzystywana w weterynarii od dawna, coraz więcej właścicieli decyduje się na serię zabiegów które poprawiają komfort życia ich czworonożnych podopiecznych. W specjalistycznych gabinetach dostępna jest szeroka gama zabiegów, podobnych do tych, które wykonuje się w fizjoterapii człowieka.



Kiedy powinno się zacząć rehabilitację?

Tak naprawdę nie ma konkretnej odpowiedzi na to pytanie. Każdy przypadek jest inny i musimy podejść do niego indywidualnie. Po rozpoznaniu choroby z jaką mamy do czynienia, powinniśmy udać się do zoofizjoterapeuty i z nim określić program rehabilitacji. Z doświadczenia wiem, że im wcześniej wdrożymy ćwiczenia i zabiegi,  
tym szybciej uzyskamy satysfakcjonujący nas efekt. Czasem jednak jest tak, że musimy odczekać chwilę z rozpoczęciem rehabilitacji ze względu na ból towarzyszący naszemu pacjentowi. W takich sytuacjach podajemy leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, odczekujemy kilka dni i wtedy rozpoczynamy zabiegi.


0eba49de6f9e12c2928efd502d91dc92s6-2.jpg

NASZ EKSPERT
Na pytania odpowiada zoofizjoterapeutka Patrycja Więckowska-Kusztelak z całodobowej kliniki weterynaryjnej w Warszawie

Jakie zabiegi rehabilitacyjne są dostępne dla psów w starszym wieku?

Jest wiele zabiegów rehabilitacyjnych, które możemy zastosować u psów starszych. Zabiegi te dzielimy na dwie grupy. Pierwszą jest kinezyterapia, czyli leczenie ruchem. Głównym jej celem jest kształtowanie prawidłowych nawyków ruchowych. Polega na bezpośrednim oddziaływaniu na chory narząd. Stosujemy wtedy różne rodzaje ćwiczeń, które dobierane są ze względu na funkcjonowanie psa oraz cele jakie chcemy osiągnąć. Przykładami są ćwiczenia bierne zakresu ruchu, wspomagane czynne ćwiczenia zakresu ruchów, aktywne ćwiczenia zakresu ruchów, rozciąganie. Kolejnym zabiegiem rehabilitacyjnym jest terapia wodna. Ćwiczenia w wodzie mają bardzo korzystny wpływ na organizm starszego psa. Dzięki nim możemy w znacznym stopniu poprawić siłę i wytrzymałość mięśni szkieletowych i nie tylko. Zabiegi w wodzie mają również korzystny wpływ na wytrzymałość układu sercowo oddechowego oraz w walce z nadwagą. Ćwiczenia w wodzie są korzystne ze względu na to, iż minimalizują ból dzięki wyporowi wody. Efekt wyporu pozwala łagodniej wykonywać aktywne ćwiczenia poprzez zmniejszenie obciążeń, którym podlegają uszkodzone tkanki w porównaniu do ćwiczeń na lądzie. Masaż również jest nieodzownym etapem rehabilitacji. Jego wpływ na tkankę mięśniową jest duży. Opracowując mięsień, grupę mięśniową podnosimy lub obniżamy napięcie mięśniowe. Masaż powoduje poprawę ukrwienia, mięśnie stają się lepiej utlenione, poprawia się ich trofika, elastyczność i wytrzymałość. Może to wywołać natychmiastowy zbawienny wpływ na pacjenta, lecz zwykle konieczne są regularne zabiegi, aby uzyskać wyraźną poprawę. Może obejmować całe ciało psa, bądź tylko jego partie. Masaż możemy stosować z innymi zabiegami i leczeniem weterynaryjnym. Istnieje wiele technik, które mają różny wpływ na organizm. Poniżej przedstawię kilka z nich i cel ich stosowania:

  • Głaskanie – ma na celu odprężenie psa, wprowadzenie dotyku, uspokojenie bądź pobudzenie (w zależności od intensywności), zmniejszenie napięcia mięśniowego.
  • Drenaż limfatyczny – zwiększenie odpływu żylnego i limfatycznego, usuwanie chemiczne substancji drażniących, zwiększenie ruchomości między tkankami, zmniejszenie napięcia mięśniowego.
  • Uciskanie i rolowanie – pobudzanie dopływu żylnego i limfatycznego, zwiększenie elastyczności i długości tkanki włóknistej.
  • Opukiwanie – pobudzenie krążenia miejscowego, wywołanie odruchów mięśniowych i ścięgnowych, pobudzenie napięcia mięśniowego.

Fizykoterapia jako jedna z metod fizjoterapii jest formą leczenia wykorzystującą bodźce fizykalne, takie jak: prąd elektryczny, ciepło i zimno, światło, ultradźwięki, pola magnetyczne. Sposób działania zależy od rodzaju bodźca, jego siły oraz reaktywności organizmu. Fizykoterapię można stosować jako leczenie uzupełniające lub jako podstawową formę leczenia. Można ją łączyć z farmakoterapią.

Na czym polega działanie pola magnetycznego, lasera i ich wpływ na kondycję narządu ruchu psa?


Pole magnetyczne skutecznie przyspiesza regenerację chorych tkanek, łagodzi ból i działa  przeciw-zapalnie. Fizjoterapia wykorzystuje pole magnetyczne niskiej częstotliwości (od 0 do 50 Hz) i indukcji (sile od 0 do 15 mT). W przeciwieństwie do innych postaci energii przenika przez całe ciało. Pod jego wpływem jony znajdujące się w komórkach ulegają przemieszczeniom, powodując hyperpolaryzację błony komórkowej i tym samym wzmagają przemianę materii. Poprawione ukrwienie w komórce poprzez działanie pola magnetycznego wywołuje podniesienie ciśnienia tlenu, co powoduje lepsze wykorzystanie tlenu przez komórkę. Działanie magnetoterapii polega m.in. na łagodzeniu bólu, działaniu przeciwobrzękowym i przeciwzapalnym, działa na kolagen, kreatynę i inne białka pobudzając wzrost kości, a także innych komórek. Zaletą magnetoterapii jest to, iż zabiegi mogą być dokonywane przez ubranie, gips, bandaże itp. oraz jest ona metodą nietermiczną.
Laseroterapia jest dość młodą metodą leczenia, stosuje się ją w medycynie od około 30 lat. Biostymulacja laserowa polega na wywołaniu drgań atomów w naświetlanych komórkach i tkankach. Promieniowanie laserowe oddziałuje na poziomie komórkowym stymulując szereg procesów życiowych. Laseroterapia może być stosowana jako monoterapia lub terapia uzupełniająca przy leczeniu farmakologicznym. Badania dowodzą, że działania lasera na uszkodzone tkanki miękkie pobudza syntezę kolagenu, poprawia siłę ścięgien, przyspiesza proces leczenia. Laseroterapia ma działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i biostymulujące.