Artykuły

Na pytania odpowiada lek. wet. Magdalena Grędowska, która w swojej praktyce konsultuje głównie przypadki nefrologiczne i urologiczne.

Choroby nerek u psów i kotów stanowią znaczny odsetek przypadków klinicznych w codziennej praktyce weterynaryjnej. Niejednokrotnie stanowią nie lada wyzwanie dla lekarza weterynarii. Kluczem do efektywnej terapii jest jak najwcześniejsze wykrycie choroby i stosowanie się do zaleceń postępowania terapeutycznego.

Jaką rolę pełnią nerki w organizmach psów i kotów?

Nerki są narządem odpowiedzialnym za bardzo istotne funkcje w organizmie psów i kotów. To dzięki nim możliwe jest usuwanie produktów metabolizmu, utrzymanie równowagi elektrolitowej w tym odpowiedniego poziomu sodu oraz potasu, produkowanie erytropoetyny (hormonu pobudzającego produkcję czerwonych krwinek przez szpik kostny) czy reniny(hormonu regulującego ciśnienie krwi i wchłanianie zwrotne sodu) oraz metabolizm witaminy D. Upośledzenie jakiejkolwiek z tej funkcji wiąże się z konsekwencjami ogólnoustrojowymi, dlatego tak istotne jest by możliwie wcześnie wykrywać objawy, mogące sugerować rozwój przewlekłej choroby nerek.

Co to jest przewlekła choroba nerek i czy często dotyka naszych podopiecznych na czterech łapach?

Przewlekła choroba nerek jest jedną z najczęściej diagnozowanych jednostek chorobowych, dotyczących tego narządu u psów i kotów. Literatura definiuje ją jako strukturalne lub czynnościowe zmiany, obejmujące jedną lub dwie nerki, nieprzerwanie obecne przez 3 lub więcej miesięcy. Aktualne wytyczne umożliwiające określenie stadium przewlekłej choroby nerek oraz rekomendacje ich leczenia w sposób wyczerpujący opisuje Międzynarodowe Stowarzyszenie Nefrologiczne (International Renal Interest Society IRIS). Obecnie wyróżnia się 4 stadia przewlekłej choroby nerek, które pozostają w ścisłej korelacji z poziomem kreatyniny/SDMA (symetrycznej dimetyloargininy) w surowicy krwi, stopniem białkomoczu nerkowego czy obecnością nadciśnienia tętniczego. Określenie stadium przewlekłej choroby nerek jest niezmiernie istotne, gdyż umożliwia wdrożenie odpowiedniego leczenia oraz monitoring pacjenta nefrologicznego. Częstotliwość występowania przewlekłej choroby nerek utrzymuje się w zakresie od 0,5 do 7% u psów oraz 1,6% do 20% u kotów. Można z całą pewnością stwierdzić, że jest to często spotykana jednostka chorobowa w praktyce weterynaryjnej. Według jednego z badań prawdopodobieństwo postawienia diagnozy – przewlekłej choroby nerek u kotów rośnie wraz z wiekiem. Zdiagnozowano ją u blisko 13% kotów w wieku < 4 roku życia, 24% u kotów między 4 a 10 rokiem życia, 31% 10 a 15 rokiem oraz 32% powyżej 15 roku. Należy mieć na względzie, że nie można sprowadzać przewlekłej choroby nerek wyłącznie do postępujących zmian strukturalnych czy funkcjonalnych, ściśle związanych ze starszym wiekiem zwierzęcia. Wady wrodzone nerek takie jak dysplazja również są klasyfikowane jako przewlekła choroba nerek, mimo że ujawnia się najczęściej w wieku szczenięcym.

Jakie są metody diagnostyki chorób nerek?

Diagnostyka chorób nerek w praktyce lekarsko-weterynaryjnej najczęściej rozpoczynana jest stosunkowo późno, gdy pacjent wykazuje już objawy kliniczne. Zasada „lepiej zapobiegać niż leczyć” powinna być złotym standardem, jednakże jej zastosowanie często jest ograniczone. Postępowanie z pacjentem nefrologicznym, u którego zdiagnozowano przewlekłą chorobę nerek w większości przypadków sprowadza się do opóźnienia postępu choroby niż do jej całkowitego wyleczenia. Jakie więc wykonać badania by postawić diagnozę: przewlekła choroba nerek bądź ostre uszkodzenie nerek? Dobór odpowiednich badań pozostaje w ścisłej korelacji z dostępnością specjalistycznego sprzętu medycznego czy nawet umiejętnościami i doświadczeniem lekarza weterynarii w prowadzeniu leczenia pacjenta nefrologicznego.