Artykuły

Na pytania 
odpowiada

lek. wet. 
Anna 
Wybraniec, Warszawa

Cukrzyca to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób metabolicznych u kotów i psów. Co robić, kiedy zostanie rozpoznana u Twojego zwierzęcia? Jak postępować z kotem lub psem, który jest cukrzykiem? O czym – jako właściciel 
– powinieneś wiedzieć?

Kiedy, właściciel kota lub psa powinien podejrzewać, że ma w domu cukrzyka? Co wtedy zrobić?
Cukrzyca jest chorobą metaboliczną w przebiegu, której dochodzi do przewlekłego podwyższenia stężenia glukozy we krwi. Powodem jest wadliwe działanie insuliny (hormonu wytwarzanego przez trzustkę) lub jej brak w organizmie zwierzęcia. Kiedy insulina „nie działa” prawidłowo glukoza nie może wnikać do komórek, komórki wtedy „głodują” a poziom glukozy we krwi rośnie. Stale podwyższony poziom glukozy we krwi prowadzi do pojawienia się objawów choroby, takich jak: nadmierne pragnienie, częste i w dużych ilościach oddawanie moczu oraz nadmierny apetyt (choć u niektórych zwierząt może być niezmieniony, a nawet 
w zaawansowanej chorobie zmniejszony). Zawsze, kiedy zaobserwujemy którykolwiek z wymienionych objawów należy jak najszybciej udać się do lekarza weterynarii, bo nieleczona cukrzyca upośledza działanie wielu narządów wewnętrznych 
i w efekcie prowadzi do śmierci zwierzęcia. Warto też pamiętać, że ryzyko cukrzycy jest dużo większe u zwierząt starszych (> 7 lat) i otyłych. Dlatego nawet u zwierząt pozornie zdrowych warto przynajmniej raz na 12 miesięcy udać się na kontrolne badanie do lekarza weterynarii, podczas którego wykonane zostanie dodatkowo badanie krwi.

O czym powinien wiedzieć właściciel zwierzęcia, które jest chore na cukrzycę?
Moim zdaniem, należy przede wszystkim zdać sobie sprawę z tego, że cukrzycy nie można wyleczyć, choć na szczęście, można ją skutecznie kontrolować. Psy będą musiały już do końca życia otrzymywać zastrzyki z insuliny, zazwyczaj dwa razy dziennie (rzadki wyjątek mogą stanowić niesterylizowane starsze suki, u których po sterylizacji objawy cukrzycy mogą całkowicie ustąpić). U kotów (nawet u 50%) może dojść do remisji choroby, czyli ustąpienia jej objawów, ale nawet wtedy należy pilnować odpowiedniej diety i utrzymywać właściwą masę ciała kota oraz przeprowadzać regularne kontrole stanu zdrowia u lekarza weterynarii. U psów z kolei, nawet przy dobrej kontroli cukrzycy, z czasem dochodzi do rozwoju zaćmy cukrzycowej. Dodatkowo, jeśli chorobę wykryto u niesterylizowanej suki, zawsze należy wykonać u niej zabieg sterylizacji. Cukrzyca jest bezwzględnym wskazaniem do jego przeprowadzenia. U niesterylizowanych suk nie jest możliwe prawidłowe leczenie choroby ze względu na specyficzne wahania poziomu hormonów cyklu płciowego, które mają znaczący wpływ na metabolizm glukozy w organizmie suki. Podstawą powodzenia terapii jest nawiązanie ścisłej współpracy z lekarzem i wzięcie na siebie odpowiedzialności za codzienne kontrolowanie procesu chorobowego w domu.

Na czym polega kontrolowanie choroby przez właściciela?
To przede wszystkim codzienne obserwacje zachowania kota lub psa. Tylko właściciel jest 
w stanie dostarczyć lekarzowi informacji na temat samopoczucia zwierzęcia, nasilenia objawów choroby czy stabilności masy ciała. Dodatkowo, właściciel zaangażowany w leczenie powinien prowadzić zeszyt, w którym zapisuje wyniki wykonywanych przez siebie w domu pomiarów stężeń glukozy w moczu lub krwi zwierzęcia.

Czy oprócz codziennego podawania insuliny 
w skład terapii cukrzycy wchodzi coś jeszcze?
Insulina jest podstawą leczenia cukrzycy, zwłaszcza u psów. Bywa, że ustalenie właściwej dawki insuliny może trwać kilka tygodn. Insulinę właściciel musi nauczyć się podawać samodzielnie 
w domu. Osobom, które mogą mieć problem 
z wykonywaniem zastrzyków za pomocą igły 
i strzykawki można polecić automatyczny wstrzykiwacz do insuliny, który znacznie ułatwia całą procedurę wykonania iniekcji, minimalizuje ryzyko pomyłek podczas odmierzania dawki oraz zdecydowanie zwiększa komfort terapii. Kolejnym ważnym elementem terapii cukrzycy jest odpowiednia dieta o wysokiej zawartości łatwo przyswajalnego białka, niskiej zawartości cukrów prostych i możliwie wysokiej zawartości włókna pokarmowego. Należy zdecydowanie unikać pokarmów bogatych w cukry proste, a więc tych samodzielnie przygotowywanych przez właścicieli oraz podawania smakołyków. Głównym celem diety jest utrzymanie prawidłowej masy ciała 
i odchudzenie zwierząt otyłych oraz obniżenie występującej po posiłku hiperglikemii. Ostatnim istotnym elementem terapii, który leży w gestii właściciela jest zapewnienie zwierzęciu (zwłaszcza psu) regularnej, najlepiej o tej samej porze dnia 
i o takim samym natężeniu, aktywności fizycznej. Ruch pomaga wyrównać stężenie cukru we krwi poprzez spadek masy ciała i eliminację oporności na insulinę związanej z otyłością.

WARTO WIEDZIEĆ, ŻE...

• Podstawowe objawy cukrzycy u kotów i psów to: nadmierne pragnienie i oddawanie moczu oraz zwiększony apetyt.
• Cukrzyca dotyka 1 na 200 kotów i 1 na 500 psów, najczęściej dotyczy zwierząt starszych i otyłych.
• Nieleczona cukrzyca prowadzi do uszkodzenia wielu narządów wewnętrznych i w efekcie śmierci zwierzęcia.
• Pomocne strony internetowe: www.kot-pies-cukrzyca.pl; www.cat-dog-diabetes.com