Artykuły

O tym, czym są feromony oraz w jakich sytuacjach się przydają, opowiada lekarz weterynarii Joanna Ogińska- -Czaja, specjalista chorób psów i kotów, która na co dzień rozwiązuje problemy behawioralne swoich pacjentów w Przychodni Weterynaryjnej "Przylesie" w Bydgoszczy.

Czym są feromony i na czym polega ich działanie?
Feromony to wydzieliny specjalnych gruczołów uwalniane przez zwierzęta do środowiska, które działają na inne osobniki tego samego gatunku, jak również wpływają na zwierzę, które je wydzieliło. Wyróżnia się kilka frakcji feromonów. Są wśród nich feromony o znaczeniu seksualnym(F2), alarmowo-ostrzegawczym oraz służące do znakowania innych osobników i organizacji przestrzeni (F3 i F4).Te ostatnie, ze względu na swoje właściwości kojące, są używane w terapii zaburzeń behawioralnych psów i kotów. Obecne na rynku preparaty są syntetycznym odpowiednikiem feromonów policzkowych u kotów i tych, które są wydzielane przez gruczoły łojowe karmiącej suki. Działają one uspokajająco na zwierzaki oraz wpływają pozytywnie na ich równowagę emocjonalną i reakcje z otoczeniem. Mimo budzących strach bodźców, psy i koty czują się dzięki nim bezpieczne i chętnie się uczą.

W leczeniu jakich zaburzeń może być pomocna feromonoterapia?
Właściciele kotów najczęściej stosują feromony w przypadkach ostrzykiwania moczem i drapania. Przydają się one w domach, w których mieszka kilka kotów. Są również niezwykle pomocne, gdy na kocim terytorium zachodzą jakieś zmiany (np. przemeblowanie, remont, pojawienie się nowego zwierzęcia lub człowieka w domu). Feromony w sprayu są skuteczne zarówno u kotów, jak i psów, z którymi chcemy podróżować lub jeździć na wystawy. Psie feromony można stosować w przypadkach fobii dźwiękowej (spowodowanej fajerwerkami czy burzą), lęku separacyjnego (niwelują destrukcyjne zachowania psów pozostawionych samych w domu) oraz stresu adaptacyjnego (który może pojawić się u szczeniaka trafiającego do nowego domu). Większości wymienionych zaburzeń behawioralnych towarzyszą takie objawy, jak: drżenie, ślinienie się ,wymioty, niepokój, wokalizacja, chęć ucieczki, ukrywanie się. Jeśli podawaniu feromonów towarzyszy terapia behawioralna, ich skuteczność jest bardzo wysoka.

Czym feromonoterapia różni się od leczenia farmakologicznego?
Feromony są całkowicie bezpieczne dla zwierząt i ich właścicieli, co w połączeniu z ich wysoką skutecznością, jest ich największą zaletą. Feromony są odbierane tylko przez osobniki tego samego gatunku, dlatego ich działanie jest obojętne dla człowieka. Mogą być stosowane u czworonogów nawet wtedy gdy właściciel jest alergikiem lub w rodzinie jest kobieta w ciąży. Inaczej jest w przypadku leczenia farmakologicznego. Decydując się na stosowanie u zwierzaka leków przeciwlękowych, opiekun musi być w ścisłym kontakcie z lekarzem weterynarii. W wielu przypadkach potrzebny jest monitoring pacjenta (EKG, badania krwi) oraz weryfikacja dawki leku w oparciu o zachowanie zwierzaka. Nie bez znaczenia jest również fakt, że leczenie farmakologiczne powoduje skutki uboczne.

W jakiej formie dostępne są preparaty feromonowe?
Na rynku możemy znaleźć feromony w postaci sprayu i dyfuzora podłączonego do gniazdka. Spray służy głównie do uspokajania zwierząt w podróży, podczas transportu na wystawy lub do gabinetów weterynaryjnych. Natomiast dyfuzor instaluje się w miejscu docelowego przebywania pupila (obejmuje powierzchnię do 70 m2). Obie formy można stosować łącznie – jest to wskazane zwłaszcza na początku terapii, kiedy chcemy maksymalnie zmniejszyć napięcie emocjonalne u zwierzęcia. Przykładem może być sytuacja wzięcia z hodowli szczeniaka. Aby ułatwić mu adaptację do nowych warunków, w drodze od hodowcy do domu stosujemy feromony w sprayu, a w mieszkaniu podłączamy dyfuzor (najlepiej zrobić to na 2 tygodnie przed przybyciem szczeniaczka).

Jak często powinno się stosować feromony?
Zanim skorzystamy z preparatów feromonowych, trzeba skonsultować to z lekarzem weterynarii. Należy sprawdzić, czy pupil jest zdrowy i jego problemy nie mają podłoża chorobowego. Po wykluczeniu objawów chorób somatycznych, możemy zastosować terapię feromonami przez okres minimum 4 tygodni (można go przedłużyć do 2-3 miesięcy). Przez ten czas zaobserwujemy skuteczność ich działania. Wkład w dyfuzorze trzeba zmieniać co 4 tygodnie. Natomiast spray rozpylamy w samochodzie na 15 minut przed podróżą i później co 1,5 - 2 godziny. Pamiętajmy, żeby nie spryskiwać płynu bezpośrednio na zwierzę, tylko we wnętrzu kabiny.

Jeśli masz problemy behawioralne ze swoim psem lub kotem napisz do nas: lp.icsyroiwahebicsyroiwaheb">lp.icsyroiwahebicsyroiwaheb, www.behawiorysci.pl