Artykuły

Na pytania odpowiada lek. wet. Małgorzata Górnicka
z oddziału szpitalnego Centrum Zdrowia Małych Zwierząt MULTIWET w Warszawie.

Bez wątroby nie da się żyć. Narząd ten pełni wiele różnorodnych funkcji, utrzymując organizm czworonoga w równowadze.

Skąd biorą się choroby wątroby?

Najczęściej są one efektem zakażeń wirusowych, zatruć lub stosowania niewłaściwej diety. Rzadziej infekcji bakteryjnych, choć w przebiegu większości chorób wątroby, dochodzi do powikłań spowodowanych pojawieniem się bakterii. Opiekując się zwierzęciem, zwracajmy szczególną uwagę czy nasz towarzysz nie znalazł jakieś trucizny podczas spaceru, przestrzegajmy też zaleceń lekarza dotyczących podawania leków i pod żadnym pozorem nie podawajmy zwierzętom leków na własną rękę! Co jest bezpieczne dla ludzi, może spowodować nieodwracalne zniszczenia wątroby u zwierzęcia. Wybierzmy właściwie zbilansowaną dietę, dostosowaną do potrzeb zwierzęcia. Karmienie psów i kotów resztkami ze stołu lub źle dobrane składniki w samodzielnie gotowanych posiłkach, powodują z czasem niewydolność wątroby.

Czy możemy rozpoznać, że nasze zwierzę ma chorą wątrobę?

Wątroba ma niezwykłą cechę wykonywania swoich funkcji, nawet jeśli toczy się proces chorobowy. Dlatego objawy typowe dla wątroby pojawiają się w zaawansowanych stadiach chorób. Na początku objawy mogą nie występować w ogóle lub wskazywać na niedomaganie, zupełnie innych narządów: wymioty, biegunka czy brak apetytu mogą sugerować problem z wątrobą, ale także z trzustką, żołądkiem czy jelitami. Zwiększone pragnienie, może „udawać” problemy z nerkami lub problem bólowy. Przy postępującej chorobie wątroby, często powiększa się obrys brzucha. Spowodowane jest to powiększeniem się wątroby lub zbieraniem się płynu w jamie brzusznej. Taki objaw, powinien zostać jak najszybciej skonsultowany z lekarzem, ponieważ świadczy o silnym uszkodzeniu wątroby i może zagrażać życiu zwierzęcia. Innym typowo wątrobowym objawem jest „żółtaczka”. Obserwujmy, czy białka oczu, uszy lub jama ustna nie przybierają żółtawego odcienia. Wystąpienie żółtaczki, świadczy o bardzo wysokim poziomie bilirubiny we krwi. NIE ZAWSZE JEDNAK ŻÓŁTACZKA ŚWIADCZY O CHOROBACH WĄTROBY. Ostatnim i chyba najbardziej dramatycznym w swojej manifestacji, jest objaw encefalopatii wątrobowej, czyli od wątrobowego uszkodzenia układu nerwowego. Tacy pacjenci najczęściej po spożyciu posiłku zachowują się jakby byli „pijani” – krążą bezcelowo obijając się o drzwi czy ściany, czasem mają drgawki. Jest to także stan wymagający pilnej konsultacji lekarskiej, ponieważ wiąże się ze skrajną niewydolnością narządu lub wadami wrodzonymi wymagającymi postępowania dietetycznego lub chirurgicznego.

Jakie badania możemy wykonać aby móc określić kondycję wątroby?

Choroby wątroby nie dają objawów we wczesnych stadiach, zatem tylko regularne badanie parametrów z krwi, może pomóc wychwycić chorobę na jej początku. Standardowo do oceny czynności wątroby wykonuje się parametry takie jak AlAT, AspAT, cholesterol i bilirubinę, co jest absolutnym minimum do oceny kondycji tego narządu. Do diagnostyki często włącza się także fosfatazę zasadową, GGT i kwasy żółciowe – czyli parametry określające potencjalnie problem z drogami żółciowymi, mającymi bezpośredni wpływ na funkcje wątroby. W wykrywaniu wad wrodzonych, posiłkujemy się oznaczeniem poziomu amoniaku we krwi. Niektóre problemy wątrobowe jesteśmy w stanie wykryć w badaniu USG, zanim pojawią się odchylenia w wynikach innych badań. Dlatego, coraz częściej zaleca się wykonywanie przeglądowego badania usg raz do roku. Pamiętajmy, że wyniki badań należy interpretować kompleksowo, także w odniesieniu do historii medycznej pacjenta. Na szczęście, coraz częściej mamy także możliwość wykonania biopsji wątroby. Te zaawansowane badania, pozwalają postawić dokładniejszą diagnozę i wdrożyć skuteczniejszą terapię.

Czy wątrobę można zregenerować?

Jeśli mamy do czynienia z rozległym uszkodzeniem wątroby, nie przywrócimy jej pełnej funkcji. Wątroba ma zdolność regenerowania się, jeśli tylko zadbamy o to na wczesnym etapie. Trzeba pamiętać, że leczenie wątroby trwa często wiele miesięcy. Nierzadko, preparaty wspierające funkcje wątroby trzeba podawać psu do końca życia. Stosujmy się do zaleceń lekarza przy podawaniu jakichkolwiek leków, stosujmy preparaty osłonowe i wspomagające funkcje wątroby. Pilnujmy diety naszych podopiecznych oraz wykonujmy regularne badania.