Artykuły

NASZ EKSPERT
Na pytania odpowiada 
dr n. wet.
Michał Jank 
z Zakładu Dietetyki Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie

Przyczyn otyłości psów jest wiele, ale najważniejszą z nich jest nadmiar dostarczanej energii w pokarmie i zbyt mała ilość traconej energii. W efekcie zwierzę ma stale dodatni bilans energetyczny, a nadmiar kalorii odkłada w postaci tkanki tłuszczowej. Oczywiście powodów dodatniego bilansu energetycznego może być wiele – zbyt obfite posiłki, nadmiar wysokokalorycznych przekąsek, zbyt niska aktywność fizyczna. Mogą też pojawić się zaburzenia hormonalne, szczególnie dotyczące tarczycy.

Jakie zasady żywieniowe powinien stosować właściciel w zależności od rasy, kondycji zdrowotnej i stylu życia, by pies miał właściwą wagę?
Najważniejsza zasada utrzymywania masy ciała jest zasadą najprostszą – nie przekarmiać. W rzeczywistości nie jest to takie łatwe, ponieważ 
w wielu przypadkach podawanie pokarmu jest dla właściciela formą nawiązywania kontaktu z psem – nie wyobraża sobie, żeby nie podać zwierzęciu czegoś do jedzenia, kiedy ono tak „prosi”. Zupełnie inne zapotrzebowanie pokarmowe mają psy przebywające stale na zewnątrz, a inne psy żyjące 
w domach. Tu istotną rolę odgrywa zapotrzebowanie pokarmowe związane z regulacją temperatury ciała. Psy często wychodzące na zewnątrz mają także naturalne skłonności do zwiększania masy ciała przed zimą – jest to forma gromadzenia zapasów energetycznych na okres, w którym 
w naturalnym środowisku mógłby być utrudniony dostęp do pokarmu. Dlatego nie należy ulegać zwiększonemu apetytowi psa jesienią. Trzeba pamiętać też, że psy różnych ras mogą się między sobą różnić zapotrzebowaniem energetycznym niekiedy nawet o 20-30%. Często nadwaga występuje u psów żywionych w sposób mieszany, czyli karmą suchą i karmą mokrą (domową lub komercyjną). 100g karmy suchej zawiera tyle kalorii ile 350-400g karmy mokrej. A to oznacza, że taka sama dawka kalorii w karmie suchej ma znacznie mniejszą objętość niż w karmie mokrej. Jeśli zwierzę otrzymuje suchą karmę po karmie mokrej, domaga się więcej i więcej (bo ma „pusty” żołądek). Podając dodatkową porcję karmy – zwiększa się kaloryczność całego posiłku, a to może prowadzić do otyłości.

Jak manifestuje się styl życia psa z nadwagą?
Nadwaga i otyłość ograniczają przede wszystkich sprawność fizyczną, a zmniejszenie sprawności fizycznej oznacza wolniejsze spalanie kalorii, co 
z kolei powoduje wzrost tkanki tłuszczowej i tak błędne koło się zamyka. Ale styl życia psa z nadwagą jest w bardzo dużym stopniu zbliżony do stylu życia jego właściciela, szczególnie, gdy ten także ma nadwagę. Jeśli opiekun nie jest aktywny fizycznie i nie chce tego zmienić, to wprowadzenie nowych zaleceń dotyczących trybu życia zwierzęcia z nadwagą może nie być możliwe.

Jakie mogą być skutki zdrowotne otyłości 
u psów i kotów?
Te skutki są znane, choć może nie tak dobrze, jak 
u ludzi, gdzie otyłość została uznana za chorobę samą w sobie. Oczywiście otyłość zawsze związana jest z insulinoopornością, co może w efekcie prowadzić do cukrzycy. Pojawiają się problemy 
z narządem ruchu (stawy), dochodzi też do zaburzeń funkcji serca.

Jakie nawyki dietetyczne powinien zastosować właściciel aby walczyć z otyłością i pomóc schudnąć swojemu podopiecznemu?
Wybór diety odchudzającej nie jest prosty. Aby taka dieta była skuteczna, zwierzę musi chcieć zjeść pokarm, a nie zawsze tak jest. U psów można 
z powodzeniem stosować diety o wysokiej zawartości włókna pokarmowego (nawet 25%) i niskiej zawartości tłuszczu, bardzo zbliżone do diet odchudzających stosowanych u ludzi. Dzięki temu posiłek ma obniżoną wartość kaloryczną i zapewnia długotrwałe uczucie sytości. Ciekawostką jest fakt, że u kotów diety o wysokiej zawartości włókna pokarmowego są bardzo rzadko akceptowane przez same zwierzęta, więc rozwiązaniem jest stosowanie karmy o podwyższonej zawartości białka (około 50%) i obniżonej zawartości węglowodanów. To powoduje obniżenie zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie, ale także jest skutecznym sposobem walki z cukrzycą. Dieta opiera się na założeniu, że jeżeli w pokarmie będzie niewiele węglowodanów i kontrolowana ilość tłuszczu, to zwierzę będzie musiało wyprodukować niezbędną ilość energii z białka.