Artykuły

NASZ EKSPERT
Na pytania odpowiada 
dr n. wet. Agnieszka Kurosad 
z Katedry Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

Alergia pokarmowa należy do grupy tzw. niepożądanych reakcji na pokarm, podobnie jak nietolerancja czy indyskrecja pokarmowa. Alergia wiąże się z odpowiedzią organizmu na alergen pokarmowy, tzw. trofoalergen.

Co może powodować alergię pokarmową u psów i jakie są jej objawy?
Wśród grupy produktów spożywczych, które najczęściej są zaliczane do alergenów pokarmowych są: wołowina, mięso drobiowe, mleko i inne produkty nabiałowe, jajka, kukurydza czy soja. Alergia pokarmowa u psów występuje najczęściej pod postacią skórną lub pokarmową. Postaci skórnej alergii pokarmowej mogą towarzyszyć: niesezonowy świąd, grudki, zaczerwienienia, mechaniczne uszkodzenia oraz różnego rodzaju wtórne zakażenia bakteryjne obserwowane na powierzchni całej skóry lub miejscowo (okolica głowy, klatki piersiowej, brzucha, łap). Takie zmiany nie wykluczają jednak innego rodzaju choroby skóry. W postaci pokarmowej zazwyczaj obserwuje się nawracające, trudne w leczeniu zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego.

Czym różni się alergia od nietolerancji?
Alergia pokarmowa jest reakcją organizmu na spożyty alergen, ale ponieważ reakcja wiąże się 
z pobudzeniem układu immunologicznego, występuje dopiero po powtórnym kontakcie z alergenem. Na przykład u psa uczulonego na wołowinę, przy pierwszym podaniu posiłku z mięsem wołowym, właściciel nie zaobserwuje żadnej reakcji. 
Po kolejnym może wystąpić świąd, biegunka lub inne objawy, zależne od postaci alergii. W przypadku nietolerancji pokarmowej reakcja będzie natychmiastowa po zjedzeniu pokarmu (przy nietolerancji laktozy u psów, po podaniu mleka, natychmiast pojawi się biegunka). Klinicznie alergię pokarmową jest dość trudno odróżnić od nietolerancji pokarmowej, zwłaszcza w zaawansowanym stadium choroby. Diagnostyka różnicowa obu tych jednostek chorobowych wiąże się z przeprowadzeniem bardzo dokładnego wywiadu dietetycznego, pełnego badania klinicznego oraz oceną reakcji organizmu psa na zastosowaną dietę eliminacyjną i prowokacyjną. Od kilku lat można również przeprowadzać testy w kierunku najczęstszych alergenów pokarmowych, określające poziom immunoglobin (G i E).

Jakie są sposoby leczenia alergii pokarmowej?
Leczenie alergii pokarmowej opiera się na zastosowaniu określonej diety leczniczej – hipoalergicznej. W chwili obecnej mamy możliwość stosowania diet z tak zwanym nowym (nietypowym) źródłem białka lub z białkiem hydrolizowanym. 
W pierwszym przypadku po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu dietetycznego wybieramy takie źródło białka, z którym pies wcześniej nigdy się nie zetknął. W większości komercyjnych diet hipoalergicznych nowym źródłem białka pochodzenia zwierzęcego są: mięso z ryb, dziczyzna, wieprzowina, groszek i podobne, niestandardowo stosowane produkty. Inną opcją jest wprowadzenie diety hydrolizowanej, w której składzie białko zostało rozłożone na prostsze składniki (peptydy, polipeptydy, aminokwasy), niewywołujące reakcji organizmu. Zastosowanie diety hydrolizowanej nie wiąże się ze zmianą źródła białka, lecz zmianą jego masy cząsteczkowej. Na przykład dieta oparta na hydrolizowanym białku drobiowym lub białku z ryb może być stosowana u psa ze stwierdzoną alergią na drób czy mięso określonej ryby.

Jakie składniki są niezbędne w diecie psa z alergią pokarmową? Czego należy unikać?
W diecie psa z alergią pokarmową powinny znajdować się wszystkie niezbędne w żywieniu psa substancje odżywcze: białka, tłuszcze, włókno, witaminy i minerały. Ograniczenie dotyczy jedynie alergenu (białka) oraz zawartości białka pokarmowego.

Czy diety hipoalergiczne mogą skutecznie wspomagać kurację?
Diety hipoalergiczne są podstawą leczenia alergii pokarmowej. Jak dotąd nie udało się opracować skutecznego leku, mającego zastosowanie w terapii alergii pokarmowej. Dlatego odpowiednia dietoterapia ma tak ogromne znaczenie. Należy podkreślić, iż alergii nie można wyleczyć, można kontrolować jej objawy. Trudność dietoterapii w alergii pokarmowej wiąże się również z ryzykiem uczulenia psa na nowe białko diety i poszukiwaniem kolejnego lub stosowaniu diet hydrolizowanych przez całe życie psa.