Artykuły

NASZ EKSPERT
Na pytania odpowiada dr Jacek Wilczak z Zakładu Dietetyki w Katedrze Nauk Fizjologicznych SGGW w Warszawie

Białka są niezbędne do tego, by organizm naszego kociego podopiecznego funkcjonował prawidłowo, zarówno pod względem fizycznym jak i psychicznym. Ważne, aby białko, jako jeden z głównych składników karm zarówno suchych jak i mokrych znajdowało się  w diecie kota w odpowiedniej proporcji oraz ilości. Nie tylko niedobór, ale także nadmiar białek może powodować problemy zdrowotne naszych domowych zwierzaków.

Jakie składniki pokarmowe są niezbędne w diecie dorosłego kota?
Przede wszystkim należy podkreślić, że wszystkie składniki odżywcze których normy na dobowe zapotrzebowanie dla dorosłego kota zostały określone, są niezbędne. Pokarm musi być tak skomponowany, aby pokrywać je w 100%. Dotyczy to zarówno białek, tłuszczy, witamin, składników mineralnych jak i związków biologicznie czynnych, które zaleca się żeby były dostarczane wraz z pożywieniem. Natomiast ze względów specyficznego metabolizmu kotów wśród niezbędnych składników w ich diecie musi znaleźć się tauryna – zaliczana do aminokwasów chociaż występuje raczej jako element składowy peptydów. Tauryna jest produktem końcowym metabolizmu aminokwasów siarkowych i prawidłowo jest tworzona z aminokwasów zawierających siarkę: metioniny i cystyny. Koty w odróżnieniu od psów nie są w stanie syntetyzować wystarczającej jej ilości, a dodatkowo są specyficznie wrażliwe na jej niedobór, gdyż produkcja soli żółciowych niezbędnych do prawidłowego trawienia i wchłaniania składników tłuszczowych jest całkowicie uzależniona od tauryny. Poza tym wpływa ona na prawidłowe funkcjonowanie serca, bierze udział w procesach związanych z rozrodem oraz spełnia ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu wzroku. Wśród innych niezbędnych składników są kwasy tłuszczowe nienasycone, a przed wszystkim kwas arachidonowy, który nie powstaje w wątrobie kotów ze względu na brak aktywności enzymów niezbędnych do tego procesu. Źródłami zarówno tauryny jak i kwasu arachidonowego są mięso i produkty pochodzenia zwierzęcego – stąd też wynika bezwzględność stosowania tych surowców w żywieniu kotów. Należy wyróżnić inne poziomy zapotrzebowania na poszczególne składniki odżywcze, które w bezpośredni sposób zależą od odmiennego tempa procesów metabolicznych tych dwóch gatunków zwierząt.

Czym różni się dieta kota od diety psa?
Podstawowa różnica w składzie diety i sposobie żywienia kota i psa jest zależna od  odmiennej fizjologii przemian w przewodzie pokarmowym oraz biochemii procesów wchłaniania i metabolizowania. Konsekwencją tych procesów jest inne zapotrzebowanie na poszczególne składniki odżywcze oraz konieczność dostarczania kotu składników, które w żywieniu psów nie są traktowane jako niezbędne. Różnica w sposobie żywienia opiera się głównie na założeniu, że pies jest zwierzęciem wszystkożernym, podczas gdy kot powinien być traktowany jako zwierzę mięsożerne w którego diecie mogą znaleźć się niewielkie ilości składników pochodzenia roślinnego (wynika to głównie z próby odniesienia sposobu żywienia kotów domowych do sposobu żywienia dzikich kotowatych).

Czy podawanie mleka kotu może być niebezpieczne dla jego zdrowia i dlaczego?
W przewodzie pokarmowym kota w okresie poodsadzeniowym (tj. po zaprzestaniu karmienia tylko i wyłącznie mlekiem matki) stopniowo zanika aktywność enzymów trawiących laktozę. Stąd też w żywieniu kota dorosłego mleko surowe nie powinno być stosowane – w wyniku jego sporadycznego spożycia mogą pojawiać się biegunki oraz kot może wykazywać objawy nietolerancji pokarmowej. Inaczej mogłoby być  gdyby mleko surowe było podawane codziennie – wtedy aktywność laktozy mimo, że na niskim poziomie byłby podtrzymywana i możliwe byłoby nie pojawienie się objawów jej nietolerancji. Inaczej jest w przypadku stosowania mlecznych produktów fermentowanych, w których laktoza uległa przekształceniu m.in. do kwasu mlekowego. Stosowanie tych produktów w żywieniu kota dorosłego zminimalizuje ryzyko pojawienia się nietolerancji pokarmowej. Należy jednak zastanowić się, czy dorosły kot spożywający pełnoporcjową karmę lub dietę domową powinien dostawać dodatkową porcję składników odżywczych: białka czy kwasów tłuszczowych. Produkty pochodzenia mlecznego, głównie mleko surowe, raczej są zalecane w żywieniu kociąt po odsadzeniu, kociąt sierot. W żywieniu kotów dorosłych produkty zawierające mleko świeże nie są zalecane.