Artykuły

Na pytania odpowiada lek. wet. Maurycy Smoląg
z przychodni weterynaryjnej we Wrocławiu

Istnieje wiele przyczyn zakażeń dolnych dróg moczowych. Należy bardzo dokładnie obserwować zachowanie swojego pupila, aby zauważyć je w odpowiednim momencie i zacząć leczyć.

Jakie problemy z dolnymi drogami moczowymi mogą wystąpić u psa i kota?

U psów i kotów występuje wiele jednostek chorobowych dolnych dróg moczowych. Dla usystematyzowania podzielmy je na dwie grupy. Pierwsza to choroby wrodzone, czyli te związane z wadami rozwojowymi (np. przemieszczenia cewki moczowej, nieprawidłowa budowa anatomiczna pęcherza moczowego lub nawet całkowity jego brak). Druga to choroby nabyte, czyli najczęściej zapalenia, które mogą mieć podłoże bakteryjne, idiopatyczne (o niejasnej przyczynie), a nawet pasożytnicze. Do grupy chorób nabytych zaliczamy również kamice (będące także konsekwencją toczących się stanów zapalnych), choroby nowotworowe, oraz urazowe wymagające interwencji chirurgicznej.
Szczególnie ważną grupę pacjentów stanowią koty, u których występuje cały zespół jednostek chorobowych zwany syndromem urologicznym kotów (FLUTD – Feline Lower Urinary Track Disease). Najczęściej spotykaną jednostką w praktyce klinicznej jest FIC, czyli idiopatyczne, śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego.

Jak mogą manifestować się problemy z dolnymi drogami moczowymi u czworonogów?

Schorzenia dolnych dróg moczowych mogą przebiegać z niedrożnością cewki moczowej lub bez niedrożności. Dla opiekuna oznacza to, że może zaobserwować brak oddawania moczu lub częste oddawanie małych ilości, określane przez opiekunów jako kropelkowanie. Oddawaniu moczu może towarzyszyć bolesność. Koty mogą oddawać mocz poza kuwetą. Sam mocz z kolei może mieć zmienione zabarwienie – od różowego, aż po bordowe. W przypadku kotów obserwujemy także nadmierną pielęgnację okolic brzusznych i zewnętrznego ujścia cewki moczowej. W praktyce oznacza to nadmierne wylizywanie tych okolic, powodujące przerzedzenie sierści na brzuszku oraz obrzęk okolicy ujścia cewki moczowej.

Jakie są metody diagnozowania takich problemów?

Dla lekarza klinicysty podstawowy jest wywiad i badanie kliniczne. Często rozstrzygające bywa badanie moczu. Obserwując wcześniej opisane obawy, warto zebrać mocz zwierzaka i zabrać już na pierwszą wizytę u lekarza weterynarii. Mocz w przypadku psów można „złapać” do kubeczka lub na chochlę. W przypadku kotów można zakupić specjalny żwirek do pobierania moczu. Mocz można również pobrać w lecznicy weterynaryjnej przez cystocentezę, czyli nakłucie pęcherza moczowego (wtedy mocz nadaje się również do badania mikrobiologicznego) lub cewnikowanie. Warto również zrobić przesiewowe badanie krwi oraz badanie obrazowe układu moczowego, czyli badanie USG lub RTG. Badania te pozwolą na zobrazowanie ewentualnych kamieni moczowych, zmian rozrostowych lub nieprawidłowości anatomicznych, ale także na ocenę ściany pęcherza moczowego.

Jak możemy wspomagać pacjentów z problemami z drogami moczowymi? Jaka jest rola takich składników jak ekstrakty z żurawiny i pietruszki?

Podstawą postępowania terapeutycznego w przypadku chorób dolnych dróg moczowych jest eliminacja przyczyny. W przypadku zapaleń bakteryjnych antybiotyko­terapia na podstawie wyniku antybiogramu oraz umożliwienie komfortowego oddawania moczu przez stosowanie zaleconych przez lekarza weterynarii leków rozkurczowych / przeciwbólowych. Jako opiekunowie, powinniśmy wyeliminować potencjalne czynniki stresowe oraz skupić się na dopilnowaniu, by nasz pupil otrzymywał tylko i wyłącznie odpowiednią dietę– zaleconą przez lekarza w zależności od występującej jednostki chorobowej. Dieta ma na celu utrzymanie odpowiedniego pH moczu, ciężaru właściwego oraz ilości produkowanego moczu. Warto również „zachęcać” naszych pupili do regularnego picia wody. Nieocenioną rolę pełnią również preparaty wspomagające leczenie chorób dolnych dróg moczowych zawierających glukozaminę, ekstrakt z żurawiny oraz ekstrakt z pietruszki. Wyciąg z żurawiny (stosowany również powszechnie u ludzi) zawiera substancję, która w uproszczeniu uniemożliwia bakteriom przyleganie do błony śluzowej dolnych dróg moczowych oraz obniża pH moczu, co również ogranicza namnażanie się bakterii. Ekstrakt z pietruszki działa moczopędnie oraz przeciwzapalnie, z kolei glukozamina stymuluje wytwarzanie substancji tworzących swoistą „warstwę ochronną” błon śluzowych.