Artykuły

Na pytania odpowiada dr hab. Mirosław Mariusz Michalski,
Katedra Parazytologii i Chorób Inwazyjnych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej UWM w Olsztynie.

Sprzątanie odchodów psów i kotów zapobiega zanieczyszczeniu środowiska jajami, cystami i oocystami groźnych pasożytów. Niebezpieczne dla zdrowia ludzi i zwierząt pasożyty wewnętrzne mogą zarazić inne czworonogi, a nawet ludzi, poprzez kontakt z odchodami napotkanymi na spacerze. W celu stwierdzenia czy nasz czworonożny przyjaciel jest zarażony pasożytami, należy wykonać badania próbek odchodów zlecane przez lekarza weterynarii. Powinny one być wykonywane systematycznie, szczególnie często u zwierząt uczestniczących w polowaniach, narażonych na kontakt z gryzoniami, czy przebywających w dużych grupach czworonogów.

Czym są pasożyty wewnętrzne i zewnętrzne?

Ze względu na lokalizację wyróżnia się pasożyty zewnętrzne zamieszkujące powłoki zewnętrzne żywicieli, komunikujące się bezpośrednio ze środowiskiem zewnętrznym oraz pasożyty wewnętrzne, osiedlające się w tkankach i narządach organizmów żywicielskich. Są nimi liczne pierwotniaki, płazińce, obleńce, a nawet niektóre stawonogi. W powszechnym odczuciu mamy głównie na myśli tasiemce i nicienie.

Na jakie inwazje narażone są koty i psy?

Najczęściej diagnozowane są następujące inwazje pasożytnicze: giardioza, cystoizosporoza (izosporoza), babeszjoza, trichomonoza i toksoplazmoza (koty), dipylidioza, teniozy, glistnice, ancylostomoza/uncinarioza, trichurioza, kapilarioza układu oddechowego, dirofilarioza podskórna.

Jak dorosły pies i kot manifestują inwazje pasożytów wewnętrznych?

Poszczególne objawy kliniczne zależą od zarażenia konkretnymi, gatunkami pasożytów, wieku zwierzęcia, jego kondycji, itp. Generalnie możemy zaobserwować: zmienny apetyt, osłabienie, osowiałość, wychudzenie, wymioty, świąd okolicy odbytu, biegunkę lub zaparcie, a nawet zaburzenia ze strony układu nerwowego (podniecenie, drgawki), tzw. saneczkowanie (ocieranie odbytem o podłogę w pozycji siedzącej), zmiany na skórze (głównie u kotów), objawy anemii,
powiększony brzuch, zmatowiałą sierść.

Jakie badania laboratoryjne warto wykonywać w ramach profilaktyki przeciwko endopasożytom?

W celu stwierdzenia czy pies lub kot jest zarażony pasożytami należy wykonać badania próbek odchodów i powinny być one przeprowadzane systematycznie. Jednorazowe badanie może okazać się niewystarczające, przykładem są tutaj badania w kierunku inwazji tasiemców. W przypadku wykonywania regularnych badań czterokrotnie w ciągu roku, zabieg odrobaczania wykonywany jest w przypadku stwierdzenia w odchodach form dyspersyjnych pasożytów. W przypadku stwierdzenia zarobaczenia, badanie próbki odchodów będzie także potwierdzeniem skuteczności działania zastosowanego preparatu. Jeśli nie wykonujemy tego typu badań, zaleca się przeprowadzać czterokrotne odrobaczanie w ciągu roku. W każdym indywidualnym przypadku, lekarz weterynarii ocenia stopień ryzyka zarażenia zwierzęcia pasożytami na podstawie wywiadu lekarskiego, biorąc pod uwagę np. kontakt z osobnikami tego samego gatunku lub innymi zwierzętami, karmienie surowym mięsem, wykorzystywanie w polowaniach, możliwość polowania na gryzonie itp.

Dlaczego sprzątanie odchodów po zwierzętach towarzyszących jest ważne?

Sprzątanie odchodów psów i kotów zapobiega zanieczyszczeniu środowiska jajami, cystami i oocystami pasożytów. Pozostawienie form dyspersyjnych pasożytów w środowisku doprowadza do zarażenia się nimi kolejnych zwierząt.
Jednocześnie, część z nich stanowi zagrożenie dla człowieka, a szczególnie dla dzieci. Skażenie środowiska naturalnego jajami pasożytniczych nicieni związane jest m.in. z dużą rozrodczością tych geohelmintów. Przykładowo, samica Toxocara canis składa dziennie około 10 tys. jaj i mogą one zachować żywotność nawet w temperaturze -26°C. Dodatkowym elementem nie zmniejszającym zagrożenia zarażeniem przez Toxocara spp., jest także trudność przenikania ich jaj z powierzchni gleby do jej głębszych warstw. Stąd też nawet po upływie roku wykrywa się je w powierzchniowych warstwach gleby.