Artykuły

Dziedziczenie koloru sierści u psów

98a1b51b7662f74d2d975e5243b63493pkalinowski.jpg
Na pytania 
odpowiada 
lek. wet. Paweł Kalinowski z laboratorium 
weterynaryjnego 
z Warszawy

Patrząc na psa nie zdajemy sobie sprawy 
z tego, od czego zależy umaszczenie czy długość włosa. Dzięki badaniom poznano podstawowe sposoby dziedziczenia kolorów sierści, co umożliwia przewidzenie jakie umaszczenie będzie mieć potomstwo kojarzonych zwierząt. Genetyka odpowiada na wszystkie pytania dotyczące dziedziczenia barwy szaty u naszych milusińskich.

Jakie są podstawowe kolory sierści u psów?
U większości ras wyróżnia się trzy podstawowe kolory sierści: czarny, żółty i brązowy. Kolor żółty może natomiast obejmować różne odmiany barwne: od jasnego beżu do rudego. Zagłębiając się w kwestie genetyki, podstawowy kolor kontrolowany jest przez dwa miejsca genu w chromosomie – tj. locus B i locus E.

Czy właściciel sam może przewidzieć kolor okrywy szczenięcia?
Niestety, kolor szczeniąt nie zawsze jest łatwy do przewidzenia. Dlatego też narzędziem pomocnym w hodowlach szczeniąt o określonym kolorze sierści jest badanie genetyczne, które stuprocentowo określają genotyp z jakim mamy do czynienia.

W jaki sposób wykonuje się takie badanie genetyczne?
Aby przeprowadzić badanie, lekarz weterynarii powinien pobrać odpowiedni materiał. Jest nim krew pobrana „jak na morfologię” lub wymaz 
z błony śluzowej policzka zwierzaka. Jeżeli hodowca zdecyduje się na pobranie wymazu, powinien odpowiednio przygotować zwierzęta. Psy takie na 2 godziny przed wizytą u lekarza nie mogą dostawać pokarmu oraz powinny zostać oddzielone od siebie. Postępowanie takie ma zapobiec problemom w izolacji DNA potrzebnego do przeprowadzenia badań.

U jakich ras psów wykonuje się najczęściej badania genetyczne dotyczące dziedziczenia kolorów?
Rasą u jakiej często badany jest kolor sierści są labradory retrievery. U tej właśnie rasy występują trzy wcześniej wspomniane kolory.

W jaki sposób u tych zwierząt dziedziczony jest żółty kolor sierści?
Za kolor żółty odpowiada locus E. Jednak w tym locus E znajdują się allele: dominujący E – odpowiada za kolor czarny oraz recesywny e, który, odpowiada za kolor rudy i żółty. Allel dominujący to taki allel, do ujawnienia którego wystarczy tylko jedna kopia. Natomiast allel recesywny to allel, który ujawnia się tylko wtedy gdy występuje 
w dwóch kopiach. Z tych założeń genetycznych widzimy, że aby pies miał rudą lub żółtą sierść musi mieć dwie kopie allelu e. Badając genetycznie psa w kierunku żółtego koloru sierści możemy zidentyfikować również osobniki będące nosicielami genotypu E/e, które same nie mają rudego ani żółtego ubarwienia, ale mogą przekazać potomstwu gen warunkujący ten kolor.

Czy brązowy kolor okrywy włosowej dziedziczony jest podobnie?
Co do brązowego koloru, odpowiada za niego locus B, który składa się z dwóch alleli – dominującego B (koduje podstawowy kolor czarny) oraz recesywnego b (koduje kolor brązowy). Jeżeli rozpatrujemy tylko locus B, to psy o genotypie B/B oraz B/b posiadają czarną sierść, a psy o genotypie b/b – sierść brązową.