Artykuły

Na pytania odpowiada Paweł Kalinowski
lekarz weterynarii i zastępca prezesa weterynaryjnego laboratorium diagnostycznego Laboklin Polska w Warszawie.

Drobnoustroje to poza bakteriami także wirusy i grzyby groźne dla zdrowia naszych podopiecznych. Bardzo częstym powodem infekcji u czworonogów są właśnie bakterie. Zanim jednak zastosuje się antybiotyk, który ma na celu zwalczenie infekcji, warto wykonać antybiogram. Jest to badanie, które ma na celu sprawdzenie lekooporności bakterii. Po pobraniu wymazu prowadzi się hodowlę bakterii na podłożach zależnych od gatunku zwierzęcia oraz lokalizacji, z jakiej taki wymaz został pobrany. Antybiogram to wyznacznik dla lekarza weterynarii prowadzącego naszego psa czy kota, pozwala wskazać jakie leki należy zastosować, aby postępowanie było skuteczne.

Chcielibyśmy zapytać o to co kryje się pod pojęciem drobnoustroje, z punktu widzenia diagnostyki laboratoryjnej?

Drobnoustroje to pojęcie bardzo szerokie i zawiera w sobie wszelkie organizmy, których nie widać gołym okiem. Do tej grupy zalicza się oprócz wirusów, bakterie i grzyby. Teraz chciałbym więcej opowiedzieć o bakteriach, bo one są bardzo ważnym czynnikiem wywołującym wiele chorób czy też wikłającym przebieg chorób podstawowych.

Dlaczego tak ważne jest rozmawianie o zakażeniach bakteryjnych?

Jak wszystkim wiadomo lekami stosowanymi w terapii zakażeń bakteryjnych są antybiotyki. Gdy wynaleziono penicylinę cały świat medyczny był zachwycony i wiązał z tym pierwszym antybiotykiem wiele nadziei. I faktycznie tak było. Z czasem odkrywano nowe substancje działające właśnie bakteriobójczo lub bakteriostatycznie czyli albo eliminujące bakterie albo też ograniczające ich namnażanie się. Niestety pula antybiotyków jest ograniczona, a ich nadmierne stosowanie, zarówno w medycynie ludzkiej jak i weterynaryjnej doprowadziło do rozwoju oporności na niektóre środki wśród bakterii.

Co taka oporność oznacza dla opiekuna zwierząt?

Wzrastająca oporność bakterii powoduje to, że w Europie wprowadzane są ograniczenia do stosowania w weterynarii niektórych grup antybiotyków. Myślę, że Polska również pójdzie tą drogą. Ograniczenia będą wprowadzone i zostaną wdrożone procedury, które należy przeprowadzić zanim wdroży się antybiotyki. Dlatego też, już teraz edukujemy lekarzy i opiekunów dlaczego celowane leczenie jest tak ważne.

Czy celowane leczenie to antybiogram?

Dokładnie tak. W przypadku podejrzenia zakażenia bakteryjnego należy przeprowadzić badanie mikrobiologiczne wraz z antybiogramem. Polega to na tym, że lekarz prowadzący zwierzaka pobiera w odpowiedni sposób materiał na posiew i przesyła do laboratorium. Tutaj przeprowadzana jest hodowla bakterii na podłożach zależnych od gatunku zwierzęcia oraz części ciała lub narządu z jakiego wymaz został pobrany. Inaczej prowadzi się hodowlę pochodzącą ze zmian w uszach, a inaczej z moczu. Dlatego tak ważne jest określenie z jakiej lokalizacji ciała został pobrany materiał. Po wyhodowaniu i identyfikacji bakterii wykonywany jest antybiogram, czyli sprawdzenie lekooporności.

Co to oznacza?

Antybiogram to wyznacznik dla lekarza prowadzącego, jakich leków należy użyć, aby leczenie było skuteczne. Postępowanie terapeutyczne jest wtedy ukierunkowane, a dzięki temu skuteczniejsze. Prawidłowo dobrany antybiotyk pozwala na osiąganie lepszych wyników w krótszym czasie. Dlatego też tak ważne jest, aby opiekunowie mieli otwartość i zrozumienie dla wszelkich badań poprzedzających leczenie.