Artykuły

W Polsce nie jesteśmy przyzwyczajeni do przeprowadzania badań kontrolnych u psów i kotów, jeśli nasi czworonoźni podopieczni wyglądają zdrowo i nie manifestują objawów bólowych. Niestety, dobra kondycja może być często pozorna, gdyż zwierzęta nie potrafią się poskarżyć, 
a objawy chorobowe mogą być niezauważalne dla właściciela. Czasem zwierzęta są „tylko” nieco smutniejsze, mają mniejszy apetyt, więcej piją lub jedzą normalne porcje i chudną. Opiekunowie nierzadko tłumaczą sobie te przejawy np. wiekiem, zarobaczeniem, wyjazdem właściciela, czy wzrostem temperatury otoczenia. Symptomy te zostają dostrzeżone zazwyczaj dopiero przy znacznym nasileniu i często wtedy jest już za późno na ratunek.
Na pytania odpowiada dr n. wet. Janina Łukaszewska wieloletni pracownik Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Specjalizuje się w hematologii i diagnostyce laboratoryjnej, przyjmuje w przychodni weterynaryjnej we Wrocławiu.

Kiedy powinniśmy przeprowadzać badania krwi u naszych zwierząt?
Badania należy wykonać u zwierząt, które wykazują jakiekolwiek odchylenia w zachowaniu. Z kolei badania kontrolne u starszych psów i kotów, czyli powyżej 
8. roku życia, powinny być robione regularnie (najlepiej co pół roku), nawet jeśli zwierzę wydaje się nam zupełnie zdrowe, gdyż jest to wiek, kiedy najczęściej rozpoczynają się problemy zdrowotne.

Jakie to są badania i czy można na ich podstawie wychwycić początek choroby?
Są to przede wszystkim badania krwi – morfologia i podstawowe badania biochemiczne oraz badanie moczu, które jest zasadniczym badaniem 
w diagnostyce chorób układu moczowego. Czasami ich wyniki mogą wykazać znaczne odchylenia, ale mogą to być też niewielkie zmiany, sugerujące lekarzowi konieczność zastanowienia się nad ich przyczyną. W morfologii mogą to być np. zaburzenia liczby krwinek białych i czerwonych, niewielkie różnice w wielkości krwinek czerwonych, zwiększenie liczby młodych form granulocytów, odchylenia w kształcie erytrocytów czy budowie jąder komórkowych. Wyniki badań biochemicznych, odbiegające od wartości referencyjnych mogą sygnalizować choroby różnych narządów. Jeśli wystąpią nieprawidłowości, lekarz zleci wykonanie dodatkowych badań krwi oraz dalszej diagnostyki obrazowej: ultrasonograficznej, radiologicznej czy nawet endoskopowej.

Jakie objawy powinny zaniepokoić właścicieli psów i kotów?
Przede wszystkim apatia zwierzęcia. Ten problem może występować przy wielu chorobach (np. wątroby, nerek, trzustki, układu ruchu, ośrodkowego układu nerwowego), czy przy zaburzeniach endokrynologicznych (np. niedoczynności tarczycy) lub wskazywać na ból i gorączkę. Wówczas nasz podopieczny nie wita nas tak serdecznie, jak do tej pory; dużo śpi; na spacerach niechętnie biega i chce wracać z powrotem do domu. Objawy te mogą być tłumaczone przez opiekunów podeszłym wiekiem zwierzaka.
Zmiany apetytu są również oznaką choroby naszego przyjaciela. Najczęściej właścicieli niepokoi spadek apetytu, który może towarzyszyć prawie wszystkim chorobom, jednak przy schorzeniach 
o bardzo przewlekłym charakterze, bywa on zachowany prawie do końca. Zwiększony apetyt jest równie niepokojącym symptomem. Może być oznaką cukrzycy, niedoczynności tarczycy lub nadczynności kory nadnerczy (zespół Cushinga).
Wiele chorych zwierząt wykazuje objawy wzmożonego pragnienia lub zwiększenia ilości wydalanego moczu. Więcej piją zwierzęta, które odczuwają ból, z chorobami nerek, zakażeniem dolnych dróg moczowych, chorobami wątroby, chorobami nowotworowymi, nadczynnością kory nadnerczy i i tarczycy.
Z kolei sporadyczne wymioty mogą być sygnałem nie tylko przejedzenia, ale m.in. zapalenia żołądka lub jego nowotworu, przewlekłej niewydolności nerek, przewlekłego zapalenia trzustki, czy nawet przesuwającego się ciała obcego w jelitach. Pojawiające się okresowo biegunki mogą sugerować ciężką chorobę nowotworową lub obecność pasożytów w przewodzie pokarmowym. Powinniś-my wtedy wykonać badanie kału na obecność pasożytów wewnętrznych, cytologię kału lub badanie endoskopowe z histopatologią.
Uwagę opiekuna powinny także zwrócić wszelkie zaburzenia zachowania. Postępująca agresja, lękliwość, zaburzenia snu są zazwyczaj przejawem powolnie rozwijającego się nowotworu mózgu, któremu towarzyszą najczęściej objawy neurologiczne, np. padaczkowe.

PAMIĘTAJ

Po 8 roku życia psa i kota lekarz weterynarii zleca regularne wykonywanie badań laboratoryjnych.