Dieta monobiałkowa dla czworonożnego alergika
Na pytania odpowiada dr Jacek Wilczak z Zakładu Dietetyki w Katedrze Nauk Fizjologicznych SGGW w Warszawie
Jeśli nasze zwierzęta wykazują objawy alergii pokarmowej, po obserwacji i eliminacji z ich diety niektórych składników, możemy dobrać dla nich karmę, która nie zawiera białka powodującego stan chorobowy. Dieta monobiałkowa jest dietą zbilansowaną w oparciu o takie źródło białka, które nie powoduje alergii pokarmowej u naszego czworonoga.
Na czym polega dieta monobiałkowa?
Dieta monobiałkowa to dieta zbilansowana w oparciu o jedno i tylko jedno źródło białka – niezależnie od jego pochodzenia. Jeżeli pies lub kot wykazują objawy alergii pokarmowej należy dobrać taką karmę, która gwarantuje brak obecności białka powodującego alergię. Dobór surowców wykorzystywanych do produkcji karm monobiałkowych jest bardzo dowolny i zależy tylko i wyłącznie od zdolności zapewnienia danego surowca. Najczęściej jednak wykorzystywane są surowce pochodzenia zwierzęcego z jagnięciny, baraniny, indyka, bażanta, wołowiny czy ryb. Karma bazująca na jednym źródle białka wpisuje się w zalecenia dietetyczne diety eliminacyjnej i jest świetną alternatywą dla opiekuna, który może się upewnić, czy objawy po spożyciu danego białka są objawami alergii pokarmowej. Wadą karm monobiałkowych jest fakt, że skoro jedynym źródłem białka jest tylko jeden surowiec,
ograniczona jest różnorodność dostępnych aminokwasów i karma taka może nie zapewniać wszystkich niezbędnych aminokwasów w odpowiednich proporcjach – mimo zapewnienia odpowiedniej ilości białka całkowitego.
W jakich przypadkach należy stosować taką dietę?
Karmę monobiałkową zalecałbym stosować w dwóch przypadkach: kiedy podejrzewamy alergię pokarmową i chcemy zdiagnozować które białko jest przyczyną alergii oraz w przypadku już zdiagnozowanej alergii pokarmowej. W pierwszym przypadku dużym problemem jest prawidłowe wskazanie na białko alergizujące. Reakcję immunologiczną powoduje przejściowy lub powtarzający się w pewnych odstępach czasu kontakt z antygenem, a nie stała jego obecność w karmie – co utrudnia dodatkowo prawidłową diagnozę. Chcąc postąpić prawidłowo należy najpierw przez okres kilku dni zastosować dietę eliminacyjną, pozbawioną białka pochodzenia zwierzęcego a dopiero potem wprowadzać poszczególne karmy monobiałkowe. Obserwacja jest podstawowym czynnikiem diagnostycznym. Jeżeli nie zaobserwujemy objawów alergii możemy mieć większą pewność, że zastosowane w karmie białko jest odpowiednie – co wcale nie wyklucza pojawienia się objawów alergii pokarmowej po pewnym czasie.
Czy żywienie karmą z jednym rodzajem białka jest wskazaniem na całe życie psa?
Problem ten należałoby rozpatrzyć na zasadzie bilansu zysków i strat. Z jednej strony dieta monobiałkowa nie będzie dostarczała urozmaiconego źródła białka pochodzącego z różnych źródeł a co za tym idzie szerokiej gamy aminokwasów. Z drugiej strony – przy założeniu – że dana karma monobiałkowa jest karmą bytową – ważniejsze jest unikanie alergenów w diecie psa niż zwracanie uwagi na urozmaicone źródła białka. Dlatego też istotne jest, że jeżeli sami komponujemy dietę domową monobiałkową aby stosować ją tylko przez taki okres czasu jaki jest wymagany w celu stwierdzenia alergenności danego źródła białka.
Jakie rodzaje białek nie powodują alergii?
Teoretycznie specyficzny układ immunologiczny każdego z osobników może zostać pobudzony przez każdy z rodzajów białka. Wskazuje się, że białkiem o potencjalnie wyższym wskaźniku alergenności są białka pochodzenia zwierzęcego, ale wskazanie na konkretne jego źródło jest problematyczne. Białka pochodzenia roślinnego wywołują rzadziej reakcje alergiczne, chociaż znane są pojawiające objawy alergii pokarmowej
po spożyciu owoców, o których nie można powiedzieć, że są źródłem białka – chociaż takowe zawierają. Do produktów najczęściej alergennych można zaliczyć: mięso i produkty pochodzące z wołowiny, wieprzowiny, jagnięciny, orzechy, białka mleka, seler, owoce morza: skorupiaki i mięczaki, białko sojowe. Lista jest dość długa i niekompletna. Za każdym razem stosowanie diety eliminacyjnej wykluczającej poszczególne rodzaje białek jest podstawą diagnostyki.