Artykuły

Na pytania odpowiada lek. wet. Piotr Parys
z Kliniki Weterynaryjnej w Olsztynie.

Atopowe zapalenie skóry u psów (AZS) według badań przeprowadzonych w Polsce w 2013 roku stanowiło 28,7% przypadków chorób dermatologicznych.

Co to jest atopia i jakie są jej przyczyny?

Atopia, czyli atopowe zapalenie skóry, zwane także AZS, to przewlekła, przebiegająca ze świądem, nawrotowa choroba skóry. Jest zaburzeniem genetycznym. Podobnie jak u ludzi, dotyczy niewłaściwego funkcjonowania i budowy bariery naskórkowej oraz nieprawidłowego działania układu immunologicznego zarówno humoralnego jak i komórkowego. Dochodzi tu do nadmiernego wytwarzania przeciwciał klasy IgE przez limfocyty B w stosunku do antygenów, które powszechnie występują w środowisku. Genetycznie uwarunkowana nieprawidłowa budowa i funkcjonowanie bariery naskórkowej powoduje charakterystyczny dla atopii defekt ektodermalny. Przez to, kontakt alergenów z komórkami układu immunologicznego jest znacznie ułatwiony. Wymieniłem czynniki endogenne odpowiedzialne za wystąpienie atopowego zapalenia skóry. Ponadto zaburzenie w funkcjonowaniu skórnego układu immunologicznego (SIS) wywołane AZS umożliwia kolonizację, namnażanie się i rozwijanie nawrotowych zakażeń bakteryjnych lub drożdżycowych. Jednak objawy chorobowe nie ujawnią się jeśli nie będzie czynników egzogennych, czyli alergenów. Najczęściej u psów spotykamy się z nadwrażliwością na antygeny roztoczy kurzu domowego, rzadziej na roztocza magazynowe i alergeny sezonowe, czyli pyłki roślin.

Jakie zakażenia bakteryjne, pasożytnicze i grzybicze spotykamy u psów i kotów?

Różnego rodzaju zmiany środowiska powierzchni skóry związane z jej stanem zapalnym, uszkodzeniem, nadmiernym rogowaceniem czy łojotokiem, ułatwiają kolonizację bakterii chorobotwórczych. Zakażenia bakteryjne skóry u psów i kotów szczególnie gronkowcowe, wywołane przez Staphylococcus Intermedius i Pseudoinermedius są w głównej mierze wtórnymi infekcjami wynikającymi z zaburzeń funkcjonowania skórnego układu immunologicznego. Podobna sytuacja dotyczy zakażeń lipofilnymi drożdżakami z rodzaju Malassezia. Zakażenia grzybicze u psów i kotów są bardzo zaraźliwymi chorobami, nie tylko dla innych zwierząt, ale również dla człowieka.

Jakie mogą być przyczyny problemów ze skórą u psa i kota takich jak łupież czy utrata włosa?

Keratynizacja to zespół morfologicznych i biochemicznych procesów, które pozwalają komórkom z głębokich warstw naskórka przekształcić się w komórki zrogowaciałe (korneocyty). Tworzą one razem z ceramidami, cholesterolem i wolnymi kwasami tłuszczowymi barierę naskórkową, chroniącą organizm przed czynnikami zewnętrznymi. Na procesy keratynizacji mają wpływ czynniki wewnętrzne i środowiskowe. Te pierwsze to czynniki metaboliczne jak hormony, nienasycone kwasy tłuszczowe i witaminy. Czynniki środowiskowe obejmują temperaturę i wilgotność. Jednym z objawów klinicznych zaburzeń keratynizacji skóry jest m.in. łupież lub utrata włosa. Zmiany te mogą być spo­wodowane zaburzeniami metabolicznymi, inwazjami ektopasożytów (świerzb, cheiletiella, nużyca, pedikuloza), alergicznymi zapaleniami skóry, ropnymi zapaleniami skóry, infekcjami grzybiczymi, na tle Malassezia, endokrynopatiami, leiszmaniozą, schorzeniami autoimmunologicznymi lub nowotworami. Należy szczególnie zwracać uwagę na łysienie symetryczne u psa, ponieważ często jest ono powodowane zaburzeniami hormonalnymi. Inną przyczyną nadmiernego wypadania sierści może być zarobaczenie zwierzaka.

Dlaczego olej lniany i olej z ogórecznika, które są źródłem kwasów Omega 3 i Omega 6 mogą być pomocne przy problemach dermatologicznych i nefrologicznych u psa i kota?

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe Ome­ga 3 i Omega 6 nie są produkowane przez organizm psa i kota, stąd niezbędna jest ich obecność w pokarmie. Najważniejszym źródłem kwasów omega 3 są oleje z ryb i olej lniany, zaś omega 6 – oleje z wiesiołka i ogórecznika. Optymalny stosunek omega 3 i 6 powinien oscylować wokół wartości od 1:1 do 1:5. Kwasy omega 6, ze względu na korzystny wpływ na skórę i sierść zaleca się stosować u psów i kotów w zaburzeniach dermatologicznych, objawiających się suchym, łamliwym, wypadającym włosem. Kwasy tłuszczowe omega 3 mają z kolei głównie właściwości przeciwzapalne. Dlatego zalecana jest suplementacja u zwierząt z przewlekłymi stanami zapalnymi skóry, stawów. Omega 3 wspomaga także rozwój mózgu i wzroku oraz ma korzystne działanie u psów cierpiących na cukrzycę lub przewlekłą niewydolność nerek.