Artykuły

Na pytania odpowiada 
lek.wet Agnieszka Neska-Suszyńska, specjalizuje się 
w leczeniu pacjentów z chorobami nerek i układu moczowego.
www.nerkiwet.pl

Przewlekła niewydolność nerek u kotów jest chorobą nieuleczalną, ale dzięki właściwemu postępowaniu można znacznie poprawić komfort życia pupila.

Czy wczesne wykrycie przewlekłej niewydolności nerek daje szansę na pełne wyleczenie kota?
Niestety, jeżeli stwierdzamy przewlekłą niewydolność nerek (PNN), to nie ma szans na całkowite wyleczenie zwierzęcia, gdyż zmiany w nerkach są już nieodwracalne. Nerki posiadają bardzo duże rezerwy czynnościowe, przez co objawy choroby stają się widoczne dla właściciela dopiero wtedy, gdy co najmniej 75% narządu uległo uszkodzeniu. Nie oznacza to oczywiście, że nie możemy już wtedy nic zrobić – możemy wiele! Specjalistyczne leczenie ma na celu maksymalne spowolnienie postępu choroby, a czasem udaje się nawet ją zatrzymać.

Na czym polega leczenie PNN?
Leczenie PNN jest zawsze dobierane indywidualnie. Niestety nie ma jednego, uogólnionego schematu postępowania, który można by szablonowo zastosować u każdego pacjenta. Leczenie uzależnione jest od przyczyn, które spowodowały PNN, od stadium choroby, stanu ogólnego zwierzęcia oraz powikłań i współwystępujących chorób. Podstawą leczenia jest oczywiście dieta niskobiałkowa. Dzięki jej stosowaniu możemy utrzymywać stosunkowo niski poziom mocznika we krwi. Mocznik, który jest odpowiedzialny za większość objawów klinicznych niewydolności nerek powstaje w wyniku przemian białkowych w organizmie. Jeżeli dieta będzie uboga w białko, to poziom mocznika będzie niski, a dzięki temu kot będzie czuł się lepiej i będzie miał lepszy apetyt. Często należy stosować leki wiążące fosfor, gdyż jego poziom wzrasta w przebiegu PNN. Niewyrównywanie tego zaburzenia może prowadzić do wtórnej nadczynności przytarczyc i innych komplikacji. Jeżeli zwierzę cierpi na nadciśnienie tętnicze, konieczne jest podawanie leków, które je obniżą. Koty z PNN często odwadniają się, i wtedy zazwyczaj zachodzi potrzeba podawania kroplówek – podskórnych lub dożylnych. Na ogół jednak, prawidłowo leczone zwierzęta potrzebują nawadniania tylko w stanie kryzysu nerkowego.
W późnych stadiach PNN zwykle pojawia się problem niedokrwistości i konieczne staje się podawanie erytropoetyny – hormonu, który stymuluje szpik kostny do produkcji erytrocytów. Najczęstszą komplikację w przebiegu PNN stanowią jednak wtórne zakażenia bakteryjne. Na skutek takich zakażeń (lub odwodnienia) może dojść do kryzysu nerkowego u kota, czego następstwem jest gwałtowny wzrost parametrów nerkowych we krwi, a stan ogólny pacjenta ulega znacznemu pogorszeniu. Nowoczesną metodą leczenia, którą stosujemy w takim przypadku jest hemodializa. Jest ona dostępna także dla kotów, których masa ciała wynosi powyżej 2,5 kg. Należy pamiętać jednak, że jest to terapia nerkozastępcza, która nie wyleczy nerek, ale daje zwierzęciu czas na przezwyciężenie kryzysu.

Dlaczego należy stosować specjalną dietę?
Dieta jest podstawą terapii PNN. We wczesnych stadiach choroby zazwyczaj jest ona jedynym „lekarstwem”. Obecnie diety nerkowe nie są już tylko niskobiałkowe, ale mają także obniżoną zawartość fosforu, i wzbogacone są o potas oraz substancje neutralizujące, które chronią przed wystąpieniem kwasicy metabolicznej. Ale niestety, musimy wiedzieć, że diety niskobiałkowe do atrakcyjnych smakowo nie należą, zwłaszcza, że koty to typowi mięsożercy, o wyrafinowanym podniebieniu, a obniżona zawartość białka wpływa na smakowitość diety. Na rynku jest jednak wiele karm, zarówno suchych, jak i mokrych, o różnych smakach, więc łatwiej jest wybrać taką, która będzie atrakcyjna dla kota. Stosowanie diety nerkowej w PNN jest dożywotnie. Im dłużej uda nam się utrzymywać niski poziom mocznika, niwelując tym samym dolegliwe objawy PNN, tym dłużej kot będzie żył w dobrej formie, będzie miał lepszy apetyt i nie będzie się tak bardzo odwadniał. Badania naukowe pokazują, że zwierzęta 
z PNN żywione dietą nerkową żyją niemal dwukrotnie dłużej w stosunku do grupy kontrolnej, żywionej zwykłą karmą.

Jak wygląda monitoring kota z potwierdzoną przewlekłą niewydolnością nerek?
Ciągła ocena stanu pacjenta jest niezwykle ważna i nie chodzi tu tylko o badania lekarskie czy laboratoryjne. Najważniejszym ogniwem tego monitoringu jest właściciel chorego kota, który codziennie obserwuje swojego pupila w domu. Musi on zwracać szczególną uwagę na apetyt, który jest najczulszym indykatorem pogorszenia stanu zwierzęcia, a także, czy kot nie robi się bardziej osowiały, czy nie wymiotuje, czy oddaje prawidłowo mocz do kuwety, oraz czy w moczu nie widać np. śladu krwi. Ważnymi wskaźnikami, na które należy zwracać uwagę to także objętość pobieranych płynów oraz zmiana masy ciała. Po jakimś czasie, doświadczony opiekun potrafi także samodzielnie ocenić stopień nawodnienia swojego kota. Jeżeli właściciel zaobserwuje coś niepokojącego, to niezwłocznie powinien udać się do gabinetu weterynaryjnego, w celu przeprowadzenia dokładniejszej diagnostyki. Pacjentom, których prowadzę zlecam okresowe badania krwi i moczu, w zależności od stadium choroby oraz jej przebiegu. U niektórych zwierząt wskazane jest wykonywanie okresowych pomiarów ciśnienia krwi, a także badania USG jamy brzusznej.

WARTO PAMIĘTAĆ, ŻE...

• W przypadku kotów powyżej 7. roku życia należy sprawdzać regularnie stan zdrowia nerek poprzez wykonywanie co sześć miesięcy badań moczu.
• Przewlekła niewydolność nerek to nie wyrok 
dla kota. Pacjentom regularnie monitorowanym przez lekarza prowadzącego i stosującym odpowiednie leczenie można przedłużyć życie nawet o kilka lat.
• Aby wcześnie wykryć PNN u kota należy obserwować czy nie zmienia się masa ciała, samopoczucie, pragnienie i częstość oddawania moczu.