Artykuły

NASZ EKSPERT
Na pytania odpowiada 
lek.wet Agnieszka Neska-Suszyńska, specjalizuje się 
w leczeniu pacjentów z chorobami nerek i układu moczowego. www.nerkiwet.pl

Nerki, mimo stosunkowo małych rozmiarów i pozornie nieskomplikowanej budowy, są narządem, bez którego organizm zwierzęcia nie może funkcjonować.

Jaka jest rola nerek w organizmie kota?
Nerki są narządem parzystym, którego kluczową rolą jest utrzymanie równowagi całego organizmu. Powszechnie wiadomo, że pełnią w organizmie funkcję „filtra” oczyszczając krew ze szkodliwych metabolitów. W procesie tym powstaje produkt ostateczny, czyli mocz. Wraz z nim organizm pozbywa się większości zbędnych i toksycznych substancji. Dodatkowo, nerki regulują gospodarkę wodno-elektrolitową, sprawiając, że namiar płynów jest eliminowany z organizmu, a w sytuacji odwodnienia szybko przeciwdziałają dalszej utracie wody. Biorą udział w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej, niezwykle skomplikowanym procesie utrzymania prawidłowego pH organizmu. Nerki wytwarzają też hormon odpowiedzialny za stymulację produkcji erytrocytów i dbają o powstawanie aktywnej formy witaminy D. Biorą również udział w regulacji ciśnienia krwi.

Czym jest niewydolność nerek?
O niewydolności nerek mówimy w sytuacji, gdy nie są one w stanie „prawidłowo” spełniać swoich funkcji, gdyż z jakiegoś powodu dochodzi do ich uszkodzenia. Nerki mają olbrzymie rezerwy czynnościowe, dlatego zmiany we krwi pojawiają się dopiero, gdy uszkodzeniu uległo ok. 75% narządu, czyli kiedy proces chorobowy jest już bardzo zaawansowany. Jeżeli czynnik uszkadzający działa powoli na przestrzeni długiego czasu, to rozwija się przewlekła niewydolność nerek (PNN). O ostrym uszkodzeniu nerek (OUN) mówimy, gdy proces przebiega gwałtownie, np. na skutek ostrej infekcji lub zatrucia. W przypadku PNN stan jest nieodwracalny, co oznacza, że nie ma szans na cofnięcie się uszkodzeń, można jedynie spowalniać rozwój choroby i ograniczać jej skutki. Nieco inaczej jest w przebiegu OUN, gdyż w następstwie specjalistycznego leczenia choroba może ustąpić całkowicie. Stan ostry może jednak przejść w formę przewlekłą. Dla większego skomplikowania sprawy, forma przewlekła może ulec zaostrzeniu, np. w wyniku bakteryjnego zapalenia nerek, i wtedy mówimy o OUN w przebiegu PNN. W stanie ostrym, mimo bardzo ciężkiego przebiegu i bezpośredniego zagrożenia życia zwierzęcia mamy szansę na całkowity powrót do zdrowia. Dla takich pacjentów ratunkiem może być przeprowadzenie hemodializ, które bezpośrednio zastępują funkcję filtracyjną nerek.

Jakie są przyczyny i objawy przewlekłej niewydolności nerek u kotów? Jak często mamy do czynienia z tym problemem i w jakim wieku?
Najczęściej trudno jednoznacznie ustalić przyczynę PNN u kota. Mogą to być zarówno nieleczone zakażenia układu moczowego, predyspozycje osobnicze, jak również wiek zwierzęcia. Niewłaściwa (wysokobiałkowa) dieta, może doprowadzić do PNN. Także stosowanie niektórych leków może skutkować upośledzeniem czynności nerek i rozwojem niewydolności. Na nerki mają wpływ także inne narządy, np. serce. Nieleczone nadciśnienie tętnicze powoduje uszkodzenie nerek, co w konsekwencji może doprowadzić do PNN. Pamiętajmy, że PNN może być następstwem każdego stanu ostrego. Przewlekła niewydolność nerek najczęściej dotyczy kotów powyżej 7. roku życia. Nasi podopieczni żyją obecnie dużo dłużej, a więc liczba kocich seniorów jest znacznie większa niż jeszcze kilkanaście lat temu, stąd i problemy z nerkami są bardziej dostrzegalne. Szacuje się, że aż 70% kotów powyżej 10. roku życia może cierpieć na PNN.

Jakie objawy PNN powinny skłonić właściciela starszego kota do wizyty u lekarza weterynarii?
Pierwszym objawem, który zauważa właściciel jest utrata masy ciała. Typowym objawem jest nasilone pragnienie oraz zwiększone oddawanie moczu. Często skarżą się na nieprzyjemny zapach (mocznika) z pyszczka, ale niestety bywa on przypisywany kamieniowi nazębnemu. Pojawiają się także problemy ze strony przewodu pokarmowego, a koty zaczynają częściej wymiotować. Pogorszeniu ulega stan okrywy włosowej, futerko staje się zmierzwione, na skórze może wystąpić łupież. Zwierzęta stają się bardziej apatyczne, osowiałe, więcej śpią oraz zaniedbują codzienną toaletę futerka.


WARTO PAMIĘTAĆ, ŻE...

• W przypadku kotów powyżej 7. roku życia należysprawdzać regularnie stan zdrowia nerek poprzez wykonywanie co sześć miesięcy badań moczu.
• Przewlekła niewydolność nerek to nie wyrok dla kota. Pacjentom regularnie monitorowanymprzez lekarza prowadzącego i stosującym odpowiednie formy terapii farmakologicznej można nawet o kilka lat przedłużyć życie.
• Aby uniknąć PNN należy obserwować czy zmienia się masa ciała, samopoczucie, pragnienie, częstość oddawania moczu u kota.