Artykuły

NASZ EKSPERT
Na pytania 
odpowiada

lek. wet. 
Anna 
Wybraniec, Warszawa

Cukrzyca to jedna z najczęściej rozpoznawanych chorób metabolicznych u kotów 
i psów. Poniższy artykuł, zamykający cykl poruszający problematykę tej choroby, przypomina najważniejsze zasady związane z jej leczeniem.

W ostatnich dwóch wywiadach na temat cukrzycy mówiliśmy o tym, że ta choroba może dotyczyć także naszych zwierząt i jak można ją skutecznie leczyć. Przypomnijmy, jakie są najważniejsze cele leczenia cukrzycy?
Podstawowy cel to przede wszystkim ograniczenie do minimum objawów klinicznych, takich jak: nadmierne pragnienie i oddawanie moczu, nadmierny apetyt, senność i ospałość oraz zapobieganie wystąpieniu typowych powikłań, jak hipoglikemia czy nawracająca kwasica ketonowa. Ważnym elementem jest także monitorowanie pacjenta pod kątem występowania współistniejących zakażeń lub innych chorób. Ich rozpoznanie i leczenie ma duże znaczenie dla prawidłowej reakcji organizmu na podawaną insulinę.

Na co powinien zwracać uwagę właściciel opiekujący się psem lub kotem, którym należy regularnie podawać insulinę?
Przede wszystkim powinien pilnować stałych pór podawania leku. Insulinę podaje się najczęściej co 12 godzin. Z podawaniem tego leku nierozerwalnie związane są pory posiłków, których też dosyć restrykcyjnie należy przestrzegać. Przed każdym podaniem zastrzyku należy dokładnie sprawdzić, czy mamy prawidłową dawkę insuliny (ryzyko pomyłek jest dużo mniejsze, kiedy zamiast strzykawek używamy specjalnych wstrzykiwaczy do insuliny). Za każdym razem, kiedy wykonujemy iniekcje dobrze jest robić je w innym miejscu na ciele. Nigdy nie powinno się zmieniać dawki insuliny na własną rękę! Konsekwencje z tym związane mogą być dramatyczne w skutkach dla zdrowia leczonego zwierzęcia. Należy pamiętać także o prawidłowym przechowywaniu i obchodzeniu się z insuliną.

Wspominała Pani we wcześniejszych wywiadach o tym, że duże znaczenie w leczeniu cukrzycy ma dieta. Dlaczego?
Celem diety u zwierząt z cukrzycą jest utrzymanie prawidłowej masy ciała, a w przypadku zwierząt otyłych – ich odchudzenie. Zarówno u psów i kotów, nadwaga powoduje insulinooporność – czyli pogorszenie wrażliwości tkanek na podawaną insulinę, a tym samym trudności w kontrolowaniu choroby. Dieta dla cukrzyka zawiera bardzo małe ilości cukrów prostych i jest bogata w łatwostrawne białko. Dodatkowo, dzięki zawartości włókna pokarmowego obniża hiperglikemię poposiłkową. Dieta „cukrzycowa” ma wyjątkowe znaczenie u kotów, u których może ułatwić remisję choroby. W walce z cukrzycą bardzo ważna jest konsekwencja w zdecydowanym unikaniu podawania smakołyków oraz tzw. jedzenia domowego.
U psów i kotów, które mają stałe pory posiłków jedzenie musi być podawane tuż przed wykonaniem zastrzyku z insuliną. Podanie insuliny zwierzęciu, które nie chce jeść może spowodować wystąpienie zagrażającej życiu hipoglikemii.

Dlaczego stan hipoglikemii zagraża życiu zwierzęcia?
Hipoglikemia to stan, kiedy stężenie glukozy we krwi spada nagle poniżej normy. Mogą do niej prowadzić różne sytuacje, m.in. brak apetytu i niezjedzenie zalecanej ilości pokarmu. Objawami hipoglikemii mogą być: senność, wyraźny spadek aktywności, drżenia mięśniowe, drgawki, utrata przytomności. Należy wtedy jak najszybciej podać zwierzęciu syrop z glukozy oraz skontaktować się z lekarzem weterynarii. Dokładne informacje, jak rozpoznać hipoglikemię oraz jak postępować 
w takim przypadku, każdy właściciel otrzyma od prowadzącego lekarza weterynarii.

Kolejnym ważnym elementem leczenia jest aktywność fizyczna. Kiedy jest odpowiednia dla zwierzęcia chorego na cukrzycę?
Ruch pomaga w odchudzeniu zwierzęcia, co sprzyja wyrównaniu stężenia glukozy we krwi i eliminacji oporności na insulinę związanej z otyłością.
U psa z cukrzycą dosyć łatwo zaplanować codzienną aktywność fizyczną. Najważniejsze jest, aby była zawsze taka sama, niezależnie od dnia tygodnia. Idealnie jest, kiedy pies wychodzi na spacery w czasie, kiedy stężenie glukozy jest najwyższe – czyli 
w porach wykonywania zastrzyków z insuliną, a nie najniższe – czyli w czasie szczytu działania insuliny.
Z kotami jest troszkę trudniej, bo i natura tych zwierząt jest odmienna od psiej. Niemniej można spróbować aktywizować kota urozmaicając mu otoczenie, w którym żyje. Zawsze warto zasięgnąć porady lekarza weterynarii lub doświadczonego behawiorysty

WARTO WIEDZIEĆ, ŻE...

• Podstawowe objawy cukrzycy u kotów i psów to: nadmierne pragnienie i oddawanie moczu oraz zwiększony apetyt.
• Cukrzyca dotyka 1 na 200 kotów i 1 na 500 psów, najczęściej dotyczy zwierząt starszych i otyłych.
• Nieleczona cukrzyca prowadzi do uszkodzenia wielu narządów wewnętrznych i w efekcie śmierci zwierzęcia.
• Pomocne strony internetowe: 
www.kot-pies-cukrzyca.pl
www.cat-dog-diabetes.com
www.fabcats.org/owners

Nawet u zwierząt pozornie zdrowych warto przynajmniej raz na 12 miesięcy udać się na kontrolne badanie do lekarza weterynarii, podczas którego zostanie wykonane 
dodatkowo badanie krwi.
Ryzyko cukrzycy jest dużo większe u zwierząt starszych (powyżej 7 lat) i otyłych.