Artykuły

Nimfy należą do najpopularniejszych gatunków papug trzymanych w domach, gdyż są mało kłopotliwe w utrzymaniu. Podpowiadamy, w jaki sposób się o nie troszczyć, aby dostarczyły nam – właścicielom jak najwięcej pociech i mało trosk.
Na pytania odpowiada dr n. wet. Aleksandra Ledwoń z Katedry Patologii i Diagnostyki Weterynaryjnej SGGW, przyjmuje w Klinice Małych Zwierząt w Warszawie.

W jaki sposób możemy rozpoznać, że naszemu skrzydlatemu pupilowi coś dolega?
Wczesne rozpoznanie choroby u papugi wymaga wnikliwej obserwacji. W naturze nimfy mogą być łupem wielu drapieżników, więc podobnie jak inne ptaki, wykształciły zespół zachowań, które maskują objawy choroby tak, aby osłabiony ptak mógł jak najdłużej unikać ataku drapieżnika. 
W związku z tym, w obecności innych zwierząt, 
a także człowieka, może nie zdradzać objawów choroby. Dopiero gdy stan zwierzęcia jest już bardzo zły, papuga siedzi na dnie klatki z przymkniętymi oczami i ciężko oddycha. Najczęściej ptaka w tym stadium chorobowym nie udaje się już uratować. Aby wychwycić objawy choroby, starajmy się obserwować papugę w czasie jej normalnej aktywności (za dnia), ale czyńmy to z ukrycia. Wówczas zauważymy, czy ptak ma np. nastroszone pióra, jest senny, przymyka oczy. Ponadto bardzo ważna jest również kontrola, czy ptaki wyjadają karmę. Pamiętajmy, że nasi podopieczni mają szybki metabolizm i nawet dobowa głodówka może zakończyć się dla nich źle. Bardzo ważnym wskaźnikiem zdrowia jest również wygląd papuzich odchodów. Kał ziarnojadów ma najczęściej konsystencję gęstej papki uformowanej 
w kiełbaskowaty, oliwkowozielony stożek. Razem z kałem, oddawane są również białe moczany. Kał o barwie żółtej, czarnej, buraczkowej czy wodnisty, może świadczyć o poważnej chorobie. Również nadmierne rozwodnienie i zmiana zabarwienia moczanów są często objawami choroby. 
W każdym przypadku, kiedy mamy wątpliwości, co do stanu zdrowia naszego podopiecznego, należy jak najszybciej udać się z nim do lekarza weterynarii, zajmującego się chorobami ptaków.

Jakie choroby najczęściej występują u nimf i jak je leczyć?
Stosunkowo częstą przypadłością jest zbyt częste znoszenie jaj i w efekcie zaparcie jaja. Jest to problem niezmiernie trudny. Najmniej inwazyjną metodą ograniczenia znoszenia jaj jest odpowiednie skrócenia dnia świetlnego: noc dla ptaków powinna trwać 10-12 godzin. Niestety, 
w naszych domach, nawet zimą, często światło jest włączone do późnych godzin wieczornych. 
W związku z tym istnieje duże prawdopodobieństwo, że jaja będą znoszone przez ptaki w ciągu całego roku. Powoduje to znaczne osłabienie samicy, co może w konsekwencji doprowadzić do powikłań a nawet śmierci.
Istotnym czynnikiem predysponującym do zachorowań jest stres. Stresem jest każda nagła zmiana warunków bytowania, nawet jeśli będzie to zmiana na lepsze. Dlatego dość często objawy choroby mogą pojawić się na kilka dni po zakupie papugi. U starszych osobników, mogą ujawnić się skutki stosowanej przez kilka lat nieprawidłowej diety. Są to najczęściej choroby wątroby i miażdżyca. Leczenie w każdym przypadku powinno być prowadzone przez lekarza weterynarii.

A jeśli chodzi o żywienie, to czy nimfy mają jakieś specjalne wymagania?
Nimfy mogą żyć nawet około 20-30 lat, jednak średnio żyją o wiele krócej (6-8 lat). Główną przyczyną tego stanu rzeczy są stosowanie nieodpowiedniej diety oraz uwarunkowania genetyczne, wynikające z nieprawidłowego doboru osobników do hodowli. Uwarunkowań genetycznych nie zmienimy, jednak zwracajmy uwagę na to, co papuga dostaje do jedzenia. Specjalistyczne podręczniki zalecają stosowanie granulatów dla papug, które zawierają odpowiednie dla zdrowia proporcje poszczególnych składników odżywczych. Warto jednak uzupełniać dietę warzywami, owocami i polnymi ziołami (mniszek lekarski, gwiazdnica pospolita, babka, krwawnik itp.). Z rzadka można podać także niewielką ilość gotowanego, nie przyprawionego mięsa kurczaka oraz jajko gotowane na twardo. Bezwzględnym błędem jest stosowanie wyłącznie ziarna, z którego ptaki często wybierają tylko słonecznik i owies. Zbyt wysoki poziom tłuszczu w diecie, prowadzi często do miażdżycy naczyń u tych ptaków. Również nadmiar białka może powodować uszkodzenie wątroby, często łącznie z patologicznym przerostem dzioba i pazurów. W każdej klatce i wolierze powinna znajdować się os sepiae, czyli szkielet mątwy stanowiący cenne źródło wapnia oraz piasek dla ptaków. Piasek jest szczególnie ważny dla ptaków karmionych mieszanką ziaren. Jeśli papuga zjada tylko granulat, podawanie piasku nie jest konieczne.
Papugi nauczone złych nawyków żywieniowych, bardzo niechętnie przechodzą na zdrowe odżywianie. Dlatego dietę należy zmieniać stopniowo 
i nie zrażać się tym, że początkowo nasi skrzydlaci przyjaciele nie chcą jeść podawanych im ziół, warzyw czy owoców. Pewnym sposobem, aby ptaki chętniej pobierały pokarm, może być wyłożenie nowej karmy na lusterko umieszczonym na dnie klatki.