Artykuły

Na temat chorób oczu u psów i kotów oraz tego, jak pielęgnować ich wzrok rozmawiamy z dr Jackiem Garncarzem z Okulistycznego Gabinetu Weterynaryjnego przy ul. Grupy AK "Północ" 2 w Warszawie.

Czy psy i koty mają gorszy wzrok niż ludzie?
Z pewnością zwierzaki widzą nieco inaczej niż my. Słabiej rozpoznają szczegóły przedmiotów. Posiadają fotoreceptory odpowiedzialne za odbieranie kolorów, ale spostrzegają węższe pasmo barw. Można powiedzieć, że widzą niczym krótkowidz z wadą minus trzech dioptrii. Wzrok odgrywa u nich znacznie mniejszą rolę. Bardziej liczą się inne zmysły – węch i słuch. Zarówno psy, jak i koty najpierw muszą powąchać otoczenie, potem coś usłyszeć, a dopiero na końcu zobaczyć. Świat, który obserwują można porównać z tym, który widzimy na ekranie starego, źle wyregulowanego kolorowego telewizora. Zwierzęta spostrzegają mniej kolorów, za to więcej odcieni szarości. Bardzo dobrze widzą natomiast po zmierzchu. Ma to związek z tym, że kiedyś musiały polować w nocy. Dzięki specjalnej budowie siatkówki ich wzrok jest nastawiony na odbiór nawet najmniejszej wiązki światła, którą wykorzystują podwójnie. Jakie są najczęstsze przyczyny schorzeń oczu u zwierząt?
Nie bez powodu mówi się, że oczy są kluczem do ciała i duszy. Można z nich wiele wyczytać. Patrząc na siatkówkę zwierzaka jestem w stanie powiedzieć, jakie choroby wcześniej przechodził. Zdarza się, że dolegliwości oczu są wtórne do chorób ogólnoustrojowych. Odzwierciedlają problemy, których przyczyna leży w innych narządach organizmu. U młodych zwierząt powodem schorzeń oczu są zwykle choroby genetyczne (zwłaszcza u psów rasowych) lub zmiany pourazowe. Dolegliwości oczu bywają również związane z wiekiem. Przykładem może być zaćma, która pojawia się u starszych psów.

Czy częściej problemy ze wzrokiem mają psy, czy koty?
Zdecydowanie rzadziej schorzenia oczu dotykają koty. Najczęściej cierpią one na powikłanie okulistyczne kataru kociego. Nieżyt górnych dróg oddechowych to powszechnie występująca choroba wirusowa. Są na nią podatne szczególnie koty perskie i brytyjskie, u których udowodniono genetyczne powinowactwo do nosicielstwa groźnych wirusów. W średnim i starszym wieku koty zapadają również na inne choroby wirusowe (np. toksoplamozę), a także na choroby serca i nerek, które dają objawy ze strony oczu.

Na które choroby oczu najczęściej zapadają psy?
Biorąc pod uwagę przedni odcinek oka psa (powieki, rogówkę, twardówkę) często spotykaną dolegliwością jest błąd anatomiczny, polegający na złym układaniu się powiek w stosunku do gałki ocznej. Wystąpić może zawijanie się górnych lub dolnych powiek (entropium) lub rzadziej – ich odwijanie się (ektropium). Psy cierpią również na urazy rogówek. Najczęstszym problemem dotyczącym środkowego przedziału gałki ocznej (tęczówki, soczewki i ciała szklistego) jest zaćma oraz zapalenie tęczówki związane z zapaleniem błony naczyniowej oka. W ostatnim odcinku oka (na dnie oka i siatkówce) mogą pojawić się takie choroby genetyczne, jak postępujący zanik siatkówki (PRA) i dystrofia nabłonka pigmentowanego siatkówki (RPED). Schorzenia te ujawniają się między 3-7 rokiem życia psa. Wyróżniamy również wrodzone choroby genetyczne siatkówki, których objawy są widoczne już u 6-7 tygodniowych szczeniąt. Przykładem może być anomalia oka collie (CEA) występująca m.in. u owczarków szetlandzkich i szkockich. Jedną z najcięższych chorób oczu jest jaskra. Z powodu podwyższonego ciśnienia wewnątrzgałkowego psy odczuwają silny ból. Niestety zwykle trafiają do lecznicy zbyt późno, kiedy niewiele już możemy zrobić.

Jakie objawy ze strony oczu powinny zaniepokoić właściciela?
Gdy pies zaczyna ocierać oczy łapkami lub pocierać głową o meble, mruży oczy – to znak, że trzeba zainteresować się jego wzrokiem i pójść z nim do lekarza weterynarii. Możemy również zaobserwować zwiększone łzawienie. Wyjątkiem jest zespół suchego oka, kiedy łez zaczyna brakować i pojawia się specyficzna wydzielina.

Jak zapobiegać chorobom oczu u czworonogów?
Psy hodowlane powyżej 1, 5 roku życia muszą być badane raz do roku ze względu na ryzyko wystąpienia genetycznych chorób oczu, a zwierzaki nieprzeznaczone do hodowli powyżej 4-5 roku życia. Powinno się sprawdzać narząd wzroku pupila również w czasie wizyt w lecznicy weterynaryjnej przy okazji szczepień. W ramach profilaktyki można przemywać oczy pupila świetlikiem okulistycznym. Znajdziemy go w butelkach lub w postaci herbatek do zaparzania.