Artykuły

Na pytania odpowiada lek. wet. Izabela Herman
z Vetspec Centrum Zdrowia Małych Zwierząt w Groblicach.

Zachorowania czworonogów na choroby nowotworowe mogą być, podobnie jak w wypadku ludzi, spowodowane wieloma czynnikami. Najważniejszymi z nich są uwarunkowania genetyczne, w tym predyspozycje rasowe oraz czynniki środowiskowe. Preparaty zawierające antyoksydanty są bardzo istotne w zapobieganiu i leczeniu chorób nowotworowych u psów i kotów.

Jakie mogą być przyczyny zachorowania na choroby nowotworowe u psów i kotów?

To pytanie bardzo często pada w gabinecie podczas wizyty opiekuna ze zwierzakiem, u którego zdiagnozowano chorobę nowotworową. Przyczyny rozwoju nowotworów u psów i kotów są bardzo podobne do tych, które występują u ludzi. Po pierwsze, bardzo ważną rolę odgrywa genetyka. Skłonność do rozwoju niektórych nowotworów może być przekazywana z pokolenia na pokolenie, jak również może być związana z konkretną rasą zwierzęcia. Po drugie, nasze czworonogi żyją w tym samym środowisku co my. Oznacza to, że są narażone na ekspozycję na te same czynniki szkodliwe co ludzie, np. zanieczyszczone powietrze czy dym tytoniowy. Nie bez znaczenia jest także niewłaściwa dieta oraz ilość spożywanych z karmą konserwantów. Występowanie niektórych nowotworów związane jest także z oddziaływaniem hormonów płciowych. U niesterylizowanych suk lub kotek zachorowalność na nowotwory gruczołu mlekowego jest statystycznie większa niż u tych, które były wykastrowane stosunkowo wcześnie. Ryzyko to rośnie jeszcze bardziej po zastosowaniu terapii hormonalnej w celu przerwania cieczki lub rui. Zupełnie inaczej sytuacja wygląda w przypadków samców psów dużych ras. Wczesna kastracja, niestety, zwiększa ryzyko rozwoju kostniakomięsaków np. u rottweilerów, a u samców rasy Bouvier des Flandres raka prostaty.

Jakie rodzaje nowotworów spotykane są najczęściej w praktyce lekarza weterynarii?

Ponieważ pracuję w przychodni onkologicznej na co dzień, mam do czynienia z najróżniejszymi typami nowotworów. Do tych diagnozowanych najczęściej należą wszelkiego typu nowotwory skóry i tkanki podskórnej, począwszy od łagodnych tłuszczaków, aż do guzów z komórek tucznych o wysokim stopniu złośliwości. Nowotwory często występujące u pacjentów, trafiających do gabinetu to chłoniaki, guzy jamy ustnej, nowotwory śledziony oraz guzy zlokalizowane w obrębie listwy mlecznej u suk i kotek. Ze względu na możliwość wykonania w naszej lecznicy radioterapii mam też sporą ilość pacjentów z guzami skóry oraz jamy ustnej, które można leczyć za pomocą tej metody, np. raki płaskonabłonkowe, czerniaki, mięsaki poiniekcyjne.

Czy wiek i rasa mogą mieć wpływ na zachorowanie?

Oczywiście. Zwierzęta podobnie jak i ludzie żyją coraz dłużej. Wraz z wiekiem dochodzi do osłabienia układu odpornościowego. Nie jest on już tak sprawny w rozpoznawaniu i niszczeniu uszkodzonych komórek. Choroby nowotworowe stwierdzane są częściej u osobników w średnim wieku i starszych. Statystycznie 70% psów i kotów powyżej 10 roku życia umrze z powodu choroby nowotworowej. Istnieją także predyspozycje rasowe do występowania niektórych nowotworów. Dla przykładu: guzy komórek tucznych spotykamy najczęściej u bokserów, amstafów i shar-pei, z kolei teriery szkockie predysponowane są do rozwoju raka z komórek przejściowych pęcherza moczowego. Psy ras dużych i olbrzymich zdecydowanie częściej chorują na nowotwory kości, a berneńskie psy pasterskie są o wiele bardziej narażone na rozwój mięsaka histiocytarnego niż pozostałe rasy psów. To tylko niektóre przykłady.

Jaka jest rola składników aktywnych takich jak trans-resweratol, kwercetyna, selen i witamina E w hamowaniu procesów nowotworowych?

Większość z wymienionych powyżej składników to związki określane mianem antyoksydantów. Biorą udział w wiązaniu wolnych rodników, które są odpowiedzialne m.in. za uszkadzanie DNA komórek oraz przyczyniają się do rozwoju komórek nowotworowych. Odpowiednia dieta, bogata w antyoksydanty to ważny czynnik w profilaktyce, ale też leczeniu chorób nowotworowych. Dodatkowo KWERCETYNA oraz TRANS-RESWERATROL biorą udział w hamowaniu angiogenezy, czyli wytwarzania nowych naczyń krwionośnych. Pomaga to ograniczyć dostęp składników odżywczych i spowolnić tempo wzrostu guzów nowotworowych. Włączenie tych składników do diety pacjentów onkologicznych jest dobrym wsparciem w walce z chorobą nowotworową.