Artykuły

NASZ EKSPERT
Na pytania odpowiada lek. wet. Rafał Niziołek, Członek Europejskiego Stowarzyszenia Kardiologów Weterynaryjnych (ESVC), członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Medycyny Ratunkowej i Stanów Nagłych (IVECCS), przyjmuje w przychodni weterynaryjnej w Warszawie.

Wszystkie czworonogi, zarówno psy, jak i koty zmagają się z różnego rodzaju chorobami mięśnia sercowego. Przyczyny chorób są różne, od genetycznych, po zmiany zwyrodnieniowe. Jednak każdą chorobę, odpowiednio wcześnie zdiagnozowaną możemy łatwiej wyleczyć. W przypadku niektórych ras mamy do czynienia z większymi predyspozycjami do chorób serca, jednak wszystkie
czworonogi powinny być regularnie poddawane badaniom profilaktycznym. Możemy sprawić, aby serce naszego zwierzaka biło jak najdłużej.

Czy można ocenić stan mięśnia sercowego na podstawie badań krwi?
Wykonując szereg badań dodatkowych można ocenić ryzyko wystąpienia choroby serca lub określić stan funkcjonowania układu krążenia. Do tego celu wykorzystuje się tak zwane biomarkery, czyli substancje chemiczne, których wykrycie w organizmie lub podwyższenie ich wyjściowego stężenia może oznaczać zmianę dotyczącą jakiegoś narządu. Klasyczne metody diagnostyki kardiologicznej – ekg, rtg klatki piersiowej czy echo serca zostały uzupełnione przez markery kardiologiczne takie jak NT-proBNP oraz troponiny sercowe. Najczęściej obecnie stosowanym w rutynowej praktyce medycznej biomarkerem jest białko zwane NT-proBNP, który odzwierciedla kolejne etapy uszkodzenia serca oraz postępujące jego przeciążenie. Jego ilość we krwi wzrasta na skutek wzrostu napięcia mięśnia lewej komory, będących skutkiem postępującej choroby serca. Dlatego też uważa się, że podwyższenie poziomu tej substancji we krwi może oznaczać upośledzenia funkcji serca w przebiegu niewydolności krążenia. Innym, częściej wykorzystywanym badaniem diagnostycznym jest określenie stężenia tak zwanych troponin sercowych. Pomiar stężenia troponin sercowych jest czułą i specyficzną metodą oceny uszkodzenia mięśnia sercowego. W weterynarii jest ono wykorzystywane najczęściej w stanach nagłych, przy podejrzeniu uszkodzenia mięśnia sercowego.

Jakie jest dalsze postępowanie diagnostyczne jeśli poziom Nt-proBNP we krwi jest podniesiony?
Wszystko zależy od przyczyny wykonania takiego badania. W badaniach na dużych rasach psów (doberman, bokser, dog niemiecki) ten marker białkowy pozwalał podejrzewać występowanie utajonej postaci kardiomiopatii rozstrzeniowej i wykazał dużą skuteczność w stosunku do echokardiografii i elektrokardiografii holterowskiej w wykrywaniu tego stadium choroby. Dlatego też, jeśli wynik badania NT-proBNP przekracza wyraźnie normy ustalone dla danego gatunku (psa bądź kota) wskazany jest kontakt z lekarzem weterynarii, który może przeprowadzić dokładną diagnostykę pod kątem występowania chorób serca. Innymi słowy jest to test mówiący o tym czy powinno się iść czy nie na badanie kardiologiczne ze swoim psem. Nieprawidłowy wynik nie oznacza jednak, że na pewno pies ten ma chorobę serca! Zdarzają się bowiem wyniki fałszywie dodatnie. Również u kotów ocena stężenia NT-proBNP pozwala określić ryzyko chorób serca, w tym różnicować koty z dusznością spowodowaną chorobą serca lub układu oddechowego. Podobnie jak u psów, pozytywny wynik tego badania to zalecenie wizyty u lekarza mogącego potwierdzić chorobę serca.

Jak często powinno się oznaczać sercowy marker NT-proBNP u psa i u kota?
Wśród pewnych ras ze skłonnościami do chorób serca takich jak kardiomiopatia rozstrzeniowa, a więc u młodych (2-4 lata) psów ras dużych i olbrzymich takie badania powinno się przeprowadzać w zasadzie co roku. Pozwala to oceniać ryzyko wystąpienia formy choroby w stadium utajonym. Alternatywą jest coroczne badanie kardiologiczne z wykonaniem badania echokardiograficznego.  U kotów na razie najlepszym możliwym zastosowaniem tego badania jest ocena przyczyny duszności. Jeśli ten marker ma wysokie stężenie we krwi prawdopodobnie kot ma duszność spowodowaną chorobą serca, jeśli nie to mogą to być problemy oddechowe lub innego tła.

Na czym może polegać profilaktyka chorób mięśnia sercowego?
Podobnie jak u ludzi, profilaktyka wyprzedza leczenie. Oznacza to regularne badania profilaktyczne ras ze skłonnościami do wad rozwojowych układu krążenia czy chorób serca nabytych. Tu w szczególności dużą rolę odgrywają lekarze tzw. pierwszego kontaktu, którzy po dokładnym badaniu osłuchowym mogą skierować psa czy kota z podejrzanymi zmianami (szmery, arytmie) na dalsze badania szczegółowe. Podobnie wygląda sytuacja z kotami, tutaj dodatkową rolę odgrywa diagnostyka pod kątem nadczynności tarczycy (wszystkie koty powyżej 10 roku życia powinny mieć oznaczany poziom tyroksyny we krwi) lub chorób nerek (ocena badania krwi oraz pomiar ciśnienia krwi).