Artykuły

NASZ EKSPERT
Na pytania odpowiada 
lek. wet.
Mariusz Cichecki 
z kliniki weterynaryjnej w Łodzi

Nasi czworonożni podopieczni dostarczają nam wielu radości. Jednak pewnych smutnych sytuacji w codziennym życiu nie jesteśmy w stanie przewidzieć. Może to być choroba naszego pupila, wypadek komunikacyjny, którego stał się mimowolnym uczestnikiem lub pogryzienie przez innego psa.

Jakie obrażenia mogą odnieść psy i koty w wypadkach komunikacyjnych?
Te najmniej groźne skutki uszkodzenia ciała u zwierząt to otarcia, stłuczenia, podbiegnięcia krwawe 
i zranienia. Często jednak są to poważniejsze obrażenia: złamania kości kończyn czy złamanie miednicy (wymagające interwencji chirurgicznej i narkozy). W najgorszym wypadku może dojść do złamania kręgosłupa, kończącego się śmiercią zwierzęcia lub paraliżem. Poważną konsekwencją może być krwotok do klatki piersiowej lub jamy brzusznej w wyniku uszkodzenia narządów wewnętrznych (wątroby, śledziony, płuc). Na skutek utraty dużej ilości krwi z krwioobiegu dochodzi do wstrząsu, który jest bezpośrednim zagrożeniem dla życia zwierzęcia. Bardzo ciężkim następstwem silnego uderzenia przez pojazd może być pęknięcie przepony i przemieszczenia narządów jamy brzusznej do klatki piersiowej lub pęknięcie pęcherza moczowego. Wtedy konieczna jest natychmiastowa reakcja ratująca życie – zabieg operacyjny.

Jakie są rodzaje zabiegów chirurgicznych?
Zabiegi chirurgiczne możemy podzielić według 
3 kryteriów: specjalności lekarskich, czasu wykonywania zabiegu oraz celu jego przeprowadzenia. Podział odnośnie specjalności lekarskich dotyczy np. operacji ortopedycznych, położniczo-ginekologicznych czy okulistycznych. Stan kliniczny pacjenta decyduje o tym, ile mamy czasu zanim przystąpimy do zabiegu. W stanach nagłych, zagrażających życiu zwierzęcia, operacje wysokiego ryzyka przeprowadzane są w trybie natychmiastowym. Ustabilizowanie pacjenta, leczenie wstrząsu, niedokrwistości czy niewydolności wielonarządowej musi być prowadzone równocześnie z leczeniem przyczynowym, czyli eliminacją czynnika chorobotwórczego (np. ostre rozszerzenie i skręt żołądka). Zabiegi pilne wykonywane są w czasie kilku godzin od postawienia rozpoznania, w przeciwnym razie następuje znaczne pogorszenie stanu zdrowia pacjenta, jak w przypadku ropomacicza, które nieleczone prowadzi do endotoksemii, wstrząsu 
i nierzadko śmierci zwierzęcia. Zabiegi warunkowo pilne (zmiany nowotworowe, rozrostowe) przeprowadzane są najczęściej w ciągu kilku dni, do kilku tygodni od ich powstania (np. guzy gruczołu mlekowego). Zabiegi planowe lub z wyboru wykonywane są najczęściej u pacjentów klinicznie zdrowych, u których nie mamy ograniczeń czasowych (sterylizacja czy poprawki kosmetyczne, np. usunięcie wilczych pazurów). Ze względu na cel operacji możemy wyróżnić operacje diagnostyczne (zwiadowcze), gdy wszystkie dostępne nieinwazyjne metody nie pozwoliły na postawienie rozpoznania. Przykładem może być diagnostyczne otwarcie jamy brzusznej (laparotomia diagnostyczna). Operacje radykalne prowadzą do pełnego wyleczenia. Wiąże się to najczęściej z całkowitym lub częściowym usunięciem chorobowo zmienionych narządów. Operacje paliatywne służą jedynie poprawie komfortu życia pacjentów, ograniczając ból i zmniejszając dolegliwości.

Czy wszystkie operacje przeprowadzane są 
w znieczuleniu ogólnym?
Nie. W przypadku mało inwazyjnych, drobnych zabiegów chirurgicznych możemy wykorzystać miejscowe blokowanie przewodnictwa nerwowego, a tym samym zniesienie bólu na ściśle określonym obszarze ciała bez wyłączania świadomości zwierzęcia. Dotyczy to najczęściej zabiegów kosmetycznych, takich jak usuwanie niewielkich guzków, brodawek czy wilczych pazurów.
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania znieczulenia ogólnego jest ciężka, nieustabilizowana niewydolność oddechowa lub krążeniowa. Większość preparatów anestezjologicznych wywiera silne działanie depresyjne na te ważne dla życia układy organizmu. Stanom znieczulenia ogólnego zawsze towarzyszy osłabienie czynności oddechowych, upośledzenie krążenia czy zaburzenia pracy serca. Ponadto, biorąc pod uwagę farmakokinetykę stosowanych leków, istotne jest również prawidłowe funkcjonowanie narządów metabolizujących i wydalających zastosowane preparaty, a więc wątroby i nerek.

Czy często trafiają do Państwa kliniki zwierzęta poszkodowane w związku z pogryzieniami?
Takie zwierzęta trafiają do naszej kliniki stosunkowo często. Liczba przypadków pogryzień zwiększa się zwłaszcza w sezonie wiosenno-letnim, kiedy warunki pogodowe sprzyjają dłuższym spacerom w parkach i skwerach, a właściciele nie mogą oprzeć się chęci uszczęśliwienia swojego pupila, spuszczając go ze smyczy. Dochodzi wtedy do konfrontacji z innym psem, której skutkiem bywają rany kąsane o różnym zasięgu i głębokości. Każdą ranę należy niezwłocznie oczyścić, zatamować krwawienie, a zazwyczaj konieczne jest również założenie szwów chirurgicznych. Rany kąsane z natury goją się dość trudno, często dochodzi do powikłań bakteryjnych i silnych stanów zapalnych w miejscu zranienia. Uczulam właścicieli, uniknięcie takich problemów nie jest trudne – po prostu trzeba zakładać psu kaganiec oraz nie puszczać go bez smyczy. Należy koniecznie przypomnieć o ryzyku zarażenia wścieklizną 
w wyniku pogryzienia. Szczepienie przeciwko wściekliźnie jest, w myśl polskich przepisów prawa, obowiązkowe dla wszystkich psów i ważne 1 rok. Kiedy dochodzi do pogryzienia, właściciel psa może być poproszony o dokument potwierdzający aktualne szczepienie.

W jaki sposób wybrać odpowiednie ubezpieczenia zdrowotne dla podopiecznego?
W naszym kraju rejestruje się bardzo dużą populację psów i kotów. W sytuacji, gdy właściciel chciałby ubezpieczyć swoje zwierzę, niezbędna jest pomoc i konsultacja weterynaryjna. Wybór odpowiedniego ubezpieczenia oraz kwalifikacja pacjenta do polisy zostanie dokonana przez lekarza weterynarii, który przeprowadza szczegółowy wywiad (z uwzględnieniem minionych problemów zdrowotnych zwierzęcia, przebytych zabiegów, obecnych chorób przewlekłych, stylu życia, sposobu odżywiania), sprawdza aktualność szczepień profilaktycznych oraz wykonuje pełne badanie kliniczne zwierzęcia.