Artykuły

Na pytania odpowiada lek. wet. Marcin Węgrzyn
z gabinetu weterynaryjnego w Strzelcach Krajeńskich.

Istnieje wiele przyczyn dysfunkcji wątroby u psów i kotów, może to być wpływ substancji czynnych czy niska jakość karmy. Istotny jest także przebieg chorób zakaźnych, choroby metaboliczne, a nawet stres.

Jakie mogą być przyczyny dysfunkcji wątroby u psa i kota?

Wątroba jest jednym z najważniejszych gruczołów w organizmie. Odbywa się w niej szereg procesów metabolicznych i chemicznych. Odpowiada ona za metabolizm węglowodanów (magazynowanie i uwalnianie glukozy), tłuszczów, oraz białek (synteza 85% białek osocza), detoksykację (przekształcanie i usuwanie toksyn z organizmu), magazynowanie witamin A, D i B12, żelaza, metabolizm hemu, produkcję i wydzielanie żółci. Wspomaga również odporność poprzez produkcję białek ostrej fazy i cytokin zapalnych. Ogrom procesów detoksykacyjnych, substancji metabolizowanych i przekształcanych na terenie wątroby może prowadzić do jej dysfunkcji. Przyczyniają się do tego niskiej jakości karma, ekspozycja psa czy kota na substancje toksyczne, stres, stosowanie niektórych leków. Dodatkowymi czynnikami powodującym problemy z funkcjonowaniem wątroby mogą być choroby zakaźne, zarówno wirusowe (np. choroba Rubartha), bakteryjne (np. leptospiroza), jak i pasożytnicze (toskoplazmoza). Stosunkowo często na terenie wątroby pojawiają się zmiany nowotworowe. Stłuszczenie wątroby kotów, amyloidoza i spichrzanie glikogenu u psów są to niektóre zaburzenia metaboliczne wpływające na funkcjonowanie wątroby. Powstawanie kamieni w przewodach żółciowych, wrodzone anomalie anatomiczne (zespół wrotno-oboczny), predyspozycje rasowe (WHWT, doberman, dalmatyńczyk) mogą również przyczyniać się do dysfunkcji wątroby.

Jakie objawy występują przy niewydolności wątroby?

Wśród objawów ogólnych, niespecyficznych możemy wymienić brak apetytu, apatię, spadek masy ciała, biegunkę, osłabienie okrywy włosowej, zwiększone pragnienie. Powiększony obrys jamy brzusznej, spowodowany powiększeniem wątroby, czy też pojawieniem się płynu w jamie brzusznej zaliczamy już do objawów bardziej specyficznych. Przy silnym uszkodzeniu wątroby, czy przewodów żółciowych może pojawić się zażółcenie błon śluzowych (np. dziąseł), skóry, twardówki oka. Do bardziej specyficznych objawów możemy zaliczyć również drżenia, uogólnione drgawki, ślinienie, kręcenie w kółko, chwiejność, otępienie, napieranie głową na przeszkody.

Jakie są metody diagnostyki kondycji i funkcji wątroby?

Wątrobę najczęściej diagnozujemy za pomocą badań biochemicznych krwi, badania USG, RTG, TK, MBI oraz badania histopatologicznego bioptatu. W trakcie badania biochemicznego najczęściej oznaczamy:
AST (aminotransferaza asparaginianowa) – enzym wewnątrzkomórkowy. Aktywność wzrasta w przypadku obumarcia komórek, jak również ich uszkodzeniu spowodowanym niedotlenieniem lub działaniem toksyn. Wzrost wartości powyżej 400 U/I może oznaczać toksyczne uszkodzenie wątroby, nowotwory, zapalenie dróg żółciowych
ALT (aminotransferaza alaninowa) – wzrost aktywności enzymu świadczy o uszkodzeniu komórek wątroby
ALP (fosfataza alkaliczna) – wyróżniamy kilka izoform: wątrobowa, kostna, kortykosterydowa, nowotworowa. Podwyższony jej poziom może oznaczać uszkodzenie wątroby, jak również nowotwory, choroby kości, zespół Cuschinga i wiele innych.
Bilirubina – podwyższona wartość w osoczu może oznaczać marskość wątroby, zapalenie dróg żółciowych.

Jaka jest rola fosfolipidów, sylibiny, cynku i witaminy E w procesie regeneracji wątroby psa i kota?

Fosfolipidy są to tłuszcze, które wchodzą w skład ściany hepatocytów (komórki wątroby). Ich funkcją, jest przede wszystkim odbudowa hepatocytów i hamowanie procesów włóknienia w wątrobie. Uczestniczą one w trawieniu tłuszczów i wchłanianiu zawartych w nich witamin, zmniejszają wrażliwość hepatocytów na czynniki uszkadzające. Sylibina stabilizuję błonę komórkową hepatocytów, zmniejsza możliwość włóknienia wątroby, wspomaga odbudowę, przeciwdziała wnikaniu toksyn, wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające. W chorobach wątroby bardzo często dochodzi do upośledzenia wchłaniania cynku, co prowadzi do niedoboru tego pierwiastka. Niedobór cynku zwiększa ryzyko wystąpienia encefalopatii wątrobowej, rozwoju nowotworów, powoduje zaburzenia metabolizmu gruczołu. Witamina E to silny antyoksydant. Zapobiega uszkodzeniom błon komórkowych hepatocytów. Obniża więc ryzyko wystąpienia nowotworu wątroby.