Ochrona stawów
Dr n. wet.
Michał Jank
Michał Jank
Na pytania odpowiada dr n. wet. Michał Jank z Zakładu Dietetyki Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie
Jak zapobiegać zwyrodnieniom w stawach naszego podopiecznego?
Do końca nie wiadomo, dlaczego, ani w którym momencie rozpoczynają się zmiany zwyrodnieniowe w stawach. Wiemy natomiast, że jest to proces, który przebiega tylko w jednym kierunku i nie ma możliwości odwrócenia zmian, które już zaszły. Najważniejszym sposobem zapobiegania zwyrodnieniom stawów u psów jest ograniczanie nadmiernej masy ciała zwierzaka. Przeciążenie stawów spowodowane otyłością jest jednym z najważniejszych czynników predysponujących do wystąpienia tego schorzenia, o czym świadczy zwiększona częstość zachorowań u otyłych psów ras dużych. Kolejnym istotnym czynnikiem sprzyjającym wystąpieniu tych dolegliwości są urazy w obrębie aparatu ruchu, a przede wszystkim zerwanie więzadła krzyżowego w stawie kolanowym, dlatego najlepiej unikać wszelkich urazów stawów u psów. Co zrobić, gdy zwierzak już cierpi na chorobę stawów?
Łagodna choroba stawów jest najczęściej niezauważalna lub występujące objawy są mało specyficzne. Natomiast w zaawansowanej postaci choroby sposoby postępowania są dwa: stosowanie leków przeciwbólowych, które będą skutecznie likwidowały ból stawów i znacząco poprawiały komfort życia pacjenta oraz preparatów chroniących chrząstki, które mają za zadanie hamowanie ich dalszego zwyrodnienia.
Jakie substancje powinien zawierać odpowiedni preparat wspomagający ochronę chrząstki stawowej?
Jako substancje chroniące chrząstki powszechnie stosowane są glikozaminoglikany. Należą do nich związki, które występują w zdrowych stawach i macierzy chrząstki stawowej takie jak: glukozamina, siarczan chondroityny, kwas hialuronowy czy siarczan keratanu. Ich stosowanie ma na celu dostarczenie do organizmu gotowych związków, które będą mogły być wykorzystane bezpośrednio w wytwarzaniu nowej chrząstki stawowej. Spośród nich najlepiej przebadana jest glukozamina. Jej działanie jest potwierdzone zarówno u ludzi, jak i zwierząt. Stosunkowo dużo danych istnieje także na temat chondroityny. Znacznie mniej wiadomo na temat skuteczności innych substancji stosowanych w celu ochrony chrząstek stawowych. Należą do nich preparaty zawierające tzw. naturalne źródła glikozaminoglikanów, takie jak: wyciąg z małża Perna calaliculis, czy wyciągi z chrząstek, ekstrakty roślinne z Boswelia serrata lub Harpagophytum procumbens. Poziom substancji czynnych w tych ekstraktach jest jednak zróżnicowany i zależny od ich jakości. Często wykorzystywane są także hydrolizaty białek, przede wszystkim kolagenu, zawierającego znaczące ilości aminokwasów siarkowych oraz glicyny i proliny, które mają wspomagać rozwój substancji organicznej macierzy międzykomórkowej chrząstki.
W jakich sytuacjach powinno się stosować u psa preparaty wapniowo-fosforanowe i na czym polega ich korzystne oddziaływanie?
Zasad stosowania preparatów zawierających wapń i fosfor u psów jest wiele. Bez wątpienia wiadomo, że psy rosnące oraz suki w ciąży i laktacji mają zwiększone zapotrzebowanie na wapń. Obecnie dowiedziono, że stosunek wapnia do fosforu w diecie powinien być zbliżony 1:1 (jest to znacząca różnica w porównaniu z zaleceniami sprzed choćby 10-20 lat, kiedy uważano, że optymalny w diecie jest stosunek 2:1), co powinno być szczególnie przestrzegane w przypadku szczeniąt psów ras dużych, które są znacznie bardziej narażone na wady rozwojowe kości niż szczenięta ras mniejszych. Prawdopodobnie ma to związek z tempem wzrostu, różnicami w metabolizmie witaminy D3 lub potencjalnymi różnicami we wchłanianiu wapnia w przewodzie pokarmowym. Należy również zwracać uwagę na zawartość wapnia w diecie u psów żywionych dietą domową opartą na mięsie, ponieważ często zawiera ona zbyt mało wapnia w stosunku do zapotrzebowania zwierzęcia. Z tego względu u psów żywionych jedzeniem domowym warto dodatkowo podawać suplement wapniowy, w którego wyborze doradzi lekarz weterynarii.
PAMIĘTAJ
Apteczka na zdrowe stawy i kości
- Calphosum D – preparat wapniowo-fosforanowy z witaminą D, do uzupełniania niedoborów w okresie wzrostu i laktacji oraz bilansowania diet domowych i łączonych.
- Eforion olej – preparat zawierający NNKT (wzbogacony witaminą E) o działaniu przeciwzapalnym, do codziennej suplementacji diety psa i kota.
- Apto-flex – preparat zawierający kompletny zestaw składników o działaniu chondroprotekcyjnym, osłonowym, przeciwzapalnym i przeciwutleniającym, wykorzystywany w profilaktyce chorych stawów.