Artykuły

Anemia u psa

c7ee3b8f172f605f1974c921164586e0s10.jpg
Na pytania odpowiada lek. wet. Artur Domaradzki z Centrum Zdrowia Małych Zwierząt w Gorzowie Wielkopolskim

Anemia, która często występuje u czworo­nogów, sama w sobie nie zalicza się do chorób. Jest ona zwykle objawem towarzyszącym innym dolegliwościom.

Na czym polega niedokrwistość u psów i jakie mogą być jej przyczyny i objawy?
Niedokrwistość – anemia, jest określana jako zmniejszenie masy czerwonokrwinkowej manifestujące się zmniejszenie liczby krążących erytrocytów – czerwonych ciałek krwi, hemoglobiny i hematokrytu.

Jak klasyfikuje się anemię u zwierząt?
Podstawowy podział anemii opiera się na podziale za względu na możliwości odbudowy zniszczonych erytrocytów. Anemia może być klasyfikowana jako regeneratywna, ze zwiększoną produkcją czerwonych krwinek lub nieregeneratywna z niewystarczającą odpowiedzią ze strony szpiku kostnego. Niedokrwistości regeneratywne spowodowane są obniżeniem liczby erytrocytów na wskutek krwotoku lub hemolizy – rozpadu czerwonych krwinek. Hemoliza może odbywać się wewnątrz naczyń krwionośnych, w szpiku kostnym, wątrobie lub śledzionie. Najczęściej przyczyną niedokrwistości regeneratywnej jest ostry krwotok. Gdy pojawia się krwotok - wewnętrzny bądź zewnętrzny, szpik pobudzany jest do produkcji nowych – jeszcze w pełni nie wykształconych form komórkowych, a one zmieniają się w dojrzałe erytrocyty mające zrekompensować powstałe ubytki. Do hemolizy (rozpadu erytrocytów) dochodzi na tle procesów autoagresywnych, w wyniku wad wrodzonych, pasożytów wewnętrznych krwi, jak przenoszony przez kleszcze pierwotniak Babesia canis czy Mycoplasma haemofelis, pasożytów przewodu pokarmowego i negatywnego wpływu niektórych leków lub toksyn. Inną przyczyną niszczenia krwinek czerwonych jest hemoliza ich tła immunologicznego, wywołana przez przeciwciała antyerytrocytarne. Anemia nieregeneratywna, jest to stan, w którym szpik kostny nie posiada zdolności do tworzenia nowych form krwinek. Głównie dotyka to wszystkich linii komórek młodocianych. Rzadko zdarza się, że obejmuje jedynie erytrocyty. Tak mocne uszkodzenie szpiku występuje najczęściej wtórnie do przewlekłej niewydolności nerek, przewlekłej niewydolności wątroby, niedoczynności tarczycy, do chorób zakaźnych (jak chociażby Erlichia, białaczka kotów, zespół niedoboru odporności czy panleukopenia kotów).

Jakie są objawy anemii u czworonogów?
Objawy kliniczne towarzyszące anemii zależą od czasu trwania i ciężkości schorzenia, ale najczęściej występuje: brak apetytu, nietolerancja wysiłkowa, osłabienie przypominające objawami schorzenia neurologiczne, wymioty, biegunki, bladość błon śluzowych, przyspieszony oddech, żółtaczka, powiększenie śledziony i wątroby, gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, nieprzyjemny zapach z pyska. Wybroczynowość może wystąpić w takich stanach jak trombocytopenia z powodu choroby immunohemolitycznej, supresji szpiku kostnego oraz DIC. Przy podejrzeniu anemii należy bezwzględnie wykonać podstawowe badania laboratoryjne krwi, moczu i kału.

W jakich przypadkach może wystąpić u psów problem z niedoborem żelaza? Jakie mogą być skutki? Co to jest anemia niedoborowa i kiedy może wystąpić?
Niedobory odżywcze, nieprawidłowe odżywianie należy w dzisiejszych czasach w przypadku konwencjonalnego karmienia raczej do rzadkości, należy je jednak uwzględnić, po wykluczeniu innych przyczyn. Niedobór żelaza uniemożliwia wbudowywanie wystarczającej ilości żelaza do hemoglobiny, przez co dochodzi do niedokrwistości niedobarwliwej, a później również mikrocytarnej. Szczególną postacią, jest anemia wynikająca z niedoboru żelaza. Wywołana długotrwałą, niewielką, utratą krwi, np. z krwawiącego nowotworu. U szczeniąt przyczyną jej wystąpienia może być karmienie tylko mlekiem matki, które zawiera niski poziom żelaza. Jest ona początkowo silnie regeneratywna, często jednak wskutek wyczerpywania się zapasów żelaza, odnowa zmniejsza się. Przyczyną obniżenia się stężenia żelaza w krwi mogą być przewlekłe infekcje bakteryjne oraz nowotwory, zaburzające jego wykorzystanie. Zatrucia cynkiem lub innymi metalami ciężkimi, prowadzą do anemii powodując rozpad erytrocytów.

Jaka jest rola witamin B6, B12 i folianów w procesie leczenia niedoborów żelaza?
Organizm produkuje codziennie miliony nowych czerwonych krwinek, aby zastąpić stare komórki ulegające rozpadowi. Składniki odżywcze znajdujące się w pożywieniu, takie jak żelazo i witaminy, np. witamina B12 i kwas foliowy, pomagają zapewnić ciągłą zdolność organizmu do produkcji tych krwinek. Niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 czy kwasu foliowego powoduje zaburzenie syntezy DNA i upośledza dojrzewanie jąder komórkowych Przyczyny powstawania tego rodzaju anemii to zaburzenia przyswajania tych elementów z przewodu pokarmowego na skutek różnych istniejących tam patologii, niedoborów w codziennej diecie. Utrata kwasu foliowego jest możliwa w przypadku częstego oddawania moczu wskutek chorób wpływających na nerki lub wątrobę.