Artykuły

Schorzenia wątroby u psów i kotów

ae91575d8fe29b06bddc74c4bdeae574piotrslawutap12042012.jpg
NASZ EKSPERT
Na pytania odpowiada dr n. wet. Piotr Sławuta, specjalista chorób psów i kotów, z Katedry i Kliniki Chorób Wewnę-trznych z Kliniką Chorób Koni, Psów i Kotów Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

Zdolność komórek wątroby do regeneracji z jednej strony pomaga w leczeniu, natomiast z drugiej jest przyczyną zjawiska ,,późnej manifestacji procesu chorobowego’’, co oznacza, że zanim właściciel zobaczy, że coś z jego pupilem jest ,,nie tak’’, wątroba jest już zwykle mocno uszkodzona.

Czy wątroba jest ważnym organem?
Wątroba traktowana jest jako główny narząd odtruwający organizm, ponieważ tu właśnie zachodzą procesy detoksykacji na drodze licznych reakcji biochemicznych lub też wydalanie 
z żółcią substancji toksycznych uprzednio zobojętnionych. Wśród podstawowych czynności wątroby i dróg żółciowych należy również wymienić tworzenie i wydzielanie żółci oraz uczestnictwo 
w podstawowych przemianach metabolicznych. Poza tym wątroba pełni funkcję magazynu dla witamin A, D, B12, lipidów, glikogenu, żelaza, miedzi i cynku, a jako narząd o najwyższej temperaturze odgrywa istotną rolę w termoregulacji.

Jak wygląda diagnostyka chorób wątroby?
Diagnostyka chorób wątroby opiera się na panelu badań biochemicznych krwi. W praktyce oznacza to określenie stężenia (zawartości) tak zwanych enzymów wątrobowych w surowicy krwi. Przede wszystkim oznacza się aktywność enzymów wątrobowych. W celu postawienia prawidłowej diagnozy często wykonuje się badanie RTG jamy brzusznej, USG i biopsję wątroby. Zakres badań diagnostycznych jest więc szeroki i ułatwia lekarzom rozpoznanie choroby oraz określenie stopnia uszkodzenia narządu. Niech więc nie dziwi Państwa decyzja lekarza zlecającego coraz to nowe badania diagnostyczne, działa on bowiem w interesie waszym i waszego pupila – tylko na podstawie wyników i występujących objawów może on zdefiniować występujący proces i jego nasilenie, podjąć rozważne decyzje dotyczące leczenia i określić rokowanie.

Które z obserwowanych objawów u naszego podopiecznego mogą sugerować, że narząd ten nie funkcjonuje prawidłowo?
Wśród objawów klinicznych chorób wątroby należy wymienić objawy główne: żółtaczkę, powiększenie narządu, wodobrzusze, ból odczuwany przy uciskaniu oraz odbarwienie stolca. Istnieje grupa objawów nieswoistych: brak apetytu, osłabienie, gorączka, wymioty, biegunka, wielomocz, odwodnienie, krwawienia, zaburzenia neurologiczne. Należy pamiętać, że brak nawet jednego z głównych objawów nie wyklucza występowania procesu chorobowego, dlatego w diagnostyce chorób wątroby tak istotne znaczenie odgrywają badania laboratoryjne. W praktyce to właśnie objawy nieswoiste są najczęstszym powodem wizyty u lekarza, kiedy właściciel zauważa, że ,,mój kot przestał jeść’’, albo ,,nasz pies jest gruby i cały dzień śpi, 
a przeczytałem w Internecie, że to cukrzyca”.

Co może być przyczyną chorób wątroby?
Wiele przypadków chorób wątroby określanych jest jako idiopatyczne, z uwagi na trudności w ustaleniu pierwotnej przyczyny. Uszkodzenia wątroby mogą wywoływać niektóre leki oraz toksyny bakteryjne 
i grzybicze. Wyróżnia się dwie grupy uszkodzeń wątroby przez leki. Pierwszą stanowią uszkodzenia możliwe do przewidzenia – wiadomo, że leki mają silny wpływ hepatotoksyczny, ale sytuacja wymaga ich podania; drugą są uszkodzenia na skutek reakcji nadwrażliwości na leki, które mogą zdarzyć się praktycznie po każdym farmaceutyku.

Jak przebiega terapia zwierząt cierpiących na schorzenia wątroby?
Liczne funkcje wątroby powodują, że jej zaburzenia prowadzą do zaburzenia homeostazy, czyli równowagi wewnętrznej całego organizmu. Chory narząd powoduje powstawanie zaburzeń krzepliwości krwi, krążenia, równowagi kwasowo-zasadowej, trawienia i detoksykacji. Terapia chorób wątroby jest skomplikowana i długotrwała, często trwa nawet miesiące. Podstawą przy leczeniu wątroby jest stwierdzenie, czy problem dotyczący wątroby ma charakter pierwotny, czy wtórny – będący wynikiem chorób innych narządów 
i zaburzeń metabolicznych. Punktem wyjścia terapii powinno być leczenie przyczynowe, czyli neutralizacja czynnika powodującego uszkodzenie wątroby i płynoterapia, a dopiero w drugiej kolejności podjęcie leczenia objawowego – czyli leczenie tego ,,co widać’’. Postępowanie lekarza ma na celu przede wszystkim ograniczyć dalsze uszkodzenie narządu i stworzyć optymalne warunki dla regeneracji komórek wątroby. Integralną częścią terapii jest postępowanie dietetyczne i opieka nad chorym zwierzęciem. Oba te elementy, często równie istotne jak leczenie farmakologiczne, odbywają się w domu właściciela i trzeba jasno powiedzieć, że bez pełnej współpracy z opiekunem, lekarz weterynarii skazany jest na porażkę. Dietoterapia sprowadza się do: zaspokojenia zapotrzebowania pacjenta na składniki pokarmowe (zapobieganie spadkowi masy ciała), rozwiązania problemu powstającego amoniaku, oraz dostarczenia substancji sprzyjających regeneracji komórek wątrobowych. Najlepszym rozwiązaniem problemu diety jest stosowanie dostępnych na rynku, gotowych diet wątrobowych różnych firm. Czasami jednak zdarza się, że pupil nie chce jeść gotowych chrupek (dotyczy to zwłaszcza kotów), w takim przypadku źródłem białka muszą być przetwory mleczne – biały ser i mleko oraz jajka.

Czy problemom z wątrobą można zapobiegać? A jeśli tak, to w jaki sposób?
Nie istnieją niestety żadne leki, ani cudowne zioła, o których można by powiedzieć, że ich stosowanie stanowi gwarancję zdrowej wątroby. Najlepszym sposobem na minimalizację ryzyka chorób tego narządu jest właściwie zbilansowana dieta i nie dopuszczanie do wystąpienia otyłości u pupila, ponieważ nadmiar lipidów jest dla wątroby, zwłaszcza kociej, zabójczy.