Artykuły

Na pytania odpowiada
dr dr hab. n. wet. 
Roman Aleksiewicz, 
prezes Polskiego Stowarzyszenia Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt, przyjmuje 
w Klinicznym Centrum Leczenia Zwierząt 
w Siemianowicach Śląskich.

Sterylizacja oraz kastracja są zabiegami mającymi na celu wyeliminowanie zwierzęcia z reprodukcji. Zabieg ten oferowany jest przez każdy z zakładów leczniczych zwierząt, w którym znajduje się kwalifikowany do jego wykonania lekarz weterynarii.

Na czym polega zabieg sterylizacji u psów 
i kotów?
Chirurgiczny zabieg sterylizacji polega na usunięciu u samców jąder, a u samic – jajników, co przeważnie łączy się z usunięciem macicy. Sterylizacja powinna być wykonywana dopiero po osiągnięciu przez zwierzę dojrzałości płciowej, np. u samic po wystąpieniu pierwszej cieczki. Poza chirurgicznymi metodami, istnieją metody farmakologicznej sterylizacji. Wówczas zwierzęciu podawane są środki hormonalne, których zadaniem jest wyłączenie funkcji jąder i jajników. Niemniej jednak stosowanie tych środków obciążone jest niedogodnością polegającą na konsekwentnym i systematycznym ich podawaniu oraz regularnym monitorowaniu czynności narządów rodnych (wykonywanie USG). Poza tym długookresowe stosowanie środków o działaniu antykoncepcyjnym może predysponować do wystąpienia schorzeń, będących skutkiem podawania tychże preparatów. Z tych też powodów lepsze i bardziej bezpieczne wydają się metody chirurgiczne, które powodują, iż cel, czyli osiągnięcie stałej bezpłodności zwierzęcia jest osiągnięty od razu, bez narażenia na dodatkowe komplikacje zdrowotne. 
W każdym jednak przypadku to lekarz rekomenduje najlepszą metodę postępowania, kierując się wiedzą i dobrem zwierzęcia.

Czy zabieg sterylizacji może zmniejszyć ryzyko wystąpienia groźnych chorób?
Sterylizacja zwierząt, szczególnie tych, które z takich czy innych względów wyłączone są z reprodukcji jest zabiegiem godnym polecenia. Zapobiega ona wielu problemom związanym z ich utrzymaniem. Wpływa na obniżenie potencjału agresji, przeciwdziała uciekinierstwu (szczególnie w okresie rui), co zmniejsza rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych i zaraźliwych, jak i ogranicza liczbę pogryzień oraz innych urazów. Ponadto sterylizacja obniża liczbę schorzeń układu rozrodczego u samic i samców. W przypadku samic należy tu wspomnieć 
o schorzeniach gruczołu mlekowego (rak gruczołu mlekowego czy schorzenia jajników, których konsekwencją jest np. ropomacicze). W przypadku samców kastracja zmniejsza ryzyko zapadalności na schorzenia prostaty (łagodny przerost prostaty, rak prostaty).

Czy sterylizacja zwierząt nieprzeznaczonych do hodowli ma wpływ na zapobieganie bezdomności zwierząt?
Sterylizacja zwierząt nieprzeznaczonych do reprodukcji ma poważny wpływ na ograniczenie bezdomności. W społeczeństwach świadomych tego problemu sterylizacja i kastacja zwierząt są zabiegami wspieranymi finansowo przez samorządy lokalne. Zapobiega to włóczęgostwu i ogranicza ilość koniecznych do wykonania eutanazji. Oczywiście znajdą się i oponenci zaprezentowanego przeze mnie poglądu, którzy przytoczą kontrargumenty, np. skłonność do otyłości, która może pojawić się u zwierząt sterylizowanych. Jednak głównymi czynnikami predysponującymi do tycią są niewłaściwa dieta i niewystarczająca ilość ruchu. Konsekwencjami zabiegu sterylizacji są również rzadko występujące zespoły pokasracyjne objawiające się skłonnością do nietrzymania moczu oraz inne zespoły psychosomatyczne. Wszystkim tym problemom współczesna medycyna weterynaryjna jest w stanie przeciwdziałać. Korzyści wynikających ze sterylizacji zwierząt bezpańskich oraz tych, których nie chcemy rozmnażać jest znacznie więcej aniżeli przeciwwskazań.