Artykuły

Właściciel stosując się ściśle do zaleceń pooperacyjnych przekazanych przez lekarza weterynarii powinien zadbać o to, aby zwierzę jak najszybciej doszło do siebie po zabiegu.

Na pytania odpowiada dr nauk wet. Andrzej Jurczak spec. rozrodu zwierząt, członek EVSSAR (European Veterinary Society for Small Animal Reproduction), Katedra Rozrodu Zwierząt z Kliniką oraz Poliklinika Weterynaryjna, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Przychodnia weterynaryjna w Barczewie

Na czym polega i jak długo trwa rekonwalescencja kota po operacji?
Rekonwalescencja zależy od rodzaju zabiegu, wieku oraz wyjściowego stanu zdrowia. Typowy czas powrotu do pełni zdrowia zbiega się zwykle z czasem zdjęcia szwów po operacji i wynosi około 8-10 dni.
W tym okresie właściciel jest zwykle proszony o zgłaszanie się z kotem na wizyty kontrolne, w trakcie których oceniany jest wygląd miejsca operowanego, przeprowadzane jest szczegółowe badanie kliniczne oraz podawane są antybiotyki i leki przeciwbólowe. Pamiętajmy o tym, że koty są mistrzami w ukrywaniu bólu, zatem nie każdy jest w stanie wyłapać niepokojące symptomy, są one często bardzo subtelne.

Co może świadczyć o nieprawidłowym przebiegu rekonwalescencji?
Monitoring temperatury w okresie pooperacyjnym daje możliwość wykluczenia powikłań lub ewentualnych zakażeń. Początkowo, po zabiegu, temperatura ciała kota na skutek działania narkozy jest zwykle obniżona. W tym czasie mogą występować delikatne drżenia mięśni oraz wokalizacja. Nadmierny wysięk
z rany pooperacyjnej, bladość błon śluzowych oraz niska temperatura, która utrzymuje się długo po zabiegu powinny skłaniać właścicieli do szybkiego kontaktu z lekarzem weterynarii. Wszystkie typowe
i możliwe zachowania po operacji oraz czas ich trwania są zazwyczaj opisywane przez lekarza w momencie wydawania kota właścicielowi.

Które z czynników mogą opóźnić rekonwalescencję?
Do najczęstszych czynników należą: nieprzestrzeganie zaleceń dietetycznych oraz brak zabezpieczenia miejsca ingerencji chirurgicznej i szwów. Duża część właścicieli, zwłaszcza jeśli zabieg jest planowany
i zachowano procedurę głodzenia przed nim, z tak zwanej „dobroci serca”, nie stosuje zaleceń dietetycznych. Próbując zrekompensować swojemu pupilowi głodówkę oraz samą operację, napełnia kocie miski ogromnymi ilościami jedzenia. W skrajnych przypadkach brak stosowania właściwej diety oraz jej odpowiedniej ilości, może doprowadzić do nadmiernego obciążenia żołądka i jelit, a w efekcie do problemów z wypróżnianiem. Silne napinanie mięśni tłoczni brzusznej przy próbie defekacji, po niektórych rodzajach operacji może komplikować gojenie ran.
Niezmiernie ważne jest również zabezpieczanie szwów i miejsca cięcia specjalnym opatrunkiem lub ubrankiem pooperacyjnym. Bezwzględnie konieczne jest stosowanie ich zwłaszcza na noc i w czasie, gdy właściciel jest poza domem i nie ma możliwości kontrolowania zachowania kota.

W jaki sposób właściciel może pomóc podopiecznemu szybciej wrócić do zdrowia?
Koty po zabiegach operacyjnych są oddawane w stanie stabilnym – układ krążenia i oddechowy funkcjonują prawidłowo. Jednak przez dłuższy czas u zwierzęcia może utrzymywać się obniżona ciepłota wewnętrzna, nadwrażliwość na światło i dźwięki. Odpowiedzialny właściciel powinien zapewnić kotu ciepłe i spokojne miejsce, najlepiej z dala od intensywnego światła. Często występujące pobudzenie motoryczne i bezcelowe chodzenie kota powinny być ograniczone poprzez umieszczenie go na osłoniętym legowisku lub nawet w transporterze.

Jaką dietę należy stosować u zwierząt po operacji?
Pamiętajmy, że w porównaniu z innymi zwierzętami u kotów występuje znaczna specyfika metabolizmu. Wiąże się ona z brakiem możliwości przeprowadzania długiej głodówki, np. w porównaniu z psami, a także niemożnością syntetyzowania niektórych niezbędnych do funkcjonowania aminokwasów. Długotrwałe nieprzyjmowanie przez koty pożywienia może powodować poważne i ciężkie do odwrócenia zmiany metaboliczne. W trakcie lub nawet jeszcze przed niektórymi zabiegami koty są odżywiane parenteralnie, czyli podawane są płyny z glukozą i/lub z aminokwasami, które zabezpieczają operowane zwierzęta. W najwcześniejszym pooperacyjnym okresie koty powinny mieć zapewniony nieograniczony dostęp do świeżej wody. W zależności od rodzaju przeprowadzanego zabiegu chirurgicznego lekarz weterynarii zaleca odpowiednią dietę pooperacyjną. Jej charakter, oraz czas stosowania jest specyficzny
i zależny od inwazyjności operacji. Zalecenia dotyczące diety po zabiegu operacyjnym np. układu pokarmowego (żołądek lub jelita), różnią się znacząco od zaleceń dietetycznych po mniej inwazyjnych zabiegach (kastracja, sterylizacja). Oczywiście są pewne wspólne, ogólne kryteria doboru diety w okresie rekonwalescencji. Powinna ona być przede wszystkim łatwostrawna, dobrze przyswajalna i odpowiednio zbilansowana, czyli posiadać właściwą ilość witamin oraz składników mineralnych. Niezmiernie ważny jest też należyty stosunek białka i włókna surowego. Pamiętajmy, że perystaltyka jelit po każdej narkozie jest okresowo zwolniona. Ważne jest zatem, aby nie doszło do zaparć, które mogą powodować nadmierne, intensywne napinanie powłok brzusznych przy próbie wypróżniania, co nie jest wskazane. Obecnie na rynku weterynaryjnym dostępnych jest sporo specjalistycznych diet i karm przeznaczonych do stosowania w okresie rekonwalescencji. Odpowie-dnio dobrana dieta znacząco przyspiesza okres powrotu do zdrowia. Ważne jest jednak, aby była ona dobierana i stosowana ściśle według zaleceń lekarza weterynarii.

Czy stosowanie specjalnych preparatów odżywczych przyśpieszy okres powrotu do zdrowia?
Stosowanie specjalistycznych diet lub preparatów weterynaryjnych, które są precyzyjnie komponowane i zalecane do podawania w okresie pooperacyjnej rekonwalescencji w znaczący sposób przyspiesza powrót do zdrowia.