Artykuły

Podczas wzrostu, chrząstka, ulegając mineralizacji, zmienia się w tkankę kostną. Zaburzenia tego procesu mogą prowadzić do schorzeń układu kostnego, a w rezultacie może dojść do nieodwracalnych zmian, np. kulawizny lub deformacji kości. Prawidłowe żywienie czworonoga może w znacznym stopniu ograniczyć występowanie tych chorób.
Na pytania odpowiada lek. wet. Mariusz Cichecki, spec. chirurgii weterynaryjnej z kliniki dla zwierząt w Łodzi.

Czy właściwy rozwój kości u naszego pupila ma wpływ na funkcjonowanie jego organizmu w przyszłości?
Prawidłowy rozwój kości u naszego czworonoga ma ogromny wpływ na funkcjonowanie jego organizmu w przyszłości, czyli w wieku dojrzałym. Niestety zdarzają się różne nieprawidłowości w rozwoju kości, które generalnie można podzielić na te dotyczące zaburzeń wzrostu oraz zaburzeń rozwojowych kości i stawów. Choroby rozwojowe kośćca uwarunkowane są zarówno czynnikami genetycznymi, jak i mogą być związane z nieprawidłowym żywieniem. Przykład nieprawidłowości rozwojowych układu kostnego u psów małych ras to między innymi martwica głowy kości udowej lub zwichnięcie rzepki. U psów ras dużych – nieprawidłowy rozwój stawów biodrowych oraz łokciowych, czyli dysplazja stawów, bądź zaburzenia kostnienia na podłożu chrzęstnym, zwane osteochondrozą. Te i szereg innych zaburzeń mogą manifestować się problemami z aparatem ruchu już w wieku szczenięcym. Uważny właściciel jest w stanie zauważyć nietypową dla wieku pupila niechęć do ruchu, czy kładzenie się podczas zabawy oraz spaceru. Zaniedbanie takich pierwszych sygnałów może niestety spowodować zaawansowane i nieodwracalne zmiany w kośćcu, a co za tym idzie kalectwo czworonoga.

Czym grozi nadmierne obciążenie stawów?
Nadmierne obciążenie stawów może prowadzić do wielu zmian chorobowych takich jak naderwanie lub zerwanie więzadeł stawowych w wyniku zwichnięcia. W wieku młodzieńczym przeciążanie stawu biodrowego może prowadzić do dysplazji nabytej. Nadmierne obciążanie stawu kolanowego może skutkować zwichnięciem rzepki, naderwaniem lub zerwaniem więzadeł pobocznych lub krzyżowych. Wszystkie te przypadki mogą kończyć się zapaleniem, a w konsekwencji zwyrodnieniem stawu. Ważnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi zwyrodnienia stawów jest nadwaga, która powoduje nadmierne obciążenie stawów. Osteoarthrosis to zwyrodnienie stawów związane z uszkodzeniem chrząstki stawowej, które powoduje stan zapalny stawu, a to z kolei zmiany zwyrodnieniowe. Taki proces rozwija się stopniowo, a początkowe objawy są trudno zauważalne. Najczęściej właściciel zauważa lekkie, sporadyczne kulawizny oraz sztywny chód zwierzaka. Wraz z trwaniem choroby pojawiają się objawy bólowe przy omacywaniu stawów oraz ograniczona ruchomość stawów. Niestety choroba ta ma charakter postępujący. Uszkodzona chrząstka stawowa regeneruje się powoli, a zmiany zwyrodnieniowe w stawie są nieodwracalne. Wówczas celem leczenia jest zapobieganie dalszemu rozwojowi zmian zwyrodnieniowych. Pewne rasy psów są niestety predysponowane do wystąpienia zmian zwyrodnieniowych stawów, m. in.: golden retriever, labrador retriever, berneński pies pasterski oraz owczarek niemiecki.

Jakich niezbędnych składników mineralnych i witamin należy dostarczać psu?
O prawidłowy rozwój narządu ruchu trzeba zadbać już w okresie płodowym, zapewniając odpowiednie żywienie ciężarnej suce. Wśród składników mineralnych najważniejszą rolę pełnią makroelementy (Ca, P, Mg), mikroelementy (Cu, Zu, Mn) i witaminy (D3, E, K, B, C), które muszą być dostarczane w odpowiedniej ilości i określonej proporcji. Należy pamiętać, że właściwe zbilansowanie żywienia odgrywa kluczową rolę w prawidłowym rozwoju aparatu ruchu szczeniąt. Uważa się, że okres od ukończenia 2. miesiąca do mniej więcej roku jest krytyczny z punktu widzenia żywienia dla ogólnoustrojowego rozwoju, a w szczególności dla rozwoju kości. W zależności od tego, czy właściciel psa decyduje się na kompletną suchą karmę, czy żywienie domowe, prowadzący lekarz weterynarii powinien zasugerować suplementację związków budujących chrząstkę stawową. Dotyczy to głównie szczeniąt ras dużych oraz olbrzymich. Należy pamiętać, że rozwój układu kostnego jest uzależniony w głównej mierze od zawartości wapnia w diecie, a w mniejszym stopniu od stosunku wapnia do fosforu. Kości składają się z organicznej masy i wypełniających ją soli mineralnych. Witamina D3 reguluje przyswajalność wapnia i odpowiada za umieszczenie go w kościach, wspomagana przez witaminę E – niezbędną w biosyntezie witaminy D3. Do syntezy zrębu organicznego kości – kolagenu, który również stanowi składnik chrząstki stawowej – konieczna jest witamina B6. Poprawia ona usieciowanie włókienek kolagenowych oraz odkładanie się w nich składników mineralnych, tworząc mocne, stabilne kości. Witamina C polepsza zdolność wiązania cząsteczek wapnia na nośnikach białkowych w dwunastnicy. Z kolei witamina K1 poprawia wiązanie wapnia w kościach, redukuje wydalanie go
z moczem, zmniejszając degradację kości. W przypadku innych mikroskładników (witaminy z grupy B, cynk lub miedź) powinny być zapewnione niezbędne minimum, dlatego warto zapewnić swojemu pupilowi kompletną zbilansowaną karmę.